mimarTva ruseTis federaciis saxalxo deputatTa VII yrilobas

samxreT oseTis respublikis umaRlesi sabWo ruseTis federaciis saxalxo deputatTa VII yrilobas mimarTavs TxovniT samxreT oseTis respublikis politikuri statusis gadawyvetis Sesaxeb.

1917 wlis oqtombris gadatrialebamde samxreT oseTi erTiani da ganuyofeli oseTis nawils warmoadgenda. 1917 wlis Semdeg, roca saqarTvelos menSevikurma mTavrobam sabWoTa ruseTisagan damoukidebloba gamoacxada, osma xalxma ganacxada Tavisi mtkice ganzraxvis Sesaxeb, darCeniliyo megobruli ruseTis SemadgenlobaSi Tavis Crdiloel ZmebTan erTad. samoqalaqo omma xeli SeuSala ruseTis xelmZRvanelobas, ganexila samxreTeli osebis Txovna, magram saqarTvelos mTavrobam, romlis geopolitikuri interesebi gansxvavdeboda samxreTeli osebis survilisagan, SeerTebodnen CrdiloeT oseTs, iCqara Zalismieri meTodebiT “gadaewyvita” osuri problema, moawyo samwliani genocidi (1918-1920), romelmac 15 aTasi mSvidobiani osis, anu samxreT oseTis mTeli osuri mosaxleobis daaxloebiT 20%-is sicocxle Seiwira.

saqarTveloSi sabWoTa xelisuflebis damyarebis Semdeg, bolSevikebma “gadawyvites” osuri sakiTxi _ misces ra politikuri statusi kavkasiis mTavari qediT oseTis geografiul gayofas CrdiloeT da samxreT nawilebad: samxreTi gadacemul iqna saqarTvelos ssr SemadgenlobaSi avtonomiis statusiT, CrdiloeTi ki ruseTis federaciis SemadgenlobaSi darCa.

osi xalxis genocidis cxel kvalze miRebuli es gadawyvetileba usamarTlo iyo, magram im dros oseTi faqtiurad Sedioda erTi saxelmwifos _ ssrk SemadgenlobaSi da oseTis gayofa, Tumca, ki daetyo ekonomikas, kulturas da osi xalxis fsiqologias, mainc asatani iyo, ramdenadac sakavSiro xelisufleba garkveuli zomiT zRudavda qarTveli politikosebis imperiul ambiciebs.

gorbaCovis mier gamocxadebulma gardaqmnam gadarCenisa da aRorZinebis imedi Causaxa yofili sabWoTa kavSiris xalxebs, magram osi xalxisTvis axal tragediad Semobrunda: rogorc aswleulis dasawyisSi, saqarTvelom, gamoacxada ra ruseTisagan Tavisi damoukidebloba, moawyo morigi genocidi samxreT oseTSi. am bolo genocidis Sedegi TqvenTvis cnobilia: aTasobiT mxecurad nawamebi da daxvretili osi erovnebis axalgazrda, moxuci, bavSvi da qali, asobiT damwvari da gaZarculi sofeli, ganadgurebuli ekonomika, asi aTasze meti ltolvili da rac yvelaze mTavaria, _ Seuxorcebeli Wriloba xalxis gulSi.

ruseTis xelmZRvanelobis Carevam SeaCera sisxliani sasaklao samxreT oseTSi. moixsna satransporto da energetikuli blokada, nawili ltolvilebisa daubrunda mSobliur saxlebs. yvelaferi es gvinergavs momavlis imeds, samxreT oseTis momavali ki ar SeiZleba sabolood gadawydes samxreT oseTis respublikis politikuri statusis Sesaxeb Sesabamisi gadawyvetilebis miRebis gareSe.

ramdenime sagangebo mniSvnelobis garemoeba gamoricxavs imas, rom samxreT oseTi raimenairi formiT Sevides saqarTvelos respublikis SemadgenlobaSi. es garemoebebia:

1. samxreT oseTi arasdros nebayoflobiT ar Sesula saqarTvelos SemadgenlobaSi, is CrdiloeT oseTTan erTad 1774 wels nebayoflobiT Sevida ruseTis SemadgenlobaSi.

2. osi xalxis mier SedarebiT mokle droSi gadatanilma orma genocidma xalxis gulSi datova iseTi travma, romlis moSuSebac ar SeiZleba ise, Tu msxverpli ar iqna izolirebuli agresorisagan.

3. faSisturi ideologia kvlav dominanturia saqarTveloSi, romelic isev unitarul saxelmwifod rCeba.

4. afxazeTis movlenebma aCvena, rom saqarTvelos SemadgenlobaSi avtonomiuri respublikis statusic ki ar aris garantia imisa, rom ar Seilaxeba erovnuli umciresobis uflebebi mis istoriul teritoriaze da ascildeba genocidis safrTxe.

5. osi xalxis nawili respublikis uflebiT, Sedis ruseTis federaciis SemadgenlobaSi, es ki mudmivad warmoSobs kvlav gaerTianebis problemas, romlis dadebiTad gadawyvetis gareSe osuri problema ar SeiZleba mogvarebulad CaiTvalos.

gvinda SegaxsenoT (mogagonoT), rom 1992 wlis 19 ianvars osma xalxma erTsulovnad misca xma samxreT oseTis respublikis damoukideblobas da ruseTTan mis gaerTianebas.

naTqvamis gaTvaliswinebiT, samxreT oseTis respublikis umaRlesi sabWo mimarTavs ruseTis federaciis saxalxo deputatTa VII yrilobas, aRiaros samxreT oseTis respublikis damoukidebloba da miiRos igi ruseTis federaciis SemadgenlobaSi.

miRebulia samxreT oseTis respublikis umaRlesi sabWos sesiaze.

1992 wlis 17 noemberi.

(Конфликты в Абхазии и Южной Осетии. Документы 1989-2006 гг. (Приложение к "Кавказскому Сборнику." Выпуск № 1). Составление и комментарии М. А. Волхонский, В. А. Захаров, Н. Ю. Силаев. М., 2008, gv. 211-212/sakuTari Targmani)