samxreT oseTis respublikis konstitucia (ZiriTadi kanoni)
samxreT oseTis xalxi gamoxatavs ra Tavisuflebisa da demokratiisadmi
swrafvas, samarTlebrivi saxelmwifos Seqmnis, samoqalaqo mSvidobisa da Tanxmobis
ganmtkicebisa da sazogadoebis keTildReobis uzrunvelyofis uryev nebas, grZnobs
ra dRevandeli da momavali Taobebis winaSe maRal pasuxismgeblobas, acxadebs ra
samxreT oseTis respublikas suverenul saxelmwifod da erTa msoflio Tanamegobrobis
Tanasworuflebian subieqtad, iRebs am konstitucias, Cveni xalxisa da saxelmwifos
ZiriTad kanons.
muxli 1. samxreT oseTis respublika suverenuli demokratiuli saxelmwifoa,
romelic Seiqmna samxreT oseTis xalxis TviTgamorkvevis safuZvelze. igi flobs umaRles
Zalauflebas Tavis teritoriaze, gansazRvravs da warmarTavs saSinao da sagareo
politikas, iRebs samxreT oseTis respublikis konstitucias, xolo mis safuZvelze _
kanonebs, romlebsac aqvT upiratesi uzenaesi Zala samxreT oseTis respublikis
mTel teritoriaze.
samxreT oseTis respublikaSi
saxelmwifo ena aris osuri.
muxli 7. saxelmwifo cxovrebis
umniSvnelovanesi sakiTxebi wydeba saerTo saxalxo ganxilvisa da saerTo saxalxo
kenWisyris (referendumis) wesiT.
muxli
9. miwa, misi wiaRi, wyali, mcenareuli da cxovelTa samyaro, kulturuli faseulobebi
da sakulto Zeglebi samxreT oseTis xalxis monapovaria.
(. . .)
muxli
21. samxreT oseTis respublikis sagareo politika emyareba:
_
sayovelTao da samarTliani mSvidobis, urTierTxelsayreli da Tanasworuflebiani
TanamSromlobisadmi miswrafebas;
_
saerTaSoriso samarTlis sayovelTaod aRiarebuli principebisa da normebis dacvas;
_
saerTaSoriso organizaciebisa Tu sxva gaerTianebebis wevrobasa da maT muSaobaSi
monawileobas;
_
koleqtiuri usafrTxoebis sistemebSi gaerTianebas.
muxli
22. samxreT oseTis respublikas aqvs ufleba Sevides sxva saxelmwifoebTan
kavSirSi da gadasces kavSiris organoebs Tavisi uflebamosilebis nawilis
ganxorcieleba.
muxli
23. samxreT oseTis respublikas gansakuTrebuli urTierTobebi aqvs CrdiloeT oseTis
respublikasTan.
CrdiloeT
oseTsa da samxreT oseTs Soris sazRvari administraciuli xasiaTisaa da xels ar
unda uSlides osi xalxis eTnikur, socialur-ekonomikur da kulturul erTianobas.
muxli
24. samxreT oseTis respublikis suverenitetisa da teritoriuli mTlianobis dacva
saxelmwifos mniSvnelovani funqcia da yoveli moqalaqis wminda valia.
muxli
25. samxreT oseTis respublikas aqvs Tavisi moqalaqeoba.
(.
. .)
samxeT
oseTis respublikis moqalaqe ar SeiZleba gadaeces sxva saxelmwifos, garda im
SemTxvevebisa, rodesac es gaTvaliswinebulia samxreT oseTis respublikis kanoniT
an saerTaSoriso SeTanxmebiT.
samxeT
oseTis respublikis moqalaqes respublikis sazRvrebs gareT icavs da mfarvelobs
samxreT oseTis respublika.
muxli
56. samxreT oseTis respublika xelSeuxebelia. samxreT oseTis respublikasa da
sxva saxelmwifoebs Soris sazRvrebi dgindeba da icvleba SeTanxmebis safuZvelze.
muxli
57. samxreT oseTis respublika Sedgeba cxinvalis, znauris, javis, leningoris
raionebisa da respublikuri daqvemdebarebis qalaqis _ cxinvalisagan.
muxli
59. samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasi, adgilobrivi nixasebi _
qalaqis, raionis, dabisa da soflis _ Seadgenen samxreT oseTis respublikis
saxelmwifo xelisuflebis warmomadgenlobiT organoTa erTian sistemas.
muxli
60. nixasebis uflebamosilebis vada xuTi welia.
muxli
76. samxreT oseTis respublikis saxelmwifo xelisuflebis umaRlesi organoa samxreT
oseTis respublikis saxelmwifo nixasi.
samxreT
oseTis respublikis saxelmwifo nixasi respublikis saxelmwifo xelisuflebis sakanonmdeblo
da makontrolebeli organoa.
samxreT
oseTis respublikis saxelmwifo nixasis gansakuTrebul kompetencias ganekuTvneba:
1) samxreT oseTis respublikis konstituciis miReba, masSi cvlilebebisa da
damatebebis Setana;
2) samxreT oseTis respublikis saSinao da sagareo politikis gansazRvra;
3) erovnul-saxelmwifoebrivi mowyobis sakiTxebTan dakavSirebuli
gadawyvetilebebis miReba, . . . ;
5) samxreT oseTis respublikis perspeqtiuli saxelmwifo gegmebisa da misi
ekonomikuri da socialuri ganviTarebis
umniSvnelovanesi respublikuri programebis damtkiceba; respublikis
ekonomikuri da socialuri ganviTarebis
saxelmwifo gegmebis, respublikis saxelmwifo biujetis damtkiceba, gegmisa da
biujetis Sesrulebaze kontroli; maTi Sesrulebis Sesaxeb angariSebis damtkiceba;
aucileblobis SemTxvevaSi gegmasa da biujetSi cvlilebebis Setana;
7) saxelmwifo biujetis Sesaqmnelad Semosuli Semosavlebis
dadgena;
8)
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis Tavmjdomaris arCeva;
9)
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis Tavmjdomaris pirveli moadgilisa
da moadgileebis arCeva;
11)
samxreT oseTis respublikis ministrTa sabWos Tavmjdomaris daniSvna, misi
wardginebiT samxreT oseTis respublikis ministrTa sabWos Semadgenlobis
damtkiceba, masSi cvlilebebis Setana samxreT oseTis respublikis ministrTa
sabWos winadadebis safuZvelze, samxreT oseTis respublikis saministroebisa da
saxelmwifo komitetebis Seqmna da gauqmeba;
12)
respublikis mTavrobisa da mTavrobis wevrebis ndobis sakiTxebis gadawyveta;
13)
samxreT oseTis respublikis sakonstitucio sasamarTlos arCeva;
14)
samxreT oseTis respublikis uzenaesi sasamarTlos, raionis (qalaqis) saxalxo sasamarTloTa
wevrebis arCeva;
15)
respublikis prokurorisa da misi moadgilis daniSvna, samxreT oseTis respublikis
saarbitraJo sasamarTlos Tavmjdomareebisa da mosamarTleTa arCeva;
17)
respublikuri saerTo-saxalxo kenWisyris (referendumis) Catarebis Taobaze gadawyvetilebis
miReba;
18)
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis deputatTa arCevnebis daniSvna;
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis deputatebis arCevnebis
centraluri saarCevno komisiis Semadgenlobis damtkiceba;
20)
respublikis moqalaqeTa konstituciuri uflebebis, Tavisuflebebisa da movaleobebis
da samxreT oseTis respublikis teritoriaze mcxovrebi yvela erovnebis moqalaqeTa
Tanasworuflebianobis uzrunvelyofasTan
dakavSirebuli sakiTxebis ganxilva;
21) erovnuli kulturisa da enis ganviTarebasTan, istoriuli Zeglebi dacvasTan
dakavSirebuli sakiTxebis gadawyveta;
23) samxreT oseTis respublikis saxelmwifo jildoebis damtkiceba da sapatio
wodebebis daweseba;
24) arsebuli problemebis gadawyvetisaTvis aucilebeli saxelmwifo
organoebis Seqmna.
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasi:
(…)
_ iRebs samxreT oseTis respublikis kanonebsa da dadgenilebebs.
muxli 77. samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasi Sedgeba 41 deputatisagan.
muxli 82. samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis prezidiumi aris
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis winaSe angariSvaldebuli organo,
romelic uzrunvelyofs respublikis saxelmwifo nixasis muSaobis organizebas da
axorcielebs samxreT oseTis respublikis konstituciiTa da kanonebiT
gaTvaliswinebul sxva uflebamosilebebs.
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis prezidiumis SemadgenlobaSi
Tanamdebobrivad Sedian: samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis
Tavmjdomare, samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis Tavmjdomaris
pirveli moadgile, samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis Tavmjdomaris
moadgile, samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis mudmivi komitetebisa
da komisiebis Tavmjdomareebi.
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis prezidiums meTaurobs samxreT
oseTis respublikis saxelmwifo nixasis Tavmjdomare.
muxli 83.
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis prezidiumi:
1) niSnavs samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis arCevnebs;
2) iwvevs samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis sesiebs;
9) auqmebs samxreT oseTis respublikis ministrTa sabWos dadgenilebebsa da
gankargulebebs maTi kanonTan Seusabamobis SemTxvevaSi;
10) awesebs samxedro wodebebs, diplomatiur rangebsa da sxva
specialur wodebebs, aniWebs umaRles samxedro wodebebs, diplomatiur rangebsa da
sxva specialur wodebebs;
11) awesebs samxreT oseTis respublikis ordenebsa da medlebs; ajildovebs
samxreT oseTis ordenebiTa da medlebiT, aniWebs samxreT oseTis respublikis
sapatio wodebebs;
13) wyvets samxreT oseTis
respublikis moqalaqeobis sakiTxebs _ iRebs gadawyvetilebebs samxreT oseTis
respublikis moqalaqeobidan gasvlis, moqalaqeobis CamorTmevis da TavSesafris
micemis Taobaze;
14) gamoscems amnistiis Sesaxeb saerTorespublikur aqtebs da ganaxorcielebs
Sewyalebas;
15) ayalibebs samxreT oseTis respublikis Tavdacvis sabWos da amtkicebs mis
Semadgenlobas, niSnavs da cvlis samxreT oseTis respublikis SeiaraRebuli
Zalebis umaRles sardlobas;
16) samxreT oseTis respublikis dacvis mizniT acxadebs saomar mdgomareobas
calkeul adgilebSi Tu mTels respublikaSi;
17)
acxadebs sayovelTao Tu nawilobriv mobilizacias;
18)
samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis sesiebs Soris periodSi acxadebs
saomar mdgomareobas samxreT oseTis respublikaze Tavdasxmisas an agresiisagan
erToblivi Tavdacvis Sesaxeb saerTaSoriso SeTanxmebebiT nakisri valdebulebis
Sesrulebis saWiroebis SemTxvevaSi;
muxli
84. samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis prezidiumi saxelmwifo nixasis
sesiebs Soris periodSi, SemdgomSi nixasisaTvis morig sesiaze dasamtkiceblad
wardgeniT:
1)
aucileblobis SemTxvevaSi axorcielebs
cvlilebebs samxreT oseTis respublikis moqmed sakanonmdeblo aqtebSi;
2)
samxreT oseTis respublikis ministrTa sabWos winadadebiT qmnis da auqmebs
samxreT oseTis respublikis saministroebsa da saxelmwifo komitetebs;
3)
samxreT oseTis respublikis ministrTa sabWos Tavmjdomaris wardginebiT Tanamdebobaze
niSnavs da Tanamdebobidan aTavisuflebs samxreT oseTis respublikis ministrTa
sabWos calkeul wevrebs.
muxli
85. samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis Tavmjdomare aris samxreT oseTis
respublikis umaRlesi Tanamdebobis piri da warmoadgens mas rogorc saxelmwifoSi,
ise saerTaSoriso urTierTobebSi.
samxreT
oseTis respublikis saxelmwifo nixasis Tavmjdomare airCeva samxreT oseTis respublikis saxelmwifo nixasis mier samxreT
oseTis respublikis saxelmwifo nixasis deputatebis Semadgenlobidan, faruli
kenWisyriT, xuTi wlis vadiT da ara umetes ori vadisa zedized.
muxli
124. samxreT oseTis respublikis saxelmwifo gerbi warmoadgens wres, romlis zeda
nawilSi cisfer fonze gamosaxulia Tasi, Tasidan amomavali mzis disko da mzis
sxivebi osuri ornamentis saxiT, disko warmodgenilia TeTr- wiTel-yviTeli
erovnuli droSis saxiT, wris centrSi gamosaxulia puris TavTavebisa da svia
totebis CarCoSi moqceuli arwivi zeaweuli frTebiT, wris SigniTa
mxares moTavsebulia warwera osur da rusul enebze: ~samxreT oseTis respublika~.
muxli
125. samxreT oseTis respublikis saxelmwifo droSa warmoadgens sami Tanabari
zomis feradi zolisagan Semdgar marTkuTxed tilos. zeda
zoli TeTri ferisaa, Sua - wiTeli, qveda ki _ mooqrosfro yviTeli.
droSis
siganis proporciaa sigrZis mimarT aris 1: 2.
muxli
126. samxreT oseTis respublikis saxelmwifo himns amtkicebs samxreT oseTis
respublikis saxelmwifo nixasis prezidiumi.
muxli
127. samxreT oseTis respublikis dedaqalaqia cxinvali.
1993
wlis 2 noemberi
(gazeTi
«Южная Осетия»,
№ 132-133, 8 dekemberi 1993 w. sakuTari Targmani)