gan­c­xa­de­ba e. Se­var­d­na­Zi­sa da l. Ci­bi­ro­vi­sa Sex­ved­ris Se­de­ge­bis Se­sa­xeb

1997 wlis 14 no­em­bers ja­va­Si ga­i­mar­Ta e. Se­var­d­na­Zi­sa da l. Ci­bi­ro­vis Sex­ved­ra. Sex­ved­ris dros, ro­mel­mac ur­Ti­er­T­ga­ge­bi­sa da ke­Til­mo­sur­ne­o­bis vi­Ta­re­ba­Si Ca­i­a­ra, ga­i­mar­Ta da­in­te­re­se­bu­li az­r­Ta ga­zi­a­re­ba qar­Tul-osu­ri ur­Ti­er­To­bis srul­mas­S­ta­bi­a­ni mo­wes­ri­ge­bis mo­la­pa­ra­ke­bis pro­ce­sis Sem­d­go­mi win wa­we­vis far­To wris prob­le­meb­ze.

mxa­re­eb­ma kma­yo­fi­le­biT aR­niS­nes, rom mas Sem­deg, rac 1996 wlis 16 ma­iss xe­li mo­a­we­res mos­ko­vis me­mo­ran­dums qar­Tul-osur kon­f­liq­t­Si uSiS­ro­e­bis uz­run­vel­yo­fi­sa da ur­Ti­er­T­n­do­bis gan­m­t­ki­ce­bis Ro­nis­Zi­e­ba­Ta Se­sa­xeb, da 1996 wlis ag­vis­to­Si ma­Ti vla­di­kav­ka­zis Sex­ved­ris Sem­deg gan­v­lil erT we­li­wad­Si grZel­de­bo­da po­zi­ti­u­ri Zvre­bi ur­Ti­er­T­n­do­bis gan­m­t­ki­ce­ba­sa da mo­la­pa­ra­ke­bis pro­ce­sis ga­mo po­li­ti­ku­ri vi­Ta­re­bis ga­um­jo­be­se­ba­Si. amas xe­li Se­uw­yo 1997 wlis 4-5 marts mos­kov­Si ga­mar­Tul­ma sa­qar­T­ve­lo­sa da sam­x­reT ose­Tis mxa­re­Ta de­le­ga­ci­e­bis pir­vel­ma Sex­ved­ra­mac qar­Tul-osu­ri kon­f­liq­tis srul­mas­S­ta­bi­a­ni mo­wes­ri­ge­bis miz­niT, ag­reT­ve, Se­re­u­li sa­kon­t­ro­lo ko­mi­si­is mo­rig­ma meS­vi­de da mer­ve sxdo­meb­ma.

omi, ro­mel­sac moh­y­va msxver­p­li da ngre­va, sof­le­bis ga­Ca­na­ge­ba, iyo erT-er­Ti yve­la­ze tra­gi­ku­li fur­ce­li qar­Tul-osu­ri ur­Ti­er­To­bis mra­val­sa­u­ku­no­van is­to­ri­a­Si da au­rac­xe­li tan­j­va mo­u­ta­na ara mar­to osebs, ara­med qar­T­ve­leb­sac. igi ewi­na­aR­m­de­ge­bo­da ori­ve xal­xis Zi­re­ul sa­ar­se­bo in­te­re­sebs da uaR­re­sad uar­yo­fi­Ti gav­le­na mo­ax­di­na maTs tra­di­ci­ul me­gob­rul ur­Ti­er­To­ba­ze. mxa­re­eb­ma xaz­gas­miT aR­niS­nes, rom eTan­x­me­bi­an e. Se­var­d­na­Zis mi­er ara­er­T­g­zis ga­moT­q­mul Se­fa­se­bebs qar­Tul-osu­ri kon­f­liq­tis mi­ze­ze­bi­sa da Se­de­ge­bis Se­sa­xeb.

ga­moT­q­va­men ra mtki­ce rwme­nas, rom sa­Wi­roa rac Se­iZ­le­ba ma­le aR­mo­if­x­v­ras kon­f­liq­tis Se­de­ge­bi, mxa­re­e­bi ac­xa­de­ben, rom mzad ari­an ga­nux­re­lad Se­as­ru­lon uk­ve miR­we­u­li Se­Tan­x­me­ba­ni da axa­li na­bi­je­bi ga­dad­gan srul­mas­S­ta­bi­a­ni mo­wes­ri­ge­bis gza­ze. am miz­niT isi­ni adas­tu­re­­ben Ta­vi­anT val­de­bu­le­bebs mos­ko­vis me­mo­ran­du­mi­sa da Za­lis an mi­si ga­mo­ye­ne­bis mu­qa­ris ga­mo­u­ye­neb­lo­bis, eT­ni­ku­ri niS­niT ne­bis­mi­e­ri mar­T­l­sa­wi­na­aR­m­de­go moq­me­de­bis Ta­vi­dan aci­le­bi­sa da aR­k­ve­Tis Se­sa­xeb vla­di­kav­ka­zis gan­c­xa­de­bis de­bu­le­ba­Ta Ses­ru­le­bis Ta­o­ba­ze.

mxa­re­e­bi aR­niS­na­ven, rom qar­Tul-osu­ri ur­Ti­er­To­bis re­gu­li­re­bis pri­o­ri­te­tu­li mi­mar­Tu­le­ba­ni kvlav aris kon­f­liq­tis sa­bo­loo po­li­ti­ku­ri mo­wes­ri­ge­ba da ltol­vil­Ta da iZu­­le­biT ad­gil­nac­val pir­Ta ne­ba­yof­lo­bi­Ti usaf­r­T­xo dab­ru­ne­ba, rac Ta­vis mxriv Se­iZ­le­ba gan­xor­ci­el­des mxo­lod kon­f­liq­tis Se­de­gad da­za­ra­le­bu­li ra­i­o­ne­bis eko­no­mi­ku­ri aR­d­ge­ni­sa da gan­vi­Ta­re­bis pi­ro­beb­Si, ro­gorc mxa­re­Ta Se­saZ­leb­lo­be­bis, ise sa­er­Ta­So­ri­so or­ga­ni­za­ci­e­bis, cal­ke­u­li qvey­ne­bis dax­ma­re­bis, ag­reT­ve, ker­Zo in­ves­to­re­bis sax­s­re­bis ga­mo­ye­ne­biT. am­g­va­ri saq­mi­a­no­bis kar­gi ma­ga­li­Ti Se­iZ­le­ba iyos ga­er­Ti­a­ne­bu­li ere­bis or­ga­ni­za­ci­is gan­vi­Ta­re­bis prog­ra­miT ga­mo­yo­fi­li sax­s­re­bis xar­j­ze re­a­li­ze­bu­li aR­d­ge­nis er­Tob­li­vad Se­mu­Sa­ve­bu­li pro­eq­te­bi.

sa­qar­T­ve­los mxa­re adas­tu­rebs Ta­vis gan­z­rax­vas da­a­fi­nan­sos qar­Tul-osu­ri kon­f­liq­tis zo­na­Si eko­no­mi­ku­ri aR­d­ge­nis sa­mu­Sa­o­e­bi, rom­le­bic xor­ci­el­de­ba qar­Tul-osu­ri kon­f­liq­tis zo­na­Si ra­i­o­ne­bis eko­no­mi­ku­ri aR­d­ge­nis Se­sa­xeb ru­se­Tis fe­de­ra­ci­is mTav­ro­ba­sa da sa­qar­T­ve­los mTav­ro­bas So­ris 1993 wlis 14 seq­tem­b­ris Se­Tan­x­me­bis sa­fuZ­vel­ze, sa­baz­ro ur­Ti­er­To­bis re­a­li­e­bis gaT­va­lis­wi­ne­biT da­fuZ­ne­bu­li Se­sa­ba­mi­si me­qa­niz­me­bis imav­d­ro­u­li Se­mu­Sa­ve­biT.

amas­Tan da­kav­Si­re­biT e. Se­var­d­na­Ze da l. Ci­bi­ro­vi da­de­bi­Tad afa­se­ben mxa­re­Ta xe­li­suf­le­bis struq­tu­re­bi­sa da saq­mi­a­ni wre­e­bis kon­taq­te­bis dam­ya­re­bas tran­s­por­tis, ener­ge­ti­kis, kav­Sir­gab­mu­lo­bis, mrew­ve­lo­bis, sof­lis me­ur­ne­o­bis, jan­m­r­Te­lo­bis dac­vi­sa da sxva dar­geb­Si da kvla­vac xels Se­uw­yo­ben ase­Ti kon­taq­te­bis gan­m­t­ki­ce­ba­sa da gan­vi­Ta­re­bas.

mxa­re­e­bi kma­yo­fi­le­biT aR­niS­na­ven, rom bo­lo erT we­li­wad­Si da­i­sa­xa gar­k­ve­u­li prog­re­si ltol­vil­Ta dab­ru­ne­bis saq­me­Si. sa­qar­T­ve­los mxa­re kvlav adas­tu­rebs, rom mzad aris xe­li Se­uw­yos os­Ta oja­xe­bis dab­ru­ne­bas, rom­le­bic Ta­vis dro­ze iZu­le­bul­ni iy­v­nen da­e­to­ve­bi­naT kon­f­liq­tis zo­nis far­g­lebs ga­reT mde­ba­re sa­qar­T­ve­los re­gi­o­ne­bi maT­da­mi ara­mar­T­l­zo­mi­e­ri moq­me­de­bis ga­mo­ye­ne­bas­Tan da­kav­Si­re­biT. mi­zan­Se­wo­ni­lad cnes 1998 we­li ga­mo­ac­xa­don wi­nan­del mud­miv sac­xov­re­bel ad­gi­leb­Si ltol­vil­Ta da iZu­le­biT ad­gil­nac­val pir­Ta dab­ru­ne­bis wlad, ro­me­lic xor­ci­el­de­ba Se­re­u­li sa­kon­t­ro­lo ko­mi­si­is or­ga­ni­za­ci­ul far­g­leb­Si.

xaz­gas­miT aRi­niS­na ru­se­Tis fe­de­ra­ci­is da­de­bi­Ti ro­li kon­f­liq­tis mo­wes­ri­ge­ba­sa da omiT dan­g­re­u­li me­ur­ne­o­bis aR­d­ge­na­Si, am pro­ces­Si Crdi­lo­eT oseT-ala­ni­is res­pub­li­kis, ev­ro­pis uSiS­ro­e­bi­sa da Ta­nam­S­rom­lo­bis or­ga­ni­za­ci­is, ga­er­Ti­a­ne­bu­li ere­bis or­ga­ni­za­ci­is ltol­vi­le­bis saq­me­Ta umaR­le­si ko­mis­ri­sa da da sxva sa­er­Ta­So­ri­so or­ga­ni­za­ci­e­bis mo­na­wi­le­o­ba.

mxa­re­e­bi po­zi­ti­u­rad afa­se­ben sam­S­vi­do­bo moq­me­de­bas, ro­mel­sac axor­ci­e­le­ben kon­f­liq­tis zo­na­Si mSvi­do­bis mxar­dam­We­ri Se­re­u­li Za­le­bi 1992 wlis 24 iv­ni­sis qar­Tul-osu­ri kon­f­liq­tis mo­wes­ri­ge­bis prin­ci­pe­bis Se­sa­xeb Se­Tan­x­me­bis Se­sa­ba­mi­sad, rac gag­r­Zel­de­ba ma­nam­de, sa­nam ori­ve mxa­re sxva ga­daw­y­ve­ti­le­bas ar mi­i­Rebs. ama­ve dros kma­yo­fi­le­biT aRi­niS­na, rom yve­la mxa­re zus­tad as­ru­lebs mos­ko­vis me­mo­ran­du­mis de­bu­le­bebs, rom­le­bic exe­ba mxa­re­Ta sa­mar­Tal­dam­ca­vi or­ga­no­e­bis Ta­nam­S­rom­lo­bas kon­f­liq­tis zo­na­Si mar­T­l­wes­ri­gis dac­vi­sa da mo­sax­le­o­bis usaf­r­T­xo­e­bis uz­run­vel­yo­fis saq­me­Si, imav­d­ro­u­lad Se­re­u­li sam­S­vi­do­bo Za­le­bis sa­gu­Sa­go­e­bi­sa da pos­te­bis Sem­ci­re­bis pi­ro­beb­Si. sa­mar­Tal­dam­ca­vi or­ga­no­e­bis ur­Ti­er­T­moq­me­de­bis Sem­d­go­mi gan­vi­Ta­re­bi­sa da aR­niS­nu­li po­zi­ti­u­ri ten­den­ci­e­bis gaR­r­ma­ve­bi­saT­vis di­di mniS­v­ne­lo­ba aqvs oqms, ro­me­lic Se­re­ul­ma sa­kon­t­ro­lo ko­mi­si­am da­am­t­ki­ca 1997 wlis 26 seq­tem­bers ja­va­Si.

xa­zi ga­us­ves ra, Tu ra mniS­v­ne­lo­ba aqvs maT So­ris ur­Ti­er­To­bis sa­xel­m­wi­fo­eb­riv-sa­mar­­T­leb­ri­vi as­peq­te­bis sa­fuZ­v­le­bis gan­saz­R­v­ras, xel­m­Z­R­va­ne­lo­ben ra sa­xel­m­wi­fo­Ta te­ri­to­ri­u­li mTli­a­no­bis prin­ci­piT da xal­x­Ta TviT­ga­mor­k­ve­vis uf­le­biT, mxa­re­e­bi Se­Tan­x­m­d­nen uax­lo­es xan­Si ga­mar­Ton sru­luf­le­bi­an de­le­ga­ci­a­Ta mo­la­pa­ra­ke­bis me­o­re ra­un­di qar­Tul-osu­ri kon­f­liq­tis srul­mas­S­ta­bi­a­ni mo­wes­ri­ge­bis Se­sa­xeb. ama­ve dros maT aR­niS­nes, rom sa­Wi­roa mo­la­pa­ra­ke­bis pro­ce­sis yve­la mxa­re mo­na­wi­le­ob­des miR­we­ul mo­ri­ge­ba­Ta ga­ran­ti­e­bis me­qa­niz­mis Se­mu­Sa­ve­ba­Si.

ga­mo­iT­q­va rwme­na, rom mxa­re­Ta So­ris ar­se­bu­li wi­na­aR­m­de­go­be­bis sa­bo­loo ga­daw­y­ve­ta xels Se­uw­yobs kav­ka­si­a­Si mtki­ce mSvi­do­bi­sa da stab­lu­ro­bis dam­ya­re­bas.

xaz­gas­miT aR­niS­nes ra, Tu ra­o­den sa­Wi­roa pir­da­pi­ri kon­taq­te­bi maT So­ris, mxa­re­e­bi Se­Tan­x­m­d­nen, da­am­ya­ron pir­da­pi­ri sa­te­le­fo­no kav­Si­ri, ag­reT­ve Ta­vi­anT Sex­ved­rebs mi­a­ni­Won re­gu­la­ru­li xa­si­a­Ti.

Sex­ved­ra­Si mo­na­wi­le­ob­d­nen Crdi­lo­eT oseT-ala­ni­is res­pub­li­kis pre­zi­den­ti a. ga­la­zo­vi, ru­se­Tis fe­de­ra­ci­is fe­de­ra­lu­ri kre­bis mud­mi­vi de­le­ga­ci­is xel­m­Z­R­va­ne­li ev­ro­pis sab­Wos sa­par­la­men­to asam­b­le­a­Si a. Za­so­xo­vi, ru­se­Tis fe­de­ra­ci­is pre­zi­den­tis mrCe­ve­li e. pa­i­ni, ru­se­Tis fe­de­ra­ci­is da­mo­u­ki­de­bel sa­xel­m­wi­fo­Ta Ta­na­me­gob­ro­bis qvey­neb­Tan Ta­nam­S­rom­lo­bis mi­nis­t­ris mo­ad­gi­le g. ma­ti­u­So­vi, ev­ro­pis uSiS­ro­e­bi­sa da Ta­nam­S­rom­lo­bis or­ga­ni­za­ci­is mi­si­is me­Ta­u­ri sa­qar­T­ve­lo­Si m. li­ba­li.

qar­Tu­li mxa­ris sa­xe­liT e. Se­var­d­na­Ze.   sam­x­reT ose­Tis mxa­ris sa­xe­liT l. Ci­bi­ro­vi.

(ga­ze­Ti “sa­qar­T­ve­los res­pub­li­ka~, # 286, 1997 wlis 15 no­em­be­ri)