qarTuli mxaris dokumenti

cxinvalis regionSi/samxreT oseTSi konfliqtis mowesrigebis formati (ganaxlebuli da momavlis perspeqtivis gaTvaliswinebiT)

 

zogadi mimoxilva:

cxinvalis regionSi/samxreT oseTSi bolo periodSi ganviTarebuli movlenebi met sicxades moiTxovs realuri suraTis Camoyalibebis TvalsazrisiT. es movlenebi xasiaTdeba politikuri da socialur-ekonomikuri garemos cvlilebiT. TandaTanobiT Tavs iCens axali realoba, romlis Semdgomi ignorireba dauSvebelia. piriqiT, aucilebelia maTi samarTliani da adekvaturi asaxva sqemaSi (sqemebSi), romlebic mdgradi mSvidobiani da politikuri daregulirebis procesSi warmatebis miRwevas isaxavs miznad.

maSasadame, aucilebelia warsulSi ganxorcielebuli politikuri molaparakebebis procesebisa da aseve arsebuli samSvidobo formatis siRrmiseuli gaazreba. igi daxmarebas gauwevs Cvens erTobliv Zalisxmevas, romelic orientirebulia srulmasStabian da mdgrad politikur mowesrigebaze. amasTan dakavSirebiT, saqarTvelos mTavrobam, reintegraciis saxelmwifo ministris ofisis meSveobiT, warmoadgina winadadgeba dReisaTvis CixSi Sesuli mravalmxrivi politikuri molaparakebebis gamococxlebisaTvis. mas win uZRoda regionSi mimdinare politikuri da ekonomikuri procesebis xelaxali Sefaseba, aseve molaparakebebis adrindeli formatis, misi struqturisa da ganxorcielebis analizi.

daskvnebi da mosazrebebi miznad isaxavs qarTuli poziciis axali xedvis warmoCenas.  axali qarTuli winadadeba mxars uWers cxinvalis regionSi/samxreT oseTSi politikuri molparakebebis sqemis Zireul gadasinjvas, rac konfliqtis mSvidobiani da politikuri mowesrigebis sawindaria.

 

ra mdgomareobaa dReisaTvis

Tavidanve unda iTqvas, rom saqarTvelos mTavroba kvlav mxars uWers Sida konfliqtebis mSvidobianad gadawyvetis gzebs, pirdapiri da upirobo politikuri molaparakebebis meSveobiT. aseve, molaparakebebis procesis gaaqtiurebaSi mniSvnelovnad miiCnevs saerTaSoriso subieqtebis CarTvas da adgilobriv Temebs Soris pirdapiri dialogis ganmtkicebas, konfliqturi teritoriis socialur-ekonomikur ganviTarebas da reabilitaciisa da ndobis aRdgenis programebis Semdgom ganviTarebas saerTaSoriso organizaciebis egidiT.  am mcdelobis ZiriTadi mizania konfliqtis mdgradi mowesrigebis miRweva da cxinvalis regionis/samxreTi oseTis (saqarTvelo) avtonomiuri statusis gansazRvra erTiani saqarTvelos farglebSi;

saqarTvelos mTavroba adasturebs mis mSvidobian da TavSekavebul politikas konfliqtis regionebis mimarT da mudmivad cdilobs pasuxismgebluri gadawyvetilebebi miiRos safrTxeebis rac SeiZleba minimalur doneze SesanarCuneblad;

samxreT oseTSi konfliqtis mowesrigebis mimarT saqarTvelos xelisuflebis umTavresi midgoma Semdeg aspeqtebzea dafuZnebuli:

- politikuri da ekonomikuri TviTmmarTveloba, regionSi erovnuli TviTmyofadobis da kulturuli uflebebis SenarCuneba;

- regionSi mudmivad mcxovrebi yvela moqalaqis adamianis individualur uflebaTa dacva

- saqarTvelos saxlmwifos erTianoba da xelSeuxebloba;

saqarTvelos strategia iTvaliswinebs cxinvalis regionis/samxreT oseTis adgilobrivi Temebis motivirebas, raTa isini, TavianTi sruluflebiani warmomadgnlebis meSveobiT,  CaerTon politikur dialogSi centralur xelisuflebasTan; aseve, sxvadasxva saxis socialur-ekonomikur, sagamanaTleblo da biznesis SesaZleblobebis Seqmnasa da SeTavazebas, raTa moxdes reintegraciis procesis daCqareba situaciis gajansaRebisa da ganviTarebis meSveobiT.  amis gansaxorcieleblad erT-erTi centraluri elementia saerTaSoriso mxardaWera.

 

Sereuli sakontrolo komisia (Ssk-JCC) – arSemdgari da moZvelebuli sqema

Sereuli sakontrolo komisiasTan (Ssk) mimarTebiT, romelic adre molaparakebis mTavar sqemad iTvleboda, saqarTvelos Sedegze orientirebuli midgoma hqonda. samwuxarod, erToblivi sakontrolo komisiis Semadgenlobis gamo (3 - 1-is winaaRmdeg), igi Tavidanve moicavda arasamarTlian disbalanss, romelsac esk-is “umravlesoba” verc verasdros marTavda da faqtobrivad arc iyo mowadinebuli. (Ssk-is TiToeuli mandati ganawilebulia mis wevrebze: ruseTis federacia (rf), CrdiloeT oseTis/alanias respublika (rf), de faqto cxinvalis reJimi da saqarTvelo). aman gamoiwvia wlebis ganmavlobaSi Ssk-is gadawyvetilebaTa sruli ugulvebelyofa, miniWebuli mandatis mizanmimarTuli sabotaJi da gauTavebeli manipulaciebi Ssk-is “umravlesobis” mxridan, rac marginalizaciis safrTxes uqmnida saqarTvelos rols Ssk-Si.  TandarTuli informacia mxolod mciredia im uxvi da Segnebuli aramarTebuli funqcionirebisa, romelic Zirs uTxrida qarTuli mxaris srul CarTulobas samSvidobo operaciebSi (danarTi 1).

Ssk, rogorc CarCo, Seicavs usafrTxoebis ZiriTad elementebs, romlebic umniSvnelovanesia mTliani usafrTxoebisTvis.  Tumca ruseTis kontigenti, romelic dominirebs erTobliv samSvidobo ZalebSi, nawilobriv da SerCeviT axorcielebs mis mandats, rac ar iZleva saSualebas Sesruldes ZiriTadi samSvidobo amocana _ usafrTxo, demilitarizebuli da uvnebeli garemos Seqmna.  erToblivi samSvidobo Zalebis marcxi pirdapiraa dakavSirebuli Sereul sakontrolo komisiasTan, romelmac ver SeZlo uzrunveleyo samSvidoboTa da samarTaldamcavTa TanamSromloba. da kvlav, am mimarTebiT dauSvebelia arajerovani yuradRebis miqceva ruseTis rolisTis.  saWiroa garantirebuli iqnes ruseTis mzadyofna da mondomeba ZiriTadi amocanebis Sesrulebis mimarT, romlebic dakavSirebuli regionSi mTliani usafrTxoebis klimatis aRdgenis sakiTxebTan.

am mimarTebiT udavod arsebobs sxvaoba miRweul SeTanxmebebsa da esk-is, rogorc operatiuli struqturis mier, maT Sesrulebas Soris.  mTlianobaSi es ver gaxda funqciuri saimplementacio meqanizmi, romelic ganamtkicebda politikuri daregulirebis procesebs.

kerZod:

- Sereuli sakontrolo komisiis winsvla, romelic TiTqmis mTlianad damokidebuli iyo Sereuli samSvidobo ZalebSi ruseTis mier misi mandatiT dakisrebuli amocanebis Sesrulebaze, mxolod nawilobriv Sesrulda.

- Sereuli samSvidobo ZalebSi ruseTis dominirebam igi kidev ufro damokidebuli gaxada politikuri mowesrigebisaTvis myari safuZvlis Seqmnis procesisadmi daxmarebis mimarT ruseTis federaciis politikur nebaze, xolo  Sedegebi Sors aris gacxadebuli miznebisagan.

- samSvidobo operaciis mTavaria mizania Seuqcevadi usafrTxo da uvnebeli garemos Seqmna, xolo pozitiuri Sedegebis miRweva mxolod miukerZoebeli da mtkice moqmedebebiTaa SesaZlebeli; Cveni dakvirvebiT erToblivma samSvidobo Zalebma ver SeZles am ZiriTadi amocanis Sesruleba.

 

usafrTxoebis prioritetebi:

qarTuli mxare ayalibebs regionSi usafrTxo da uvenebeli garemos damyarebisTvis saWiro prioritetebs.  esenia:

- iaraRis (maT Soris mZime teqnikis, tyvia-wamlis, haersawinaaRmdego sistemebis, qveiTTa naRmebis), SeiaraRebul “moxaliseTa jgufebis” da Cveulebrivi kontrabandis regionSi Semodinebis Sewyveta ruseTis federaciidan, rokis gvirabisa da gaukontrolebeli gzebis gavliT, ZiriTadad “Zaras SemovliTi gziT”, romelic gakvalulia ruseTis pirdapiri teqnikuri da finansuri daxmarebiT.  am mizniT pirveli nabiji iqneba erToblivi sakontrolo punqtis gaxsna did gufTasTan, erToblivi samSvidobo Zalebis arsebuli punqtis alternatiuli gadataniT saqarTvelos mier kontrolirebad sofel kexvSi, romelic, cxinvalis de faqto xelisuflebis mier ganxorcielebuli blokadis Sedegad, gamouyenebelia da ver akontrolebs cxinvalidan da Semogarenidan transportisa da tvirTebis moZraobas;

- regionis sruli demilitarizaciis dauyovenebeli dawyeba, ukanono SeiaraRebuli jgufebis, “moxaliseTa” bandebisa da sxva ukanono formirebebis daSlis, ganiaraRebis da gayvanis CaTvliT.  kriminalur saqmianobaSi da sazogadoebrivi wesrigis darRvevaSi, aseve adgilobrivi qarTveli da osi mosaxleobis terorizebaSi “moxaliseTa” sul ufro mzardi monawileobis gamo es imperatiuli amocanaa;

- prevenciuli RonisZiebebis gaaqtiureba _ CasafrebebTan, avtomobilebidan srolebTan, naRmebis afeTqebebTan da qarTul policiaze, sakontrolo punqtebze, saerTaSoriso damkvirveblebsa da mSvidobian mosaxleobaze TavdasxmebTan brZolis mizniT;

- samSvidobo resursebis racionalizeba saTvalTvalo punqtebis da droebiTi da stacionaruli sakontrolo punqtebis dislokaciis adgilebis Secvlis meSveobiT.  es gansakuTrebiT exeba ruseTis samSvidobo Zalebis meRvrekisis sameTvalyureo punqts, romelic flangavs samSvidobo Zalebis resursebs da usafuZvlo dabrkolebebs uqmnis adgilobrivi mosaxleobis gadaadgilebas, romelTa Tavisufali gadaadgilebis ufleba isedac sagulisxmodaa SezRuduli cxinvalis de faqto xelisuflebis mier gzebis dablokvis gamo.

- dReisaTvis de faqto gasamxedroebuli formirebebis mier dablokili satransporto mimarTulebebis sruli da upirobo gaxsnis uzrunvelyofa saerTo usafrTxoebis kidev erTi umaRlesi amocanaa;

- regionSi samarTaldamcav organoebs Soris TanamSromlobis sqemis SemuSaveba. Tuki/rodesac demilitarizaciis procesi mizans miaRwevs, adgilobrivi samarTaldamcavi struqturebi momzadebuli unda iyvnen sapolicio saqmianobis gansaxorcieleblad, raTa uzrunvelyon uvnebeli da usafrTxo garemo;

- regionSi ruseTis mier calmxrivi ekonomikuri poeqtebis Sewyveta, riTac cocxlobs cxinvalis de faqto reJimis samxedro-ekonomikuri Zliereba, maT Soris ruseTidan maRalZabviani eleqtrogadamcemi xazebis mSeneblobis, rac iwvevs regionSi eleqtroenergiis didi raodenobiT kontrabandas; ukanono gazsadenis mSenebloba, romelic ruseTidan regionSi modis, Crdilovani investiciebi de faqto kontrolirebad teritoriebze.

 

samomavlo molaparakebebis formatebi:

saqarTvelo kvlav adasturebs mzadyofnas gaagrZelos muSaoba cxinvalis regionSi/samxreT oseTSi konfliqtis mSvidobiani da sruli daregulirebis Sesaxeb molaparakebaTa samomavlo formatze.  Tumca progresi ver miiRweva, Tuki yvela politikuri Zala da adgilobrivi sazogadoebis yvela segmenti ar iqneba warmodgenili da CarTuli regionis momavlis gansazRvrasTan dakavSirebul procesSi.  es gansakuTrebiT exeba politikur daregulirebas.

dReisaTvis umTavresi prioritetia pirdapiri da upirobo dialogis warmoeba regionSi warmodgenil yvela politikur Zalasa da struqturas Soris.  am mimarTebiT Zalze mniSvnelovani amocanaa samxreT oseTis droebiTi administraciuli erTeulis xelmZRvanelobisa da misi lideris, dimitri sanakoevis CarTva.

kidev erTi prioritetia procesebSi ruseTis CarTvis uzrunvelyofa.  ruseTi dominirebs cxinvalis de faqto xelisuflebaze da misi mowadinebis gareSe samSvidobo molaparakebebis procesi warmatebas ver miaRwevs. Cven vaRiarebT konfliqtis mowesrigebis molaparakebebSi ruseTis pirdapiri CarTvis rols da mniSvnelobas, da Cven kvlav vTavazobT maT miukerZoebel da dabalansebul monawileobas.

imavdroulad, euTo da evropis kavSiri (evrokomisiis meSveobiT),  sul ufro mzard kumulatiur zegavlenas axdens adgilze arsebul situaciaze. ndobis aRdgenisa da socialur-ekonomikuri reabilitaciis procesSi saqarTvelos dasavleli partniorebis monawileobisa da aseve usafrTxoebis seqtoris ganviTarebisa da Tanamedrove da funqciuri TviTmmarTvelobis dafuZnebis gansakuTrebuli mniSvnelobis fonze uaRresad sagulisxmoa euTosa da evropis kavSiris (evrokomisiis meSveobiT) CarTva politikuri mowesrigebis formatSi.

yovelive zemoTqmulis da aseve im faqtis gaTvaliswinebiT, rom arsebuli formatebi - upirveles yovlisa, yvela erToblivi sakontrolo komisia, ufunqcioa da ver emsaxureba politikuri winsvlis amocanas, saqarTvelo Semodis winadadebiT daiwyos mravalmxrivi molaparakebebi politikuri mowesrigebis sakiTxze Semdegi struqturuli sqemiT:

2 - saqarTvelos mTavroba da ruseTi 

+

2 - sanakoevis administracia da cxinvalis de faqto xelisufleba

+

2 - euTo da evrokomisia

aseTi midgomiT Cven SevZlebT yvela ZiriTadi subieqtis CarTvas, davaCqarebT winsvlas saqarTvelos SemadgenlobaSi regionis statusTan dakavSirebul molaparakebebSi da win gadavdgamT nabijs konfliqtis mSvidobiani da mdgradi politikuri mowesrigebisaken.

dasasruli

(2008 wlis marti-aprili)

(http://www.report.smr.gov.ge/GoG /sakuTar Targmani inglisuridan)