qarTuli enis saxelmwifo programa
qarTuli enis konstituciuri statusi
1. qarTulis,
rogorc saxelmwifo enis, konstituciuri statusis uzrunvelyofa saqarTvelos
sabWoTa socialisturi respublikis yvela saxis partiul, sabWoTa,
administraciul, samecniero-saswavlo, kulturul, sameurneo dawesebulebebsa
da sawarmoebSi, sazogadoebriv organizaciebSi.
2. saqarTvelos
ssr umaRles sabWosTan komisiis Seqmna Sesabamisi uflebamosilebiT
_ kontroli gauwios qarTulis, rogorc respublikis saxelmwifo
enis, funqcionirebas.
3. saqarTvelos
ssr ministrTa sabWosTan arsebuli qarTuli saliteraturo enis mudmivi
saxelmwifo komisiis Seqmna Sesabamisi uflebamosilebiT _ kontroli
gauwios qarTuli saliteraturo enis funqcionirebisa da siwmindis
dacvas; SeimuSaos qmediTi RonisZiebani saliteraturo enis normaTa
dasamkvidreblad.
4. respublikis
yvela qalaqsa da raionul centrSi saxalxo deputatTa sabWoebis
aRmasrulebel komitetebTan qarTuli enis funqcionirebisa da da
siwmindis dacvis sazedamxedvelo da sakonsultacio komisiebis Seqmna.
5. qarTul
enaze yvela dargis samecniero da saswavlo literaturis (maT Soris
_ sadisertacio naSromebis) Seqmnisa da gamocemis organizacia.
6. respublikaSi
mcxovrebi qarTuli enis armcodne moqalaqeTaTvis qarTuli enis dasaufleblad
xelSemwyobi pirobebis Seqmna (finansuri da saswavlo-meToduri
uzrunvelyofa) yvela dawesebulebasa da sawarmoSi.
(...)
I I I. qarTuli
enisa da literaturis swavleba skolamdel dawesebulebebSi, saSualo
da umaRles saswavleblebSi
1. skolamdeli dawesebulebebis sxvadasxva asakobrivi
jgufebisaTvis qarTuli metyvelebis ganviTarebis programebis Sedgena,
saTanado literaturisa da TvalsaCino masalis momzadeba qarTul
enaze.
2. pedagogiuri
institutebisa da da saSualo-specialuri saswavleblebis skolamdeli
aRzrdis specialobisaTvis qarTuli enis ganaxlebuli saswavlo
programebis, gegmebis da saxelmZRvaneloebis damuSaveba.
5. saSualo
skolebis I-XI klasebSi qarTuli enis etapobrivi swavlebis erTiani
gegmis SemuSaveba (marTlwera da metyveleba, fonetika, qarTuli
enis gramatikis safuZvlebi, qarTuli enis stilistikisa da da leqsikologiis
ZiriTadi sakiTxebi, enaTmecnierebis Teoriuli sakiTxebi).
7. respublikis
yvela saSualo skolaSi, profesiul-teqnikur da saSualo-specialur
saswavleblebSi qarTuli enisa da literaturis kabinetebis Seqmna
da maTi aRWurva axlad gamosuli samecniero da pedagogiuri literaturiT.
8. respublikis
yvela umaRles saswavlebelSi qarTuli enisa da literaturis kaTedrebis
Camoyalibeba, qarTuli metyvelebis kulturisa da qarTuli literaturis
istoriis mimoxilviTi kursebis SemoReba yvela specialobis studentebisaTvis.
9. respublikis
umaRlesi saswavleblebis humanitaruli profilis fakultetebze Semsvleli
abiturientebisaTvis qarTul enasa da literaturaSi savaldebulo
weriTi da zepiri gamocdebis daweseba. samxatvro
akademiaSi, Teatralur institutsa da konservatoriaSi, agreTve
sabunebismetyvelo da teqnikur specialobebze Semsvleli abiturientebisaTvis
qarTul enasa da literaturaSi savaldebulo weriTi gamocdis daweseba.
13. konkretul
winadadebaTa SemuSaveba respublikis araqarTul skolebSi qarTuli
enis savaldebulo swavlebis SemoRebis Sesaxeb.
14.
saqarTvelos ssr umaRles saswavleblebSi filologiis
fakultetis araqarTul seqtorebze qarTuli enis praqtikuli stilistikisa
da qarTuli literaturis istoriis kursebis SemoReba.
15. saqarTvelos
ssr umaRles saswavleblebSi filologiis fakultetis araqarTul seqtorebze qarTuli enis praqtikuli stilistikisa
da qarTuli literaturis istoriis kursebis SemoReba.
17. qarTuli enis saskolo
ganmartebiTi, orTografiuli, xatovan sityva-TqmaTa sagnobriv-ilustrirebuli,
terminologiuri, ucxo sityvaTa da TargmniTi (qarTul-rusuli da rusul-qarTuli, qarTul-afxazuri da afxazur-qarTuli,
qarTul-osuri da osur-qarTuli, qarTul-somxuri da somxur-qarTuli, qarTul-azerbaijanuli
da azerbaijanul-qarTuli) leqsikonebisa da Sesabamisi sasaubroebis
damuSaveba da gamosacemad momzadeba.
23. qarTuli
enis Seswavlis msurvelTaTvis kulturul-saganmanaTleblo dawesebulebebTan
(klubebTan, biblioTekebTan) qarTuli enis wreebis Camoyalibeba
da maTi maRalkvalificiuri pedagogebiT uzrunvelyofa.
IV. radiomauwyebloba,
televizia da kinematografia
4. saqarTvelos
televiziis araqarTulenovani gadacemebis (mimoxilvebis, saubrebis,
mxatvruli filmebis) qarTul enaze gasaxmovaneblad saqarTvelos
televiziisa da radiomauwyeblobis saxelmwifo komitetis materialur-teqnikuri
bazis ganmtkiceba, damatebiTi saStato erTeulisa da sahonoraro
Tanxis gamoyofa.
5. saSualo
da umaRlesi saswavleblebisaTvis saswavlo filmebis Seqmna qarTul
enaze; rusulenovani saswavlo filmebis gaxmovaneba qarTulad.
6. rusul
da ucxour enebze gaxmovanebuli kinofilmebisaTvis qarTulenovani
subtitrebis Sesaqmnelad da qarTul enaze filmebis gasaxmovaneblad
konostudia “qarTuli filmis~ materialur-teqnikuri bazis ganmtkiceba-gafarToeba.
VI I I. sagamomcemlo
saqme
4. TargmniTi leqsikonebisa
da sasaubroebis (rusul-qarTuli da qarTul-rusuli, afxazur-qarTuli
da qarTul-afxazuri, osur-qarTuli da qarTul-osuri...somxur-qarTuli da
qarTul-somxuri, azerbaijanul-qarTuli da qarTul-azerbaijanuli) gamocema.
20. qarTuli
enis Seswavlis msurvelTaTvis qarTuli enis TviTmaswavleblebisa da
saxelmZRvaneloebis gamocema.
X. sayofacxovrebo
da sainformacio momsaxurebis sfero
1. sayofacxovrebo
da sainformacio momsaxurebis sferoSi qarTuli enis sayovelTaod
gamoyenebis uzrunvelyofa.
2. sayovelTao
sargeblobisaTvis qarTul enaze gaformdes yvela blanki, forma, anketa,
qviTari, abonementi, taloni, bileTi, firniSi, abra, sareklamo
warwera, etiketi, fasmaCvenebeli, afiSa, plakati, lozungi, konverti,
depeSis blanki, Ria da misaloci baraTi, kalendari, piradobis mowmoba;
bloknoti, wignaki, rveuli; instruqcia-miTiTeba; sareklamo da samaxsovro
bukleti; mosawvevi baraTi.
3. respublikaSi
gamoSvebuli yvela saxis produqciis qarTulenovani instruqciiT
uzrunvelyofa.
4. kontrolis
daweseba respublikaSi damzadebuli yvela saxis produqciis saxelwodebebze.
(...)
(gazeTi “komunisti~,
# 196, 1989 wlis 25 agvisto)