afxazeTis respublikis umaRlesi sabWos Tavmjdomaris v. arZinbas mimarTva gaeros generalur mdivans kofi anans

pativcemulo batono anan!

minda gamovxato madliereba gaeros mimarT im ZalisxmevisaTvis, romelsac iCenT afxazeTSi didi xnis nanatri mSvidobis dasamyareblad. amasTan mixdeba mwuxarebiT davadasturo, rom qarTuli mxare mudmivad arRvevs 27 ivlisis SeTanxmebas, rac abrkolebs mtkice mSvidobis damyarebas. okupirebul teritoriebze mcxovrebi adamianebi jer kidev itanjebian ukanonobisa da TviTnebobisagan. grZeldeba adamianis uflebebis uxeSi darRveva - berZnebis, somxebis, rusebis deportacia, mSvidobiani moqalaqeebis mkvleloba, mZevlebis gataceba, qalebis gaupatiureba, Zarcva da sxva danaSauli. gasaocaria, rom es yvelaferi xdeba gaerosa da euTos damkvirvebelTa Tvalwin.

aucilebelia aRniSnos, rom gavecani ra Tqvens werils da generaluri mdivnis moxsenebas uSiSroebis sabWos 849-e (1993 w.) rezoluciis sisruleSi mosayvanad, davrCi gaocebuli da Sewuxebuli 27 ivlisis SeTanxmebis suliskveTebisa da arsis gagebaSi daSvebuli zogierTi uzustobiT, an, SeiZleba iTqvas, damaxinjebiT. upirveles yovlisa, mxedvelobaSi maqvs raRaca “gudauTis afxazuri xelisuflebis” (moxsnebis me-3, me-11, me-17 punqtebi) moxsenieba. ar vici, vis gulisxmobs generaluri mdivani - q. gudauTis adgilobriv administracias Tu demokratiuli kanonieri arCevnebis Sedegad arCeul parlaments (umaRles sabWos) da agreTve mis mier afxazeTis respublikis konstituciis Sesabamisad daniSnul mTavrobas, romlebic droebiT imyofebian gudauTaSi. sasurveli iqneboda, migveRo ganmarteba amis Taobaze. saeWvoa agreTve momxsenebliseuli ganmarteba - ruseTis prezidentis piradi warmomadgenlis batoni pastuxovis rolisa, romelic gamodis Suamavlis rolSi da ara “xels uwyobs (11.3).

27 ivlisis SeTanxmebaSi naTqvamia: “cecxlis Sewyvetis reJimisa da marTlwesrigis dasacavad gamoyenebuli iqneba saerTaSoriso samSvidobo Zalebi, agreTve gaerTianebuli erebis organizaciasTan konsultaciiT, konfliqtis zonaSi droebiT ganlagebuli ruseTis sajariso kontingenti” (mux. 6), am dros ki moxsenebis me-6 punqti ambobs, rom rusuli kontingentis CarTva mxolod SesaZlebelia.

moxsenebis me-10 punqtSi laparakia qarTveli Tanamdebobis pirebis Sexedulebaze ruseTsa da saqarTvelos Soris sazRvris efeqtianad Caketvis aucileblobasTan dakavSirebiT, rac SeTanxmebis teqstiT gaTvaliswinebuli ar aris da ara mgonia gaerosa da saqarTvelos xelisuflebis kompetenciaSi Sediodes.

mtkiceba imisa, rom “gudauTis afxazuri xelisufleba skeptikurad gamoexmaura konfliqtSi gaeros CarTvis aucileblobas” (moxsenebis me-11 punqti) afxazeTis respublikis xelmZRvanelobisa da gaeros sxvadasxva donis mravalgzisi oficialuri da araoficialuri kontaqtebis Semdeg metad ucnaurad Cans. am kontaqtebs adgili hqonda q. gudauTaSi, niu-iorkSi, soWSi da xeli Seuwyves konstruqciuli gadawyvetilebebis gamomuSavebas, ris Sedegadac miviReT a. w. 27 ivlisis SeTanxmeba.

msgavsi gamoTqmebi mowmoben, rom gaeros aqvs raRac winaswarSeqmnili azri, rac advilad aixsneba imiT, rom 1) saqarTvelo aris gaeros wevri, afxazeTi ki ara; 2) saqarTveloSi aris gaeros warmomadgenloba, niu-iorkSi, gaeros Stab-binaSi ki imyofeba qarTuli misia, rac qmnis mudmivi mWidro kontaqtebis pirobas; 3) arastabiluri situacia da terorizmis zrda saqarTveloSi aris faqtorebi, rac axdenen garkveul presings gaerosa da sxva saerTaSoriso organizaciebis warmomadgenlebze. sakmarisia SegaxsenoT srolis faqti - soxumSi 11 agvistos avtomaturi iaraRidan esroles gaeros damkvirvebelTa jgufs, romelsac maiori solbi meTaurobda da gaeros droSas, rac erTeul SemTxvevas ar warmoadgens.

es da rigi sxva momentebi wminda adamianurad gasagebia, Tumca ar SeiZleba ar aRiniSnos, rom msgavsi calmxrivi, ara mTlad miukerZoebeli midgoma Zirs uTxris afxazeTSi mravali adamianis rwmenas, rom gaeros SeuZlia amaRldes “Setakebaze” da omiT gawamebul am miwaze mSvidoba da Tanxmoba moitanos.

ar SeiZleba ar gvaSfoTebdes rogorc gaeros, ise saqarTvelos mxriv aSkarad SesamCnevi tendencia, gadaisinjos a. w. 27 ivlisis SeTanxmeba, rac savsebiT miuRebelia afxazeTis mravalerovnuli xalxis - afxazebis, somxebis, rusebis, berZnebis, TurqebisaTvis, - yvelasaTvis, visac surs, afxazeTis respublika mSvidobian da ayvavebul demokratiul qveynad ixilos. miutevebeli Secdoma iqneboda, Tuki samxedro damkvirveblebi an gaeros mSvidobismyofeli Zalebi gaakeTebdnen “binZur samuSaos” general yaryaraSvilisTvis afxazeTis araqarTvelebisagan gawmendisa da dedaqalaqSi, q. soxumSi xelisuflebis kanonieri organoebis ardaSvebis mizniT.

Cveni SexedulebiT, gansakuTrebiT unda iTqvas rukazec, romelic Tan erTvis generaluri mdivnis moxsenebas. masze afxazeTis respublika gamosaxulia xazgasmulad mdinare gumisTiT gayofili da qarTuli saxelwodebiT “afxazeTi”. es ruka adasturebs saqarTvelos xelmZRvanelobis daufarav ganzraxvas afxazeTis teritoriis mimarT - eTnikuri wmendis ganxorcielebiT or nawilad gayon igi. isRa dagvrCenia, mwuxarebiT aRvniSnoT, rom aseTi ruka gaeros oficialuri dokumentebiT tiraJirdeba.

afxazeTis respublikis xelmZRvaneloba mzadaa, momavalSic iTanamSromlos gaeros da sxva saerTaSoriso organizaciebis im warmomadgenlebTan, romlebic amJRavneben pativiscemas afxazeTis saelmwifoebriobisa da misi xelisuflebis konstituciuri organoebis mimarT.

saukeTeso survilebiT, afxazeTis

respublikis umaRlesi sabWos Tavmjdomare v. arZinba

P. S. gigzavniT afxazeTis respublikis rukas, rom Tqven miiRoT ufro zusti warmodgena regionis geografiaze.

v. a (arZinba).

q. gudauTa, 1993 wlis 16 seqtemberi.

(Конфликты в Абхазии и Южной Осетии. Документы 1989-2006 гг. (Приложение к "Кавказскому Сборнику." Выпуск № 1). Составление и комментарии М. А. Волхонский, В. А. Захаров, Н. Ю. Силаев. М., 2008, gv. 172-173)