afxazeTis respublikis umaRlesi sabWos Tavmjdomaris v. arZinbas mimarTva gaeros generalur mdivans butros butros galis

Rrmadpativcemulo generaluri mdivano!

aucileblad mimaCnia gauwyoT Semdegi:

afxazeTis saxelmwifoebrioba 12 saukunes iTvlis. saqarTvelo ki XIII saukunidan XX saukunis pirvel naxevramde, rogorc damoukidebeli saxelmwifo, ar arsebobda. 1921 wels ssrk-s momavali diqtatoris stalinis ZaldatanebiT afxazeTi federaciul sawyisebze SeuerTda saqarTvelos sabWoTa socialistur respublikas.

1931 wels imave stalinis miTiTebiT afxazeTi gadakeTda avtonomiur respublikad saqarTvelos ssr-s SemadgenlobaSi. da Tumca afxazeTi Sedioda saqarTvelos ssr-s SemadgenlobaSi, igi iyo saxelmwifo, hqonda Tavisi konstitucia, Tavisi umaRlesi sakanonmdeblo da aRmasrulebeli organoebi da flobda teritoriul suverenitets.

yvela es debulebebi dafiqsirebuli iyo saqarTvelosa da afxazeTis 1978 wlis konstituciebSi, romlebic afxazeTis avtonomiur sabWoTa socialistur respublikas da saqarTvelos sabWoTa socialistur respublikas Soris urTierTobebis maregulirebel ukanasknel saxelmwifoebriv-samarTlebriv aqtebs warmoadgenen.

1989-1990 wlebSi saqarTvelos xelisuflebam gaauqma yvela saxelmwifoebriv-samarTlebrivi aqti, romlebic gansazRvravdnen saqarTvelosa da afxazeTis urTierTobas.

amasTan dakavSirebiT 1990 wlis agvistoSi afxazeTis umaRlesma sabWom gamoacxada respublikis saxelmwifoebrivi suvereniteti.

1992 wlis TebervalSi saqarTvelos teritoriaze aRdga saqarTvelos demokratiuli respublikis 1921 wlis konstituciis moqmedeba; amis Sedegad arseboba Sewyvita saqarTvelos sabWoTa socialisturma respublikam, romelTanac afxazeTis assr saxelmwifoebriv-samarTlebriv urTierTobaSi imyofeboda.

saqarTvelos 1921 wlis konstituciiT afxazeTis assr gaTvaliswinebuli ar iyo; maSasadame, saqarTvelom calmxrivad Sewyvita saxelmwifoebriv-samarTlebrivi urTierToba afxazeTTan.

amitom afxazeTi iZulebuli gaxda, Tavis teritoriaze aRedgina 1925 wlis konstituciis moqmedeba, romlis Tanaxmadac igi xelSekrulebiT sawyisebze gaerTianda saqarTvelosTan. 1992 wlis 14 agvistos afxazeTis umaRles sabWos Tavis sxdomaze unda ganexila saqarTvelosTan federaciuli xelSekrulebis proeqti, magram swored am dRes SemoiWrnen qarTuli jarebi afxazeTSi.

amgvarad, saqarTvelos jarebis afxazeTSi SemoWris dRes afxazeTi warmoadgenda suverenul, saerTaSoriso samarTlis subieqt saxelmwifos.

am mdgomareobaSi saqarTvelos saxelmwifo sabWos jaris SemoWra afxazeTis teritoriaze, gaeros gansazRvrebis Tanaxmad, aris agresiis aqti, imitom, rom:

1. moxda erTi saxelmwifos SeiaraRebuli Zalebis Tavdasxma meore (sxva) saxelmwifos teritoriaze;

2. amis Sedegad okupirebulia meore (xva) saxelmwifos teritoria;

3. erTi saxelmwifos SeiaraRebulma Zalebma dabobmbes sxvisi teritoria;

4. erTi saxelmwifos SeiaraRebulma Zalebma dablokes sxva saxelmwifos portebi da sanapiro;

5. erTi saxelmwifos SeiaraRebuli Zalebi Tavs daesxnen sxva saxelmwifos SeiaraRebul Zalebs (agresiis ganmartebis me-3 muxli).

amasTanave minda xazi gavusva, rom agresiis imave ganmartebis Tanaxmad, aranairi mosazreba, iqneba politikuri, ekonomikuri, samxedro Tu sxva xasiaTisa, ar amarTlebs agresias.

agresiuli omi aris danaSauli xalxTaA Soris mSvidobis winaaRmdeg.

agresias saerTaSoriso pasuxismgebloba mosdevs (muxli 5).

zemoxsenebulTan dakavSirebiT gTxovT, batono generaluro mdivano, gaeros uSiSroebis sabWos winaSe daayenoT gaeros wesdebiT agresoris mimarT gaTvaliswinebuli zomebis miRebis sakiTxi.

afxazeTis umaRlesi sabWos Tavmjdomare v. arZinba.

q. gudauTa, 1992 wlis 27 agvisto.

(Конфликты в Абхазии и Южной Осетии. Документы 1989-2006 гг. (Приложение к "Кавказскому Сборнику." Выпуск № 1). Составление и комментарии М. А. Волхонский, В. А. Захаров, Н. Ю. Силаев. М., 2008, gv. 152-154)