saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublikis konstitucia (ZiriTadi kanoni)

Tavi I

sazogadoebrivi wyobileba

muxli 1. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublika aris muSaTa da glexTa socialisturi saxelmwifo.

Tavi II saxelmwifo wyobileba

muxli 13. ekonomikuri da politikuri xaziT, ise rogorc Tavdacvis xaziT urTierTdaxmarebis ganxorcielebis miznisaTvis saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublika nebayofilebiT gaerTianda Tanasworuflebian sabWoTa socialistur respublikebTan... _ sabWoTa socialisturi respublikebis kavSirSi.

amis mixedviT, saqarTvelos ssr uzrunvelyofs ssr kavSirisaTvis misi xelisuflebis umaRlesi organoebisa da saxelmwifo mmarTvelobis umaRlesi organoebis saxiT, ssr kavSiris konstituciis me-14 muxliT gansazRvrul uflebebs.

ssr kavSiris konstituciis me-14 muxlis farglebs gareSe, saqarTvelos ssr axorcielebs saxelmwifo Zalauflebas damoukideblad da inarCunebs sruliad Tavis suverenul uflebebs.

muxli 14. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublika Tavisi xelisuflebis umaRlesi organoebisa da saxelemwifo mmarTvelobis organoebis saxiT.

a) Rebulobs saqarTvelos ssr-is konstitucias, Seaqvs masSi cvlilebani da damatebani, axorcielebs misi Sesrulebis kontrols;

b) amtkicebs afxazeTisa da aWaris avtonomiuri ssr-is konstituciebs;

g) awesebs afxazeTisa da aWaris avtonomiuri ssr-ebis da samxreT-oseTis avtonomiuri olqis sazRvrebs’;

d) warudgens dasamtkiceblad ssr kavSiris uzenaes sabWos axali avtonomiuri respublikebis da avtonomiuri olqebi Seqmnas saqarTvelos ssr-is SemadgenlobaSi;

e) awesebs sazRvrebsa da saraiono dayofas saqarTvelos ssr-isas

v) gamoscems saqarTvelos ssr-is kanonebs, kanonTa kodeqsebs da uzenaesi mmarTvelobis aqtebs;

z) icavs saxelmwifo wesrigs da moqalaqis uflebebs;

T) amtkicebs saqarTvelos ssr-is saxalxo-sameurneo gegmas;

i) amtkicebs saqarTvelos ssr-is saxelmwifo biujets;

k) xelmZRvanelobs afxazeTis avtonomiuri ssr-is, aWaris avtonomiuri ssr-is da samxreT-oseTis avtonomiuri olqis biujetebisa da raionebisa da qalaqebis adgilobrivi biujetebis ganxorcielebas;

l) awesebs, ssr kavSiris kanonmdeblobis Sesabamisad, saxelmwifo da adgilobriv gadasaxadebs, gamosaRebebs da arasagadasaxado Semosavals;

m) ganagebs respublikuri qvemdebareobis banakebis, samrewvelo da sasoflo-sameurneo dawesebulebebis da sawarmoebis, savaWro wamowyebebis mmarTvelobis saqmes da agreTve xelmZRvanelobs adgilobriv mrewvelobas;

n) axorcielebs sakavSiro qvemdebareobis sawarmoTa da dawesebulebaTa mdgomareobisa da mmarTvelobis kontrols;

o) amyarebs miwis, misi wiaRis, tyis da wylis sargeblobis wess;

p) ganagebs qalaqebisa da sxva dasaxlebuli adgilebis keTilmowyobis saqmes, sabinao mSeneblobas da sabinao da komunaluri meurneobis mmarTvelobas;

J) xelmZRvanelobs sagzao mSeneblobas, adgilobriv transports da kavSirgabmulobas;

r) ganagebs Sromis kanonmdeblobis saqmes;

s) xelmZRvanelobs janmrTelobis dacvis saqmes;

u) xelmZRvanelobs dazRvevis da saSemnaxvelo saqmes;

f) xelmZRvanelobs pirveldawyebiTi, saSualo da umaRlesi ganaTlebis saqmes;

q) xelmZRvanelobs saqarTvelos ssr-is kulturul-ganmanaTlebel da samecniero organizaciebsa da dawesebulebebs da marTavs saerTo-respublikuri mniSvnelobis kulturul-ganmanaTlebel da samecniero organizaciebsa da dawesebulebebs;

y) awyobs sasamarTlo organoebs’;

S) aniWebs saqarTvelos ssr-is moqalaqeobis uflebebs;

C) axorcielebs saqarTvelos ssr-is sasamarTlo organoebis mier msjavrdebul moqalaqeTa amnistiisa da patiebis uflebas.

muxli 15. saqarTvelos ssr inarCunebs sabWoTa socialisturi respublikebis kavSiridan Tavisuflad gamosvlis uflebas.

muxli 16. saqarTvelos ssr-is teritoria ar SeiZleba Seicvalos misi Tanxmobis gareSe.

muxli 17. ssr kavSiris kanonebs Zala aqvT saqarTvelos ssr-is teritoriaze.

muxli 18. saqarTvelos ssr-is moqalaqe aris ssr kavSiris moqalaqe.

yvela sxva mokavSire respublikis moqalaqe saqarTvelos ssr-is teritoriaze sargeblobs saqarTvelos ssr-is moqalaqis Tanabari uflebebiT.

muxli 19. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublika Sesdgeba: afxazeTis avtonomiuri sabWoTa socialisturi respublikisa, aWaris avtonomiuri sabWoTa socialisturi respublikisa, samxreT-oseTis avtonomiuri olqisagan;... _ raionebisagan da qalaqebis: Tbilisisa da foTisagan, romlebic raionebis SemadgenlobaSi ar Sedian.

muxli 20. afxazeTis avtonomiuri sabWoTa socialisturi respublika Sesdgeba gagris, galis, gudauTis, suxumis, oCamCiris, raionebisagan da qalaq soxumisagan, romelic raionebis SemadgenlobaSi ar Sedis.

muxli 21. aWaris avtonomiuri sabWoTa socialisturi respublika Sesdgeba baTumis, qedis, qobuleTis, xulos raionebisagan da qalaq baTumisagan, romelic raionebis SemadgenlobaSi ar Sedis.

muxli 22. samxreT-oseTis avtonomiuri olqi Sesdgeba znauris, leningoris, staliniris, javis raionebisagan da qalaq cxinvalisagan, romelic raionebis SemadgenlobaSi ar Sedis.

muxli 23. saqarTvelos ssr-is kanonebs erTnairi Zala aqvT saqarTvelos ssr-is mTel teritoriaze.

Tu afxazeTisa da aWaris avtonomiuri respublikebis kanoni saqarTvelos ssr-is kanonebs ar eTanxmeba, moqmedebs saqarTvelos ssr-is kanoni.

muxli 24. afxazeTisa da aWaris avtonomiur ssr-ebs aqvT TavianTi konstituciebi, romlebic iTvaliswineben am respublikaTa Taviseburebas da agebuli arian saqarTvelos ssr-is konstituciisa da ssr kavSiris konstituciis srul Sesabamisad.

samxreT-oseTis avtonomiur olqs aqvs avtonomiuri olqis debuleba, romelsac amtkicebs saqarTvelos ssr-is uzenaes sabWos.

Tavi III

saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublikis saxelmwifo xelisuflebis umaRlesi organoebi

muxli 26. saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWo axorcielebs yvela uflebas, rac mikuTvnebuli aqvs saqarTvelos ssr-s Tanaxmad saqarTvelos konstituciis me-13 da me-14 muxlebisa, ramdenadac es uflebebi am konstituciis ZaliT ar sedian saqartvelos ssr-is im organoebis kompetenciaSi, romlebic angariSvaldebuli arian saqartvelos ssr-is uzenaesi sabWos prezidiumisa, saqarTvelos ssr-is saxalxo komisarTa sabWosi da saqarTvelos ssr-is saxalxo komisariatebisa.

muxli 27. saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWo aris saqarTvelos ssr-is erTaderTi kanonmdebeli organo.

muxli 28. saqarTvelos ssr-is uzenaes sabWos irCeven respublikis moqalaqeni saarCevno olqis mixedviT, Semdegi normiT: erTi deputati 15 000 mcxovrebze.

muxli 29. saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWo irCeva oTxi wlis vadiT.

muxli 34. saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWo irCevs saqarTvelos ssr-isuzenaesi sabWos prezidiums Semdegi SemadgenlobiT: saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWos prezidiumis Tavmjdomare, misi ori moadgile avtonomiur respublikaTa ricxvis mixedviT, prezidiumis mdivani da prezidiumis 13 wevri.

muxli 36. saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWos prezidiumi:

d) auqmebs saqarTvelos ssr-is saxalxo komisarTa sabWos da avtonomiur respublikaTa saxalxo komisarTa sabWoebis dadgenilebebsa da gankargulebebs, agreTve avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos gadawyvetilebebsa da gankargulebebs, Tu isini kanons ar Seesabamebian;

(…)

Tavi IV

saqarTvelos sabWoTa socialisturi

respublikis saxelmwifo mmarTvelobis organo

muxli 44. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublikis saxelmwifo xelisuflebis umaRlesi aRmasrulebeli da ganmkargulebeli organo aris saqarTvelos ssr-is saxalxo komisarTa sabWo.

muxli 47. saqarTvelos ssr-is saxalxo komisarTa sabWos dadgenilebani da gankargulebani savaldebuloa Sesasruleblad saqarTvelos ssr-is mTel teritoriaze.

muxli 48. saqarTvelos ssr-is saxalxo komisarTa sabWo:

d) warmarTavs da amowmebs avtonomiuri respublikebis saxalxo komisarTa sabWoebis da avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos aRmasrulebeli komitetis muSaobas, xelmZRvanelobs da amowmebs mSromelTa deputatebis saraiono da saqalaqo sabWoebis aRmasrulebeli komitetebis muSaobas;

(...)

muxli 49. saqarTvelos ssr-is saxalxo komisarTa sabWos ufleba aqvs gaauqmos avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos aRmasrulebeli komitetis gadawyvetilebani da gankargulebani da agreTve SeaCeros avtonomiuri respublikis saxalxo komisarTa sabWoebis dadgenilebani da gankargulebani da avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos gadawyvetilebani da gankargulebani.

Tavi V

afxazeTisa da aWaris avtonomiuri sabWoTa socialisturi

respublikis saxelmwifo xelisuflebis umaRlesi organoebi

muxli 59. afxazeTisa da aWaris avtonomiur sabWoTa respublikebSi saxelmwifo xelisuflebis umaRlesi organoebi arian am respublikebis uzenaesi sabWoebi.

muxli 60. avtonomiuri respublikis uzenaes sabWos irCeven respublikis moqalaqeni oTxi wlis vadiT warmomadgenlobis im normis mixedviT, romlebic dawesebulia avtonomiuri respublikis konstituciiT.

muxli 61. avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWo aris am respublikis erTaderTi sakanonmdeblo organo.

muxli 62. avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWo:

a) Rebulobs avtonomiuri respublikis konstitucias, Tanaxmad saqarTvelos konstituciis 24 muxlisa, da Seaqvs igi dasamtkiceblad saqarTvelos ssr uzenaes sabWoSi;

b) warudgens dasamtkiceblad saqarTvelos ssr-is uzenaes sabWos axali raionebisa da qalaqebis Seqmnas da agreTve awesebs maT sazRvrebs;

g) amtkicebs avtonomiuri respublikis saxalxo-sameurneo gegmas da biujets

d) ajildoebs sapatio sigeliT da aniWebs avtonomiuri respublikis sapatio wodebebs.

muxli 63. avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWo irCevs avtonomiuri ssr-is uzenaes sabWos prezidiums Semdegi SemadgenlobiT: avtonomiuri ssr-is uzenaesi sabWos prezidiumis Tavmjdomare, misi moadgileni, prezidiumis mdivani da uzenaesi sabWos prezidiumis wevrebi.

muxli 64. avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWos prezidiumi angariSvaldebulia avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWos winaSe.

muxli 65. avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWos prezidiumis uflebamosileba ganisazRvreba avtonomiuri ssr-is konstituciiT.

muxli 66. avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWos sxdomebis gaZRolisaTvis irCevs uzenaesi sabWosi Tavmjdomares da mis moadgileebs.

muxli 67. avtonomiuri respublikis uzenaes sabWo hqmnis avtonomiuri respublikis mTavrobas _ avtonomiuri ssr-is saxalxo komisarTa sabWos.

Tavi VI

afxazeTisa da aWaris avtonomiuri sabWoTa socialisturi

respublikebis saxelmwifo mmarTvelobis organoebi

muxli 68. afxazeTisa da aWaris avtonomiuri ssr-ebis saxelmwifo xelisuflebis umaRlesi aRmasrulebeli da ganmkargulebeli organo aris avtonomiuri ssr-is saxalxo komisarTa sabWo.

muxli 69. avtonomiuri respublikis saxalxo komisarTa sabWo pasuxismgebelia da angariSvaldebulia avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWos winaSe, xolo avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWos sesiaTa Soris periodSi avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWos winaSe.

muxli 70. avtonomiuri ssr-is saxalxo komisarTa sabWo gamoscems dadgenilebebsa da gankargulebebs ssr kavSiris, saqarTvelos ssr-is da avtonomiuri respublikis kanonTa, ssr kavSiris da saqarTvelos ssr-is saxalxo komisarTa sabWoebis dadgenilebaTa da gankargulebaTa safuZvelze da maT Sesasruleblad, da amowmebs maT Sesrulebas.

mnuxli 71. avtonomiuri ssr-is saxalxo komisarTa sabWos uflebamosileba aqvs gaauqmos avtonomiuri ssr-is saxalxo komisrebis brZanebani da instruqciebi, mSromelTa deputatebis saraiono da saqalaqo sabWoebis aRmasrulebeli komitetebis gadawyvetilebani da gankargulebani avtonomiuri ssr-is teritoriaze da agreTve SeaCeros mSromelTa deputatebis saraiono da saqalaqo sabWoebis gadawyvetilebani da gankargulebani.

muxli 72. avtonomiuri respublikis saxalxo komisarTa sabWos hqmnis avtonomiuri respublikis uzenaesi sabWo Semdegi SemadgenlobiT:

avtonomiuri respublikis saxalxo komisarTa sabWos Tavmjdomare;

saxalxo komisarTa sabWos Tavmjdomaris moadgileebi; saxelmwifo sagegmo komisiis Tavmjdomare;

saxalxo komisrebi:

miwaTmoqmedebisa;

finansTa;

Sinagani vaWrobisa;

Sinagan saqmeTa;

iusticiisa;

janmrTelobis dacvisa;

ganaTlebisa;

adgilobrivi mrewvelobisa;

komunaluri meurneobisa;

socialuri uzrunvelyofis;

sagzao sammarTvelos ufrosi;

damzadebaTa komitetis rwmunebuli;

xelovnebis saqmeTa sammarTvelos ufrosi;

da, garda amisa, respublikis meurneobis TaviseburebaTa Sesabamisad, saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWos damtkicebiT _ saxalxo komisrebi:

kvebis mrewvelobisa;

msubuqi mrewvelobisa;

satyeo mrewvelobisa.

muxli 73. avtonomiuri respublikis saxalxo komisrebi xelmZRvaneloben saxelmwifo mmarTvelobis im dargebs, romlebic avtonomiuri respublikis kompetenciaSi Sedian, Tanaxmad saqarTvelos ssr-is da avtonomiuri ssr-is konstituciebisa.

muxli 74. avtonomiuri respublikebis saxalxo komisrebi, saTanado saxalxo komisariatebis kompetenciis farglebSi, gamoscemen brZanebebsa da instruqciebs ssr kavSiris, saqarTvelos ssr-is kanonTa, ssr kavSiris, saqarTvelos ssr-is da avtonomiuri ssr-is kanonTa, ssr kavSiris, saqarTvelos ssr-is da avtonomiuri ssr-is saxalxo komisarTa sabWoebis dadgenilebaTa da gankargulebaTa, saqarTvelos ssr-is saxalxo komisrebis brZanebaTa da instruqciaTa safuZvelze da maT Sesasruleblad.

muxli 75. avtonomiuri respublikis saxalxo komisariatebi xelmZRvaneloben saxelmwifo mmarTvelobis maTTvis dakisrebul dargebs da eqvemdebarebian rogorc avtonomiuri respublikis saxalxo komisarTa sabWos, ise saqarTvelos ssr-is saTanado saxalxo komisariatebs.

Tavi VII

samxreT-oseTis avtonomiuri olqis saxelmwifo xelisuflebis organoebi

muxli 76. samxreT-oseTis avtonomiur olqSi saxelmwifo xelisuflebis organo aris samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWo.

muxli 77. samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWo xelmZRvanelobs mmarTvelobis misdami qvemdebare organoebis moqmedebas, uzrunvelyofs saxelmwifo wesrigis dacvas, kanonebis Sesrulebas da moqalaqeTa uflebebis dacvas, xelmZRvanelobs adgilobrivs sameurneo da kulturul mSeneblobas, amtkicebs saolqo biujets da saolqo saxalxo-sameurneo gegmas.

muxli 79. samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWo Rebulobs gadawyvetilebebs da iZleva gankargulebebs im uflebaTa farglebSi, romlebic mas miniWebuli aqvs ssr kavSiris da saqarTvelos ssr-is kanonebiT.

muxli 80. samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos aRmasrulebeli da ganmkargulebeli organo aris samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos aRmasrulebeli komiteti, irCevs samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWo Semdegi SemadgenlobiT: Tavmjdomare, Tavmjdomaris ori moadgile, mdivani da 7 wevri.

muxli 81. saxelmwifo mmarTvelobis calkeuli dargebis xelmZRvanelobisaTvis samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos aRmasrulebeli komiteti qmnis Semdeg ganyofilebebs:

miwaTmowmedebisa;

safinanso;

Sinagani vaWrobisa;

janmrTelobis dacvis;

saxalxo ganTlebisa;

adgilobrivi mrewvelobisa;

komunaluri meurneobisa;

satyeo meurneobisa;

socialur uzrunvelyofisa;

sagzaos;

saerTos;

xelovnebis saqmeTa;

sagegmo komisias;

kadrebis seqtors aRmasrulebeli komitetis TavmjdomaresTan;

da, garda amisa, samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos aRmasrulebel komitetTan arseboben:

Sinagan saqmeTa saxalxo komisariatis sammarTvelo;

damzadebis komitetis rwmunebuli.

muxli 82. samxreT-oseTis avtonomiuri olqis ganyofilebebi da sammarTveloebi eqvemdebarebian Tavis moqmedebaSi rogorc samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos da mis aRmasrulebel komitets, ise saqarTelos ssr-is saTanado saxalxo komisariatebs.

muxli 83. saxelmwifo xelisuflebis saraiono organoebi samxreT-oseTis avtonomiur olqSi iqmneba am konstituciis VI I I Tavis safuZvelze.

Tavi VIII

saxelmwifo xelisuflebis adgilobrivi organoebi.

muxli 84. saxelmwifo xelisuflebis organoebi samxreT-oseTis avtonomiur olqSi da saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublikis raionebsa, qalaqebsa, dabebsa da soflebSi arian mSromelTa deputatebis sabWoebi.

muxli 85. mSromelTa deputatebis raionul, saqalaqo, didi qalaqebis raionul, sadabo da sasoflo sabWoebs irCeven Sesabamisad raionis, qalaqis, dabis da soflis mSromelebi ori wlis vadiT.

muxli 86. mSromelTa deputatebis saraiono sabWoebi airCevian normiT: erTi deputati 300 mcxovrebze.

muxli 87. mSromelTa deputatebis saqalaqo sabWoebi airCevian normiT” qalaq foTis sabWo - erTi deputati 200 mcxovrebze, qalaq quTaisisa - erTi deputati 400 mcxovrebze, qalaq Tbilisisa - 1 deputati 700 mcxovrebze; danarCeni qalaqebisa: a) sadac mosaxleoba 10 000-mdea, - erTi deputati 100 mcxovrebze; b) sadac mosaxleoba 10 000 aRemateba - erTi deputati 150 mcxovrebze.

muxli 88. mSromelTa deputatebis sadabo da sasoflo sabWoebi, sadabo da sasoflo sabWos moqmedebis raionis sididis mixedviT, airCevian normiT: erTi deputati aranakleb, vidre 50 da araumetes, vidre 150 mcxovrebze.

mSromelTa deputatebis sadabo da sasoflo sabWoebisaTvis saarTCevno normebs awesebs saqarTvelos ssr-is mSromelTa deputatebis sabWoebis arCevnebis debuleba am muxlSi aRniSnuli saarCevno normebis farglebSi.

muxli 89. mSromelTa (raionis, qalaqis, sofli) deputatebis sabWoebis xelmZRvaneloben kulturul-politikur da sameurneo mseneblobas Tavis teritoriaze, aweseben adgilobriv biujets, xelmZRvaneloben mmarTvelobis maTdami daqvemdebarebuli organoebis moqmedebas, uzrunvelyofen saxelmwifo wesrigis dacvas, xels uwyoben qveynis Tavdacvis unaris gaZlierebas, uzrunvelyofen kanonebis Sesrulebasa da moqalaqeTa uflebebis dacvas.

muxli 90. mSromelTa deputatebis sabWoebi Rebuloben gadawyvetilebebs da iZlevian gankargulebebs im uflebaTa farglebSi, romlebic maT miniWebuli aqvT ssr kavSiris, saqarTvelos ssr-is da avtonomiuri respublikis kanoniT.

muxli 93. mSromelTa deputatebis saraiono, saqalaqo, sadabo da sasoflo sabWoebis aRmasrulebeli da ganmkargulebeli organoebi arian maT mier arCeuli aRmasrulebeli komitetebi - Tavmjdomaris, misi moadgileebis, mdivnis da wevrebis SemadgenlobiT.

muxli 94. aRmasrulebeli da ganmkargulebeli organoebi mSromelTa deputatebis sadabo da sasoflo sabWoebisa, romelnic aerTianeben ara umetes 500 mcxovrebisa, arian am sabWoebis mier arCeuli Tavmjdomare, misi moadgile da mdivani.

muxli 95. mSromelTa (raionis, qalaqis,m soflis) deputatebis sabWoebis aRmasrulebeli komitetebi axorcieleben kulturul-politikuri da sameurneo mseneblobis xelmZRvanelobas TavianT teritoriaze mSromelTa deputatebis saTando sabWoebisa da zemdgomi saxelmwifo organoebis gadawyvetilebebis safuZvelze.

muxli 96. mSromelTa deputatebis raionuli da saqalaqo sabWoebi TavianT sesiis droisaTvis irceven Tavmjdomaresa da mdivans sesiis sxdomaTa gansaxilvelad.

muxli 97. sasoflo sabWos Tavmjdomare iwvevs sasoflo sabWos da uZRveba mis sxdomebs.

muxli 98. msromelTa deputatebis sabWoebis aRmasrulebeli organoebi uSualod angariSvaldebuli arian rogorc msromelTa deputatebis im sabWos winaSe, romelmac isini airCia, ise mSromelta deputatebis zemdgomi sabWos aRmasrulebeli organos winaSec.

muxli 99. mSromelTa deputatebis sabWoebis zemdgom aRmasrulebel komitetebs ufleba aqvT gaauqmon msromelta deputatebis qvemdgomi armasrulebeli komitetebis gadawyvetilebani da gankargulebani da Seaceron msromelTa deputatebis qvemdgomi sabWos gadawyvetilebani da gankargulebani.

muxli 100. mSromelTa deputatebis zemdgom sabWoebs ufleba aqvT gaauqmon mSromelTa deputatebis qvemdgomi sabWoebisa da maTi aRmasrulebeli komitetebis gadawyvetilebani da gankargulebani.

muxli 101. saxelmwifi mmarTvelobis calkeuli dargebis uSualo xelmZRvanelobisaTvis mSromelTa deputatebis raionuli da saqalaqo sabWoebi qmnian aRmasrulebeli komitetebis ganyofilebebs.

muxli 102. msromelTa deputatebis raionuli sabWoebi hqmnian aRmasrulebeli komiteti sSmdeg ganyofilebebs:

miwaTmoqmedebisa;

saxalxo ganaTlebisa;

safinanso;

sinagani vawrobisa;

janmrTelobis dacvisa;

socialuri uzrnvelyofias;

saerTos;

sagzaos;

sagegmo komisias;

kadrebis seqtors aRmasrulebeli komiteti TavmjdomaresTan;

da, garda amisa, raionis meurneobis TaviseburebaTa Sesabamisad saqarTvelos ssr-is uzenaes sabWos, avtonomiur respublikaTa uzenaesi sabWoebis da avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebi sabWos damtkicebiT, mSromelTa deputatebis raionuli sabWoebi qmnian ganyofilebebs: komunalurs da adgilobrivi mrewvelobisas.

muxli 103. saraiono pirobebis Sesabamisad ssr kavSirisa da saqarTvelos ssr-is kanonebis safuZvelze saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWos, avtonomiuri respublikebis uzenaesi sabWoebisa da avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWos damtkicebiT, Sinagan saqmeTa saxalxo komisariati qmnis mSromelTa deputatebis raionul sabWoebTan Tavis sammarTveloebs.

muxli 105. mSromelTa deputatebis raionuli sabWoebis ganyofilebani TavianT moqmedebaSi eqvemdebarebian mSromelTa deputetebis raionul sabWos da mis aRmasrulebel komitets, agreTve saqarTvelos ssr-is saTanado saxalxo komisariats, xolo avtonomiur respublikebsa da avtonomiur olqSi _ avtonomiuri respublikis saTanado saxalxo komisariats an avtonomiuri respublikis saTanado ganyofilebas.

muxli 106. mSromelTa deputatebis saqalaqo sabWoebis ganyofilebani TavianT moqmedebaSi eqvemdebarebian mSromelTa deputatebis, rogorc saqalaqo sabWos da mis aRmasrulebel komitets, ise mSromelTa deputatebis raionuli sabWos saTanado ganyofilebas da agreTve saqarTvelos ssr-is saTanado saxalxo komisariats, xolo avtonomiur respublikebsa da avtonomiur olqebSi _ avtonomiuri respublikis saTanado saxalxo komisariats an avtonomiuri olqis aRmasrulebeli komitetis saTanado ganyofilebas.

muxli 108. qalaq soxumis mSromelTa deputetebis sabWos ganyofilebani TavianT moqmedebaSi eqvemdebarebian rogorc mSromelTa deputatebis saqalaqo sabWos da mis aRmasrulebel komitets, ise afxazeTis avtonomiuri ssr-is saTanado saxalxo komisariats.

qalaq staliniris mSromelTa deputatebis sabWos ganyofolebani TavianT moqmedebaSinmeqvemdebarebian rogorc mSromelTa deputatebis saqalaqo sabWos da mis aRmasrulebel komitets, ise samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis saolqo sabWos armasrulebeli komitetis saTanado ganyofilebas.

(...)

Tavi IX

saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublikis biujeti

muxli 112. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublikis saxelmwifo biujets adgens saqarTvelos ssr-is saxalxo komisarTa sabWo da Seaqvs dasamtkiceblad saqarTvelos ssr-is uzenaes sabWoSi.

Tavi IX

saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublikis biujeti

muxli 116. afxazeTisa da aWaris avtonomiuri respublikebisa da samxreT-oseTis avtonomiuri olqis biujetSi da raionul, saqalaqo, sadabo da sasoflo sabWoebis adgilobriv biujetebSi Cairicxeba, adgilobrivi meurneobis Semosavali, maTs teritoriaze miRebuli saxelmwifo Semosavlis anaricxebi da agreTve adgilobriv gadasaxadTa da gamosaRebTa Semosavali ssr kavSiris da saqarTvelos ssr-is kanonmdeblobiT dawesebuli raodenobiT.

Tavi C

sasamarTlo da prokuratura

muxli 117. marTlmsajulebas saqarTvelos sabWoTa socialistur respublikaSi axorcieleben saqarTvelos ssr-is uzenaesi sasamarTlo, afxazeTisa da aWaris avtonomiuri respublikis uzenaesi sasamarTloebi, samxreT-oseTis avtonomiuri olqis sasamarTlo, ssr kavSiris specialuri sasamarTloebi, romlebic iqmnebian ssr kavSiris uzenaesi sabWos gadawyvetilebiT, da saxalxo sasamarTloebi.

muxli 119. saqarTvelos ssr-is uzenaesi sasamarTlo aris umaRlesi respublikuri sasamarTlo organo. saqarTvelos ssr-is uzenaes sasamarTlos ekisreba zedamxedveloba gauwios saqarTvelos ssr-is, afxazeTisa da aWaris avtonomiuri respublikisebisa da samxreT-oseTis avtonomiuri olqis yvela sasamarTlo organoebis sasamarTlo moqmedebas.

muxli 120. saqarTvelos ssr-is uzenaes sasamarTlos irCevs saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWo - xuTi wlis vadiT.

muxli 121. avtonomiuri respublikebis uzenaes sasamarTloebs irCeven avtonomiuri respublikebis uzenaesi sabWoebi _ xuTi wlis vadiT.

muxli 122. samxreT-oseTis avtonomiuri olqis sasamarTlos irCevs samxreT-oseTis avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWo _ xuTi wlis vadiT.

muxli 124. sasamarTlo warmoeba saqarTvelos ssr-is teritoriaze xorcieldeba qarTul enaze an avtonomiuri respublikis enaze anda avtonomiuri olqis enaze. im pirTaTvis, romlebmac es enebi ar ician, uzrunvelyofilia saqmis masalebis sruli gacnoba mTargmnelis saSualebiT da agreTve sasamarTloSi dedaenaze gamosvlis ufleba.

muxli 127. umaRlesi zedamxedveloba, raTa saqarTvelos ssr-is teritoriaze yvela saxalxo komisariati da misi qvemdebare dawesebulebani, ise rogorc Tanamdebobis calkeuli pirni da agreTve moqalaqeni zustad asrulebdnen kanonebs, xorcieldeba rogorc ssrk-is prokuroris mier uSualod, ise saqarTvelos ssr-is prokuroris saSualebiT.

muxli 128. saqarTvelos ssr-is, avtonomiuri respublikebisa da avtonomiuri olqis prokurorebs niSnavs ssr kavSiris prokurori xuTi wlis vadiT.

muxli 129. raionul da saqalaqo prokurorebs niSnavs saqarTvelos ssr-is prokurori xuTi wlis vadiT, ssr kavSiris prokuroris damtkicebiT.

muxli 130. prokuraturis organoebi TavianT funqciebs axorcieleben yovelgvari adgilobrivi organosagan damoukideblad da emorCilebian mxolod ssr kavSiris prokurors.

Tavi XIII

ena, droSa da deda-qalaqi

muxli 156. saqarTvelos ssr-is saxelmwifo ena aris qarTuli ena.

saqarTvelos ssr-is teritoriaze mosaxle nacionaluri umciresobisaTvis uzrunvelyofilia ufleba Tavisufali ganviTarebisa da dedaenis xmarebisa rogorc Tavis kulturul, ise saxelmwifo dawesebulebebSi.

muxli 157. kanonebi da agreTve saqarTvelos ssr-is uzenaesi sabWos prezidiumis brZanebulebani da ganmartebani, saqarTvelos ssr-is saxalxo komisarTa sabWos dadgenilebani da gankargulebani qveyndeba qarTul enaze, xolo avtonomiuri respublikebisa da avtonomiuri olqisaTvis _ qarTul enaze da avtonomiuri respublikis an avtonomiuri olqis enaze.

muxli 158. kanonebi da agreTve avtonomiuri respublikebis uzenaesi sabWos prezidiumis brZanebulebani da ganmartebani, avtonomiuri respublikebis saxalxo komisarTa sabWos dadgenilebani da gankargulebani, avtonomiuri olqis mSromelTa deputatebis sabWoebis aRmasrulebeli komitetis dadgenilebani da gankargulebani qveyndeba avtonomiuri respublikis an avtonomiuri olqis enaze da qarTul enaze.

(...)

1937 wlis 13 Tebervali

(saqarTvelos ssr konstituciuri aqtebis krebuli (1921-1978). Tb., 1983, gv. 133-160)