afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis ZiriTadi kanoni (konstitucia)

Tavi I

zogadi debulebani

2. afxazeTis respublika aris muSebis da mSromeli glexobis saxelmwifo, romelic avtonomiuri respublikis saxiT Sedis saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis SemadgenlobaSi da misi meSveobiT amierkavkasiis socialistur federaciul sabWoTa respublikaSi.

3. afxazeTis avtonomiur socialistur sabWoTa respublikaSi uzenaesi xelisuflebis matarebelia muSaTa, glexTa da wiTelarmielTa deputatebis sabWoebis yriloba, xolo yrilobebs Soris periodSi _ afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis centraluri aRmasrulebeli komiteti.

4. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublika axorcielebs saxelmwifo xelisuflebas Tavis teritoriaze damoukideblad imdenad, ramdenadac es xelisufleba araa SezRuduli saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis konstituciiT da amierkavkasiis socialisturi federaciuli sabWoTa respublikis da socialisturi sabWoTa respublikebis kavSiris konstituciebiT.

5. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoria ar SeiZleba Seicvalos misi Tanxmobis gareSe.

6. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis moqalaqeebi, inarCuneben ra respublikur moqalaqeobas, amave dros arian amierkavkasiis socialisturi federaciuli sabWoTa respublikis da socialisturi sabWoTa respublikebis kavSiris moqalaqeebi. yvela ufleba da movaleoba, romlebsac es konstitucia da respublikis kanonmdebloba adgens afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis moqalaqeebisaTvis, vrceldeba afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze myof yvela socialisturi sabWoTa respublikebis kavSiris moqalaqeze.

gamomdinare yvela qveynis da eris mSromelTa solidarobidan, afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublika aZlevs yvela politikur uflebas mis teritoriaze SromiTi saqmianobisaTvis mcxovreb ucxoelebs, romelnic muSaTa klass ekuTvnian da aseve, glexobas, romelic ar sargeblobs sxvisi SromiT.

7. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublika, gamomdinare moqalaqeTa Tanasworobis uflebidan maTi rasobrivi da erovnuli kuTvnilebis miuxedavad, respublikis ZiriTad kanonebTan sruliad SeuTavseblad Tvlis calkeuli erovnebebisaTvis raime saxis (pirdapiri an iribi) upiratesobebis dadgenas an daSvebas da miT umetes, rogoric ar unda iyos erovnul umciresobaTa raimenair Cagvras an maTi Tanasworuflebianobis SezRudvas.

8. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis saxelmwifo dawesebulebaTa enebs warmoadgens sami ena: afxazuri, qarTuli da rusuli.

SeniSvna: 1. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikaSi mcxovrebi erisaTvis uzrunvelyofilia Tavisufali ganviTarebis da mSobliuri enis gamoyenebis ufleba, rogorc Tavis erovnul-kulturul, ise saerTosaxelmwifoebriv dawesebulebebSi.

2. administraciul-teritoriuli erTeulebis (raionebis, soflebis) enas adgens afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti.

15. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublika Tavis teritoriaze TavSesafars aZlevs yvela ucxoels, romelic ganicdis devnas revoluciis sasargeblod politikuri saqmianobisaTvis.

(…)

Tavi II

afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respubli

kis uzenaesi xelisuflebis ganmgeblobis sagnebi

17. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yrilobis gansakuTrebul ganmgeblobas miekuTvneba:

a) afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis konstituciis ZiriTadi sawyisebis dadgena, cvlileba da damateba, iseve, rogorc afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yrilobebs Soris periodSi centraluri aRmasrulebeli komitetis mier miRebuli am konstituciis nawilobrivi cvlilebis damtkicebis ufleba, es sakiTxebi SemdgomSi waredgineba sabolood dasamtkiceblad sruliad saqarTvelos centralur aRmasrulebel komitets da sruliad saqarTvelos sabWoebis yrilobas;

b) sakiTxebis gadawyveta afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sazRvrebis Secvlis Sesaxeb, saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis konstituciiT gaTvaliswinebuli wesiT.

18. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yrilobis da centraluri aRmasrulebeli komitetis ganmgeblobas miekuTvneba avtonomiuri saxelmwifo marTvis saerTosaxelmwifoebrivi mniSvnelobis yvela sakiTxi;

miTiTebul farglebSi afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yrilobis da centraluri aRmasrulebeli komitetis ganmgeblobas:

a) afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis mTeli saSinao politikis da saxalxo meurneobis saerTo xelmZRvaneloba;

b) afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoriis saerTo administraciuli dayofa;

g) socialisturi sabWoTa respublikebis kavSiris, amierkavkasiis socialisturi federaciuli sabWoTa respublikis da saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis kanonmdeblobis Sesabamisad afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze mTeli saxalxo meurneobis da misi calkeuli dargebis gegmis dadgena;

d) afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis biujetis damtkiceba da uzenaesi zedamxedveloba mis Sesrulebaze;

e) saerTo-respublikuri kanonmdebloba avtonomiuri saxelmwifo marTvis sakiTxebSi, agreTve saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis kanonmdeblobis gasaviTareblad, romelnic gamoicema moqmedebis gavrcelebiT am ukanasknelis mTel teritoriaze;

v) Sewyalebis ufleba afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sasamarTlo da administraciuli organoebis mier gasamarTlebul moqalaqeTa mimarT, aseve respublikis moqalaqeebis politikur uflebebSi reabilitaciis ufleba;

z) raionuli sabWoebis yrilobebis da raionuli aRmasrulebeli komitetebis dadgenilebebis gauqmeba da SeCereba, romelnic ar eTanxmebian am konstitucias da afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze moqmed kanonmdeblobas;

T) avtonomiuri saxelmwifo marTvis farglebSi yvela is sakiTxi, romelsac afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yriloba da centraluri aRmasrulebeli komiteti aRiareben, rom is maT ganxilvas eqvemdebareba;

19. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze savaldebulo Zala gaaCniaT socialisturi sabWoTa respublikebis kavSiris, amierkavkasiis socialisturi federaciuli sabWoTa respublikis umaRlesi organoebis dadgenilebebs, agreTve, saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis mTel teritoriaze gasavrceleblad gamocemul saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis umaRlesi organoebis kodeqsebs, dekretebs da dagenilebebs.

am gamonaklisebs garda, aranair organoebs, afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yrilobis da centraluri aRmasrulebeli komitetis, xolo Sesabamis SemTxvevebSi misi prezidiumis garda, ara aqvT ufleba gamoscen saerTo-saxelmwifoebrivi mniSvnelobis sakanonmdeblo aqtebi afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze.

Tavi I I I

sabWoTa xelisuflebis mowyobis Sesaxeba. afxazeTis avtonomiuri

socialisturi sabWoTa respublikissabWoebis yrilobis Sesaxeb

20. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yriloba Sedgeba raionuli sabWoebis yrilobaTa da im qalaqebis warmomadgenlebisagan, romlebic ar Sedian raionebSi, gaangariSebiT: erTi deputati yovel 1500 adamianze im dasaxlebuli adgilebidan, romlebSic sabWoebi airCevian gamomdinare mosaxleobis raodenobidan da erTi deputati yovel 300 amomrCevelze im dasaxlebuli adgilebidan, romlebSic sabWoebi airCevian gamomdinare amomrCevelTa raodenobidan.

21. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yriloba irCevs sabWoebis centralur aRmasrulebel komitets im raodenobiT, romelsac sabWoebis yriloba gansazRvravs.

22. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yrilobas iwvevs afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti or weliwadSi erTxel.

SeniSvna: sagangebo garemoebebis dros, romlebic aferxeben sabWoebis yrilobis vadaSi mowvevas, _ centralur aRmasrulebel komitets eZleva yrilobis gadavadebis ufleba.

23. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis sagangebo yrilobas iwvevs afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti, rogorc sakuTari iniciativiT, ise im adgilobrivi sabWoebis da sabWoebis yrilobaTa moTxovniT, romlebSic cxovrobs afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis mosaxleobis aranakleb erTi mesamedisa.

b. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis

centraluri aRmasrulebeli komitetis da misi prezidiumis Sesaxeb

24. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti warmoadgens afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis umaRles sakanonmdeblo, ganmkargulebel da makontrolebel organos.

25. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti gamoscems dadgenilebebs avtonomiuri saxelmwifo marTvis sakiTxebze, agreTve saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis kanonmdeblobis gasaviTareblad, romelnic gamoicema moqmedebis gavrcelebiT am ukanasknelis mTel teritoriaze;

26. centraluri aRmasrulebeli komiteti usaxavs saerTo mimarTulebas muSur-glexuri mTavrobis saqmianobas da afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis xelisuflebis yvela organos, aerTianebs da aTanxmebs muSaobas kanonmdeblobisa da mmarTvelobis dargSi, Tvalyurs adevnebs cxovrebaSi gatarebas, afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis konstituciis, afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yrilobebis dadgenilebebis da aseve socialisturi sabWoTa respublikebis kavSiris, amierkavkasiis socialisturi federaciuli sabWoTa respublikis umaRlesi organoebis dadgenilebebis, agreTve saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis kanonmdeblobis, romelic gamoicema moqmedebis gavrelebiT am ukanasknelis mTel teritoriaze;

27. centraluri aRmasrulebeli komiteti pasuxismgebelia afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis sabWoebis yrilobis winaSe, romelsac warudgens angariSs Tavis saqmianobaze da moxsenebebs zogad politikaze da saerTo saxelmwifo xasiaTis calkeul sakiTxebze.

28. centraluri aRmasrulebeli komiteti moiwveva morig sesiebze centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumis mier weliwadSi aranakleb samjer. centraluri aRmasrulebeli komitetis sagangebo sesiebi moiwveva:

a) centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumis iniciativiT;

b) centraluri aRmasrulebeli komitetis wevrTa erTi mesamedis moTxovniT.

29. centraluri aRmasrulebeli komiteti irCevs centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiums da gansazRvravs misi saqmianobis sferos.

30. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti hqmnis saxalxo komisariatebs marTvis calkeuli dargebis xelmZRvanelobisaTvis da niSnavs saxalxo komisrebs centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumis wevrebis ricxvidan.

31. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centralur aRmasrulebel komitetTan iqmneba ekonomikuri saTaTbiro, romelic moqmedebs masze arsebuli gansakuTrebuli debulebis safuZvelze.

32. centraluri aRmasrulebeli komitetis sesiebs Soris periodSi misi prezidiumi warmoadgens afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis umaRles sakanonmdeblo, ganmkargulebel da makontrolebel xelisuflebis organos.

33. centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi centraluri aRmasrulebeli komitetis saxeliT gamoscems dekretebs, dadgenilebebs da gankargulebebs.

34. centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi Tvalyurs adevnebs afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis konstituciis cxovrebaSi gatarebas da sabWoebis yrilobisa da centraluri aRmasrulebeli komitetis yvela dadgenilebis aRsrulebas xelisuflebis yvela organos mier da warmoadgens umaRles xelmZRvanel organos, rogorc centrSi, ise adgilebzec.

35. centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi centraluri aRmasrulebeli komitetis sesiebs Soris periodSi niSnavs saxalxo komisrebs maTi Semdgomi wardginebiT centraluri aRmasrulebeli komitetisadmi dasamtkiceblad, aseve sxva umaRles Tanamdebobriv pirebs, romelTa daniSvnac centraluri aRmasrulebeli komitetis mier gaTvaliswinebulia kanoniT.

36. centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi ganixilavs Suamdgomlobebs Sewyalebis da politikur uflebebSi reabilitaciis Sesaxeb.

37. centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiums ufleba aqvs SeaCeros da gaauqmos dadgenilebebi da gankargulebebi, rogorc saxalxo komisrebis, centraluri respublikuri dawesebulebebis, raionuli aRmasrulebeli komitetebis da damoukidebel administraciul-sameurneo erTeulebad gamoyofili qalaqebis sabWoebis, aseve SeaCeros sabWoebis raionuli yrilobebis dadgenilebebi.

38. centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi sabolood wyvets davebs centraluri da adgilobrivi xelisuflebis organoebis urTierTobebis garSemo.

39. centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi Tavis saqmianobaSi pasuxismgebelia centraluri aRmasrulebeli komitetis winaSe.

respublikis saxalxo komisariatebis Sesaxeb

40. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis da misi prezidiumis ganmgeblobis sferoSi Semavali saxelmwifo mmarTvelobis calkeuli dargebis uSualo xelmZRvanelobisaTvis iqmneba saxalxo komisariatebi: ganaTlebis, miwaTmoqmedebis, janmrTelobis dacvis, iusticiis, adgilobrivi mrewvelobis, saSinao vaWrobis da finansebis. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centralur aRmasrulebel komitetTan agreTve iricxeba afxazeTSi asfsr Sssx rwmunebulis sammarTvelos ufrosi, kavSirgabmulobis saxalxo komisariatis rwmunebuli da sagvaWrsaxkomis rwmunebuli.

41. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisariatebis saTaveSi dganan saxalxo komisrebi _ afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumis wevrebi.

42. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisariatebi emorCilebian afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centralur aRmasrulebel komitets da mis prezidiums, axorcieleben Tavis saqmianobaSi saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis Sesabamisi saxalxo komisariatebis direqtivebs da davalebebs.

43. saxalxo komisrebi erTpirovnulad iReben gadawyvetilebebs yvela sakiTxze, romelic Sesabamisi saxalxo komisariatebis ganmgeblobas eqvemdebareba.

44. saxalxo komisrebi Tavis saqmianobaSi pasuxismgebelni arian afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis winaSe.

45. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisariatebis gankargulebani SeiZleba gauqmebul iqnes afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis mier.

Tu es gankargulebani araa dafuZnebuli afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis an misi prezidiumis miTiTebebze, maSin, amas garda, isini SeiZleba gauqmdnen saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis Sesabamisi saxalxo komisariatebis mier im pirobiT, rom es gankargulebani ewinaaRmdegebian micemul direqtivebs, an socialisturi sabWoTa respublikebis kavSiris an amierkavkasiis socialisturi federaciuli sabWoTa respublikis an saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis kanonmdeblobas.

d. xelisuflebis adgilobrivi organoebis _ sabWoebis raionuli yrilobebis, raionuli aRmasrulebeli komitetebis, deputatTa sabWoebis da maTi aRmasrulebeli organoebis Sesaxeb

46. raionis teritoriaze umaRles xelisuflebas, Tavisi ganmgeblobis farglebSi, warmoadgens sabWoebis raionuli yriloba, xolo raionul sesiebs Soris periodSi _ raionuli aRmasrulebeli komiteti.

SeniSvna: afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis dadgenilebiT, SemdgomSi misi sruliad saqarTvelos centraluri aRmasrulebeli komitetis mier damtkicebiT, zogierTi qalaqi, romlebsac aqvT msxvili samrewvelo mniSvneloba da kulturul-politikur centrebs warmoadgenen, gamoiyofian mimdebare sofel adgilebTan erTad, an maT gareSe damoukidebel administraciul-sameurneo erTeulebad, romelnic ar Sedian raionebis SemadgenlobaSi. am qalaqebis saqalaqo sabWoebi uSualod eqvemdebarebian respublikuri xelisuflebis umaRles organoebs.

47. sabWoebis raionul yrilobebSi monawileobas Rebuloben raionis teritoriaze ganlagebuli yvela sabWos warmomadgenlebi.

48. sabWoebis raionuli yrilobebi Sedgebian raionis teritoriaze ganlagebuli yvela adgilobrivi sabWos warmomadgenlebisagan gaangariSebiT erTi deputati mosaxleobis yovel 300 kacze, im adgilebidan, romlebSic sabWoebis wevrebi airCevian gamomdinare mosaxleobis raodenobidan da erTi deputati 60 amomrCevelze im adgilebis sabWoebisagan, romlebSic sabWoebis wevrebi airCevian gamomdinare amomrCevelTa raodenobidan.

49. sabWoebis morigi raionuli yrilobebi moiwvevian raionuli aRmasrulebeli komitetebis mier weliwadSi erTxel. riggareSe yrilobebi moiwvevian Sesabamisi raionuli aRmasrulebeli komitetebis mier: a) sakuTari TaosnobiT; b) sabWoebis yrilobis an afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis moTxovniT; g) adgilobrivi sabWoebis moTxovniT, romelnic warmoadgenen mocemuli raionis mosaxleobis aranakleb erT mesameds.

50. sabWoebis raionuli yrilobebi irCeven Tavis aRmasrulebel organoebs _ raionul aRmasrulebel komitetebs, romlis wevrebis raodenobac ganisazRvreba afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis mier.

51. raionuli aRmasrulebeli komitetebi pasuxismgebelni arian sabWoebis raionuli yrilobebis winaSe, romlebmac isini airCies da Tavis saqmianobaSi eqvemdebarebian afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centralur aRmasrulebelkomitets da misi prezidiums.

52. raionis marTvis mimdinare muSaobis xelmZRvanelobisa da centraluri xelisuflebis dekretebis da dadgenilebebis cxovrebaSi gatarebisaTvis – raionuli aRmasrulebeli komitetebi irCeven prezidiumebs – romelnic aRmasrulebeli komitetis sxdomebs Soris periodSi sargebloben am ukanasknelis uflebebiT da pasuxismgebelni arian mis winaSe. prezidiumis wevrTa ricxvi TiToeuli raionuli aRmasrulebeli komitetisaTvis ganisazRvreba afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis mier.

53. raionis teritoriaze raionuli xelisuflebis ganmgeblobis sferoSi Semavali mmarTvelobis calkeuli dargebis ganmgeblobisaTvis, raionuli aRmasrulebeli komitetebi hqmnian ganyofilebebs, _ romelTa organizacia, struqtura da kompetencia ganisazRvreba afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis mier.

54. raionuli aRmasrulebeli komitetebis ganyofilebebi, imyofebian ra raionuli aRmasrulebeli komitetebis da maTi prezidiumebis uSualo daqvemdebarebaSi, valdebulni arian Seasrulon rogorc Sesabamisi raionuli aRmasrulebeli komitetis da misi prezidiumis yvela miTiTeba da gankarguleba, aseve qvemdebare afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisrebis da saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisariatebis warmomadgenlebis.

55. muSaTa, glexTa da wiTelarmielTa deputatTa sabWoebi iqmnebian:

a) sofel adgilebSi da qalaqur dasaxlebebSi, soflis meurneobiT dakavebuli mosaxleobis Warbi raodenobiT, gaangariSebiT – erTi deputati 100 mcxovrebze;

b) qalaqebSi, qalaqur dasaxlebebSi muSa mosaxleobis siWarbiT, agreTve sofel adgilebSi ganlagebul sabWoTa meurneobebSi, qarxnebSi da axalSenebSi, gaangariSebiT – erTi deputati yovel 40-dan 75-mde amomrCevelze.

SeniSvna: muSur-glexuri wiTeli armiisa da flotis sajariso nawilebi im adgilebSi, sadac danarCeni mosaxleoba irCevs deputatebs mosaxleobis saerTo raodenobis Sesabamisad, irCeven Tavis deputatebs sabWoebSi gaangariSebiT erTi deputati 50 amomrCevelze, xolo im adgilebSi, sadac mosaxleoba deputatebs irCevs amomrCevelTa raodenobis Sesabamisad, irCeven Tavis deputatebs iseTive gaangariSebiT, rogorc danarCeni mosaxleoba.

56. deputatTa sabWoebis gadarCeva xorcieldeba weliwadSi erTxel.

57. saqalaqo da soflis sabWoebis aRmasrulebeli organoebi, maTi organizacia da ganmgeblobis sfero dgindeba afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis mier.

58. deputatTa sabWoebs iwveven maTi aRmasrulebeli organoebi sakuTari TaosnobiT an sabWos wevrebis aranakleb erTi mesamedis moTxovniT.

59. xelisuflebis adgilobriv organoebs (sabWoebis raionuli yrilobebs, deputatTa sabWoebs da maT aRmasrulebel organoebs) Tavis ganmgeblobis sagnad aqvT:

a) Sesabamisi adgilis kulturuli da sameurneo ganviTarebisaTvis zomebis miReba;

b) adgilobrivi biujetebis Sedgena da damtkiceba;

g) xelisuflebis qvemdebare umaRlesi organoebis dadgenilebebis cxovrebaSi gatareba;

d) mocemuli teritoriisaTvis adgilobrivi mniSvnelobis mqone sakiTxebis gadawyveta;

e) Sesabamisi teritoriis farglebSi sabWoTa saqmianobis gaerTianeba;

v) Sesabamisi teritoriis farglebSi revoluciuri kanonierebis uzrunvelyofa;

z) Sesabamisi teritoriis farglebSi saxelmwifo wesrigisa da sazogadoebrivi usafrTxoebis uzrunvelyofa;

T) saerTosaxelmwifoebrivi mniSvnelobis sakiTxebis ganxilva, rogorc sakuTari TaosnobiT, ise xelisuflebis zemdgomi organoebis winadadebiT.

60. sabWoebis raionuli yrilobebi da raionuli aRmasrulebeli komitetebi axorcieleben kontrols (zedamxedvelobas) adgilobrivi sabWoebis da maTi aRmasrulebeli organoebis saqmianobaze.

61. raionuli aRmasrulebeli komitetebi uflebamosilni arian SeaCeron, Tavisi pasuxismgeblobis qveS, afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisariatebis gankargulebaTa cxovrebaSi gatareba, mxolod gansakuTrebul SemTxvevebSi da afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis mier gansazRvruli wesiT.

e. sasamarTlosa da saprokuroro zedamxedvelobis Sesaxeb

62. muSur-glexuri saxelmwifos da mSromelTa samarTlebrivi dacvis, revoluciuri kanonierebis ganmtkicebis da sazogadoebrivi wesrigis dacvis mizniT da aseve saxelmwifos da mSromeli masebis sameurneo interesebis WeSmaritad uzrunvelyofis mizniT, afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikaSi moqmedebs erTiani saxalxo sasamarTlo masTan arsebuli saprokuroro zedamxedvelobiT, romelnic organizebulia sabWoTa socialisturi respublikebis kavSiris mier dadgenil sawyisebze da funqcionireben saproceso wesebiT, romelTa sawyisebic ganisazRvrebian sabWoTa socialisturi respublikebis kavSiris mier.

63. sasamrTlo organoebi da saprokuroro zedamxedveloba xelmZRvaneloben saqarTvelos sabWoTa socialisturi respublikis samoqalaqo da sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT, romelnic agebulni arian sabWoTa socialisturi respublikebis kavSiris mier dadgenil sawyisebze da afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze moqmedi kanonebiT, aseTis ararsebobis an arasrulyofilebis SemTxvevaSi _ sabWoTa kanonmdeblobis saerTo suliskveTebiT da muSur-glexuri saxelmwifos interesebiT.

70. arCevnebis mTlianobaSi aramarTebulobis SemTxvevaSi, arCevnebis gauqmebis sakiTxi wydeba sabWoTa xelisuflebis rigiT umaRlesi organos mier. sabWoTa arCevnebis umaRles sakasacio organos warmoadgens afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti da misi prezidiumi (an `sabWoTa arCevnebis kasaciis umaRles organos~).

Tavi V

afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa

respublikis sabiujeto uflebebis Sesaxeb

73. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze moqmedebs afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis respublikuri adgilobrivi biujeti, agreTve mis SemadgenlobaSi Semavali administraciul-teritoriuli erTeulebis adgilobrivi biujetebi (saqalaqo, raionuli da soflsabWoebis biujetebi).

74. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis respublikuri biujeti Tavisi moculobis sakiTxSi emorCileba wesebs da debulebas asfsr avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikebis da olqebis sabiujeto uflebebis Sesaxeb, xolo afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis SemadgenlobaSi Semavali administraciul-teritoriuli erTeulebis adgilobrivi biujetebi (saqalaqo, raionuli da soflsabWoebis biujetebi) _ adgilobrivi finansebis Sesaxeb debulebis wesebs da ssr kavSiris, asfsr da saqarTvelos ssr sxva Sesabamis kanondebulebebs.

75. Semosavlis wyaroebi, aseve afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis respublikuri biujetis xarjebi ganisazRvrebian debulebiT asfsr avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikebis da olqebis sabiujeto uflebebis Sesaxeb.

76. Semosavlis wyaroebi, aseve afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis SemadgenlobaSi Semavali administraciul-teritoriuli erTeulebis adgilobrivi biujetebis (saqalaqo, raionuli da soflsabWoebis biujetebis) xarjebi ganisazRvrebian debulebiT adgilobrivi finansebis Sesaxeb da ssr kavSiris, asfsr da saqarTvelos ssr sxva Sesabamisi kanondebulebebiT.

77. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis respublikuri biujetis da afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis SemadgenlobaSi Semavali administraciul-teritoriuli erTeulebis adgilobrivi biujetebis (saqalaqo, raionuli da soflsabWoebis biujetebis) regulireba xorcieldeba afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis mier, administraciul-teritoriuli erTeulebis adgilobriv biujetebSi srulad gadasacemi Semosavlebis da centralizebuli Semosavlebidan Sesabamisi odenobis anaricxebis dadgenis gziT.

78. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze yovelgvari gadasaxadebi da mosakreblebi dgindeba saerTo-saxelmwifoebrivi kanonmdeblobiT gansazRvruli wesiT.

79. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis respublikuri biujeti, agreTve mis SemadgenlobaSi Semavali administraciul-teritoriuli erTeulebis adgilobrivi biujetebi sabiujeto wlis dawyebamde mtkicdeba afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis erTiani aqtiT, saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis kanonmdeblobiT dadgenili wesiT.

80. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis respublikuri biujetis, agreTve mis SemadgenlobaSi Semavali administraciul-teritoriuli erTeulebis adgilobrivi biujetebis Sedgenis da aRsrulebis da aseve maTze angariSgebisa da gaangariSebaTa Sedgenis wesi ganisazRvreba saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis kanonmdeblobiT dadgenili wesiT.

81. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis respublikuri biujetis da afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis SemadgenlobaSi Semavali administraciul-teritoriuli erTeulebis adgilobrivi biujetebis (saqalaqo, raionuli da soflsabWoebis biujetebis) saxsrebis xarjva mimdinareobs sabiujeto asignebaTa damtkicebul farglebSi da martooden maTi pirdapiri daniSnulebisamebr.

82. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis respublikuri biujetis da mis SemadgenlobaSi Semavali administraciul-teritoriuli erTeulebis adgilobrivi biujetebis aRsrulebis angariSi ganixileba da mtkicdeba afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis mier.

Tavi VI

afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis

Rerbis, droSis da dedaqalaqis Sesaxeb

83. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis saxelmwifo Rerbi Sedgeba afxazeTis peizaJis fonze oqros namgalisa da uros gamosaxulebisagan. zeda nawilSi gamosaxulia wiTeli xuTqimiani varskvlavi mzis sxivebSi. Rerbs akravs ornamenti, romelic gamoxatavs simindis, Tambaqosa da yurZnisagan Semdgar gvirgvins, da garSemortymulia wiTeli arSiiT warweriT sam _ afxazur, qarTul da rusul enaze: `afxazeTis assr~ da `proletarebo yvela qveynisa, SeerTdiT!~.

84. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis saxelmwifo droSa Sedgeba wiTeli an alisferi bairaRisagan mis zeda kuTxeSi tarTan oqros namgalisa da uros da maT Tavze wiTeli xuTqimiani varskvlavis gamosaxulebiT garSemortymuli oqros arSiiT, romlis qveSac aris warwera `assr~. siganis Sefardeba sigrZesTan 1:2.

85. afxazeTis avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikis dedaqalaqs warmoadgens qalaqi soxumi.

7 ianvari 1935 w.

(Съезды Советов Союза СССР, союзных и автономных Советских Социалистических Республик, т. 6. Съезды Советов союзных и автономных Советских Социалистических Республик Закавказья, 1923–1937 г. г., 1964, стр. 766-781)