afxazeTis
socialisturi sabWoTa respubliks ZiriTadi kanoni (konstitucia)
(konstitucia
damtkicebul da amoqmedebul iqna afxazeTis ssr cak-is mesame mowvevis mesame
sesiis mier 1926 wlis 27 oqtombers, teqsti ucvlelad daamtkica sruliad afxazeTis
sabWoebis I V yrilobam 1927 wlis 7 marts)
Tavi1
zogadi
debulebani.
(...)
2.
afxazeTis respublika aris muSebisa da mSromeli glexobis socialisturi
saxelmwifo, romelic Sedis gansakuTrebuli xelSekrulebis ZaliT saqarTvelos
socialistur respublikaSi da misi meSveobiT a/k. socialistur federatiul sabWoTa
respublikaSi.
3.
afxazeTis soc. sabWoTa respublikaSi uzenaesi xelisuflebis matarebeli afxazeTis
muSaTa, glexTa da wiTel armielTa deputatebis yrilobaa, xolo
yrilobidan-yrilobamde afxazeTis sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti.
4.
afxazeTis soc. sabWoTa respublika axorcielebs mis teritoriaze saxelmwifoebriv
xelisuflebas damoukideblaT da umeSveoT imdenaT, ramdenaTac
xelisufleba ar aris SezRuduli xelSekrulobis SeTanxmebiT saqarTvelos soc. sabW.
respublikasTan da a/k. social. federatiul sabWoTa respublikebis konstituciebiT.
5. afxazeTis
soc. sabWoTa respublikis teritoria ar SeiZleba Secvlil iqnes gareSe misi
Tanxmobisa.
6. afxazeTis
soc. sabWoTa respublikis moqalaqeni respublikanuri moqalaqeobis SenarCunebiT
arian erTsa da imave dros saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis, a/k
socialisturi sabWoTa respublikisa da sabWoTa socialisturi respublikebis
kavSiris moqalaqec. yovelive uflebani da valdebulebani
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis moqalaqeTaTvis, dawesebuli am
konstituciiT da respublikis kanonmdeblobiT, vrceldeba yvela sxva social. sabW. respublikebidan afxazeTis
soc. sabW. respublikaSi
7. afxazeTis socialisturi
sabWoTa respublika, aRiarebs moqalaqeTa Tanasworobis uflebas, maTi rasisa da
erovnebis damoukideblaT da amitom mas respublikis ZiriTadi kanonebis miuxedavaT
sruliad SeufereblaT miaCnia raime (pirdapiri da ara pirdapiri) upiratesobis
daweseba da miT umetes, erovnul umciresobaTa raime Cagvra an maTi Tanasworobis
SezRudva.
8. afxazeTis social.
sabW. respublikis dawesebulebaTaTvis saxelmwifo ena aris: afxazuri, qarTuli da
rusuli.
SeniSvna 1. afxazeTis
social. sabW. respublikaSi yvela mkvidrs miniWebuli aqvs ufleba Tavisufali
ganviTarebisa da mSobliuri enis xmarebisa, rogorc sakuTari erovnul kulturulsa,
agreTve saxelmwifo dawesebulebebSi.
SeniSvna 2.
administratiul-teritorialur erTeulis ena (mazrebis, ubnebis, soflebis) irkveva
afxazeTis social. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetisa da
saxalxo komisarTa sabWos mier.
(...)
Tavi 2.
afxazeTis soc. sabW.
respublikis saqarTvelos soc. sabW.
respublikasTan xelSekrulobis
urTierTobaze.
17. afxazeTis
socialisturi sabWoTa respublika gansakuTrebuli xelSekrulebis ZaliT Sedis
saqarTvelos social. sabWoTa respublikaSi, xolo misi meSveobiT _ amier-kavkasiis
socialistur-federatiul sabWoTa respublikaSi.
18. afxazeTis soc. sabW.
respublikis sabWoTa yrilobis warmomadgenelni monawileobas iReben sruliaT
saqarTvelos sabWoTa yrilobaSi Semdegi angariSiT: iq sadac sabWoebs irCeven
mosaxleobis raodenobis mixedviT, yovel 10 000 mcxovrebze unda modiodes erTi
deputati, xolo iq sadac sabWoebs irCeven amomrCevelTa ricxvis mixedviT, erTi
deputati modiodes yovel ori aTas amomrCevelze.
19. sruliaT saqarTvelos
sabWoTa yriloba afxazeTis soc. sabW. respublikis warmomadgenlebs irCevs, TviT
yrilobis mier gansazRvruli ricxviT sruliaT saqarTvelos sabWoTa centraluri
aRmasrulebeli komitetis wevrebaT.
20. afxazeTis
socialisturi sabWoTa respublikis yriloba, centraluri aRmasrulebeli komiteti da
misi prezidiumi, agreTve afxazeTis socialisturi sab. respublikis xelisuflebis
adgilobrivi organoebi moewyobian afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis
konstituciis safuZvelTa mixedviT.
21. afx. soc. sab.
respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis mier daarsebuli saxalxo
komisarTa sabWo Sesdgeba Tavmjdomarisagan da saxalxo komisarTagan, romelnic
saTaveSi udganan saxalxo komisariatebs: Sinagan saqmeTa, iusticiis, ganaTlebis,
janmrTelobis dacvis, miwaTmoqmedebis da socialuri uzrunvelyofis. saxalxo
komisarTa sabWos SemadgenlobaSi Sedian agreTve saqarTvelos socialisturi sabWoTa
respublikis finansTa, Sromis da muSaTa da glexTa inspeqciis saxalxo
komisariatis rwmunebulni, romelTac afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis
centraluri aRmasrulebeli komitetis dadgenilebiT mieniWebaT gadamwyveti _ an
saTaTbiro xmis ufleba.
Sinagan saqmeTa,
iusticiis, ganaTlebis, janmrTelobis dacvis, miwaTmoqmedebis da socialuri
uzrunvelyofis. saxalxo komisariatebi moqmedoben saqarTvelos socialisturi
sabWoTa respublikis saTanado saxalxo komisariatebisagan damoukideblaT, xolo
awvdian erTmaneTs cnobebs TavTavis muSaobis Sesaxeb.
saxalxo meurneobis
umaRlesi sabWo Tavis moqmedebaSi emorCileba afxazeTis soc. sabW. respublikis
centralur aRmasrulebel komitets da saxalxo komisarTa sabWos da anxorcieleben
saqarTvelos soc. sabW. respublikis saxalxo meurneobis umaRlesi sabWos direqtivebs.
finansTa, Sromis da
muSaTa da glexTa inspeqciis saxalxo komisariatis rwmunebulni arian saqarTvelos
soc. sabW. respublikis saTanado saxalxo komisariatebis organoebi _ uSualoT
emorCilebian maT, xolo Tavis muSaobis angariSs udgenen afxazeTis socialisturi
sabWoTa respublikis centralur aRmasrulebel komitets da saxalxo komisarTa
sabWos.
22. afxazeTis soc. sabW.
respublikis xelisuflebis uzenaes organoT ufleba aqvT saxelmwifo mmarTvelobis im
dargSi, rac ar aris gaerTianebuli (Sinagan saqmeTa, iusticiis, ganaTlebis,
janmrTelobis dacvis, miwaT-moqmedebis da socialuri uzrunvelyofis) damoukideblaT
gamoscen sakanonmdeblo aqtebi, romelTac savaldebulo Zala aqvs afxazeTis soc.
sabW. respublikis teritoriaze.
sruliad saqarTvelos
sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis mier saqarTvelos socialisturi
sabWoTa respublikis mTel teritoriaze gasavrceleblaT gamocemul kodeqsebs,
dekretebs da dadgenilebebs, savaldebulo Zala aqvs afxazeTis socialisturi
sabWoTa respublikis teritoriaze, amasTanave afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis
xelisuflebis uzenaes organoT ufleba aqvT aRniSnuli aqtebis gansaviTareblaT da
SesavsebaT gamoscen sakanonmdeblo aqtebi, romelTac savaldebulo Zala aqvT
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze.
23. sruliad saqarTvelos
sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis, misi prezidiumis da saxalxo
komisarTa sabWos yvela dadgenilebas da gankargulebas rac ki saerTo (muSaTa da
glexTa inspeqciis, Sromis da finansebis gaerTianebuli) saxalxo meurneobis
saxelmwifoebrivi mmarTvelobis sakiTxebs exeba, afxazeTis socialisturi sabWoTa
respublikis teritiriaze savaldebulo Zala aqvT., amasTan afxazeTis socialisturi
sabWoTa respublikis xelisuflebis uzenaes organoT ufleba aqvT gaerTianebuli
saxelmwifoebrivi mmarTvelobis dargSi, saqarTvelos socialisturi sabWoTa
respublikis kanonmdeblobis gansaviTareblaT gamoscen sakanonmdeblo aqtebi,
romelTac savaldebulo Zala aqvT afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis
teritoriaze.
24. sruliad saqarTvelos
sabWoTa yrilobas da sruliad saqarTvelos sabWoTa centralur aRmasrulebel komitets
ufleba aqvT gaauqmon afxazeTis soc. sabW. respublikis sabWoTa yrilobis,
centraluri aRmasrulebeli komitetis da saxalxo komisarTa sabWos yvela is
dadgenileba, rac ewinaaRmdegeba am konstituciis meore Tavs.
25. afxazeTis
socialisturi sabWoTa respublikis biujeti mis Semdeg, rodesac mas daamtkicebs am
respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti, Semadgenel nawilaT Sedis
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saerTo saxelmwifo biujetSi,
romelic mtkicdeba sruliad saqarTvelos centraluri aRmasrulebeli komitetis mier.
afxazeTis socialisturi
sabWoTa respublikis teritoriaze yvela adgilobrivi Semosaval-gasavali erTiandeba
adgilobriv biujetaT saerTo-sakavSiro da amier kavkasiis safederacio ZiriTadi
kanonebis wesiT.
Tavi # 3.
afxazeTis socialisturi
sabWoTa respublikis centraluri
aRmasrulebeli
komitetis da sabWoTa yrilobis gamgeblobis sagnebi.
26.
martooden afxazeTis soc. sabW. respublikis sabWoTa yrilobis gamgeblobas
ekuTvnis:
a)
afxazeTis soc. sabW. respublikis konstituciis ZiriTadi safuZvlebis daweseba,
Secvla da Sevseba, agreTve am konstituciis im nawilobriv cvlilebebis sabolooT
damtkiceba, rasac centraluri aRmasrulebeli komiteti miiRebs afxazeTis
socialisturi sabWoTa respublikis sabWoTa yrilobebs Sua;
b)
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis sazRvrebis Secvlis sakiTxis
gadawyveta.
27.
afxazeTis soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis da sabWoTa
yrilobis gamgeblobas ekuTvnis yvela saerTo-saxelmwifoebrivi mniSvnelobis
sakiTxi ramdenaT isini ar ekuTvnian sabWoTa socialisturi respublikebis
kavSiris, amier kavkasiis socialistur-federatiul sabWoTa respublikis da
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis uzenaes organoebs, TanaxmaT
sakavSiro da amier kavkasiis konstituciisa da meore Tavis ama konstituciisa.
afxazeTis
soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis da sabWoTa yrilobis
gamgeblobas ekuTvnian aRniSnul farglebSi:
a)
afxazeTis soc. sabW. respublikis mTeli saSinao politikis da saxalxo meurneobis
saerTo xelmZRvaneloba;
b) afxazeTis soc. sabW.
respublikis teritoriis saerTo saadministracio dayofa;
v) afxazeTis soc. sabW.
respublikis teritoriaze mTlad saxalxo meurneobis da misi nawilebis gegmis
gamorkveva;
g) afxazeTis soc. sabW.
respublikis biujetis damtkiceba da misi SesrulebisaTvis uzenaesi zedamxedveloba;
d) dadgena
gadasaxadebisa, begarisa, romelic irkveva safinenso kanonmdeblobiT;
e) afx. soc. sabW.
respublikis kanonTa, kodeqsebis damtkiceba da agreTve sarespubliko
kanonmdebloba iseT sakiTxebis Sesaxeb, romelnic ar ekuTvnian sabWoTa
socialisturi respublikebis kavSirs, amier kavkasiis soc. federatiuli
respublikis da saqarTvelos soc. sabW. respublikis gamgeblobas;
v) saerTo amnistiisa da
Sewyalebis ufleba im moqalaqeTa mimarT, romelTac msjavri daedo afx. soc. sabW. respublikis
samosamarTlo da saadministracio organoebis mier da agreTve ufleba respublikis
moqalaqeTa politikur uflebaTa aRdgenisa;
z) gauqmeba da SeCereba
samazro yrilobis da samazro aRmasrulebeli komitetis dadgenilebisa, romelnic ar
eTanxmebian am konstitucias da afx. soc. sabW. respublikis moqmed
kanonmdeblobas;
T) yvela sakiTxebi,
romelTac sabWoTa yriloba an afxazeTis centraluri aRmasrulebeli komiteti Tavis
saganmgeblo sagnaTa scnobs.
28. aRniSnuli sakiTxebis
garda sabWoTa yriloba da afx. soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli
komitets eqvemdebareba sxva sakiTxebic Tanaxmad sabWoTa socialisturi
respublikebis kavSiris, amier kavkasiis soc. feder. sabW. respublikis da
saqarTvelos soc. sabW. respublikis konstituciisa da kanonmdeblobisa.
29. afx. soc. sabW.
respublikis teritoriaze savaldebulo Zala aqvs sabWoTa soc. respublikebis
kavSiris da a. k. soc. fed. sabW. resp. uzenaes organoTa dadgenilebas im
sazRvrebSi da im sakiTxebis Sesaxeb, rac maT kompetencias ekuTvnis da masTanave
saq. soc. sabW. respublikis uzenaes organoebis sakanonmdeblo aqtebs, Tanaxmad
am konstituciis meore Tavis. amaTi gamoklebis garda araviTar organos sabW.
yrilobisa da afx. soc. sabW. centraluri aRmasrulebeli komitetis, xolo
qvemdebare SemTxvevebSi misi prezidiumisa da saxalxo komisarTa sabWos mets ara
aqvT ufleba afx. soc. sabW. respublikis teritoriisaTvis iZlion
saerTo-saxelmwifo sakanonmdeblo aqtebi.
Tavi 4.
sabWoTa xelis uflebis
wyobileba
afx. soc. sabW.
respublikis sabWoTa yriloba
30. afx. soc. sabW.
respublika Sesdgeba sabWoTa samazro yrilobis warmomadgenelTagan im angariSiT,
rom iq sadac sabWoebs irCeven mosaxleobis raodenobis mixedviT yovel 1000
mcxovrebze modiodes erTi deputati, xolo iq, sadac sabWoebs irCeven amomrCevelTa
ricxvis mixedviT, erTi deputati modiodes yovel 200 amomrCevelze.
31. afxazeTis soc. sabW.
respublikis sabWoTa yriloba irCevs afx. soc. sabW. respublikis centralur
aRmasrulebel komitets TviT yrilobis mierve gansazRvrul wevrTa ricxvisas.
32. afxazeTis soc. sabW.
respublikis sabWoTa yrilobas iwvevs afxazeTis soc. sabW. respublikis
aRmasrulebeli komiteti weliwadSi erTxel.
SeniSvna: ukeTu raime
sagangebo garemoeba xels SeuSlis dawesebul vadaze sabWoTa yrilobis mowvevas
aRmasrulebel komitets ufleba aqvT gadasdon yrilobis mowveva.
33. afxazeTis soc. sabW.
respublikis sagangebo yrilobas iwvevs afxazeTis soc. sabW. respublikis
aRmasrulebeli komiteti, rogorc sakuTari TaosnobiT, ise im kuTxis sabWoTa da
sabWoTa yrilobis moTxovnilebiT, romlis mcxovrebTa ricxvi afxazeTis soc. sabW.
respublikis mosaxleobis erT mesamedze naklebi ar aris.
b/
afxazeTis soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti da misi
prezidiumi.
34.
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti
aris afxazeTis soc. sabW. respublikis uzenaesi sakanonmdeblo, ganmkargulebeli
da sakontrolo organo.
35.
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti
sakuTari TaosnobiT, naCveneb am konstituciis meore TavSi kompetenciiT gamoscems
kodeqsebs da dadgenilebebs da agreTve ganixilavs da daamtkicebs saxalxo
komisarTa sabWos mier warmodgenil kanonproeqtebs.
36.
yvela dekreti da dadgenileba, romelic sazRvravs afxazeTis soc. sabW.
respublikis politikuri da ekonomiuri cxovrebis zogad normebs, saxelmwifo
biujeti da agreTve yvela is aqtebi, rac arsebiTaT scvlis respublikis saxelmwifo
organoTa praqtikas, gansaxilvelaT unda waredginos centralur aRmasrulebel
komitets.
37.
afxazeTis soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti saerTo geziT
warmarTavs afxazeTis soc. sabW. respublikis muSaTa da glexTa mTavrobis da
xelisuflebis yvela organos moqmedebas, aerTianebs da aTanxmebs muSaobas
kanonmdeblobis da mmarTvelobis dargSi, Tvalyurs adevnebs afx. soc. sabW.
respublikis konstitucias, afxazeTis soc. sabW. respublikis sabWoTa yrilobis
dadgenilebas, agreTve sabWoTa socialisturi respublikis kavSiris da amier
kavkasiis soc. federatiul sabWoTa respublikis xelisuflebis uzenaes organoTa
dadgenilebaTa ganxorcielebas da windaxeduli ama konstituciis meore muxlSi
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis kanonmdeblobas.
40.
afx. soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti irCevs afx. soc.
sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiums da sazRvravs
mis farglebs.
42.
centraluri aRmasrulebeli komiteti sesiebs Sua afx. soc. sabW. respublikis
xelisuflebis umaRlesi sakanonmdeblo, ganmkargulebeli da sakontrolo organo aris
afx. soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi.
43.
afx. soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi afx.
soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis saxeliT gamoscems
dekretebs, dadgenilebebs da gankargulebebs da amtkicebs saxalxo komisarTa
sabWos mier mis gansaxilvelaT warmodgenil kanonproeqtebs.
44.
afx. soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi
Tvalyurs adevnebs afx. soc. sabW. respublikis konstituciis cxovrebaSi gatarebis
da agreTve xelisuflebis yvela organos mier sabWoTa yrilobis da afx. soc. sabW.
respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis yvela dadgenilebebis Sesrulebas.
igi aris umaRlesi xelmZRvaneli organo rogorc centrSi, ise adgilze.
45.
centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi centraluri aRmasrulebeli
komitetis sesiebs Sua niSnavs saxalxo komisarTa sabWos wardgeniT saxalxo
komisarT, romelTac Semdeg dasamtkiceblaT warudgens centralur aRmasrulebel
komitets, niSnavs agreTve sxva umaRlesi Tanamdebobis pirT, romelTa daniSvna
centraluri aRmasrulebeli komitetis mier gaTvaliswinebulia kanoniT.
46.
centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi ganixilavs Txovnas Sewyalebisas da
politikur uflebaTa aRdgenis Sesaxeb.
47.
centraluri aRmasrulebeli komitets ufleba aqvs SeaCeros da gaauqmos
dadgenilebani da gankargulebani afx. soc. sabW. respublikis saxalxo komisarTa
sabWosi, saxalxo komisrebisa da respublikis centralur dawesebulebaTa, samazro
aRmasrulebeli komitetebisa da samazro sabWoebis yrilobaTa dadgenilebani.
48.
centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi swyvets xelisuflebis centralur da
adgilobriv organoTa Soris urTierTobis niadagze aRZrul yovelgvar davas.
g)
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisarTa sabWo.
50.
afx. soc. sabW. respublikis saxalxo komisarTa sabWo aris afx. soc. sabW.
respublikis aRmasrulebeli da ganmkargulebeli organo. saxalxo komisarTa sabWos ekuTvnis
afx. soc. sabW. respublikis saerTo mmarTveloba.
52.
afxazeTis soc. sabW. respublikis saxalxo komisarTa sabWo moqmedobs centraluri
aRmasrulebeli komitetis mier miniWebuli saxalxo komisarTa sabWos dadgenilebis
Zalis uflebis farglebSi: gamoscems dekretebs da dadgenilebebs, romelTa asruleba
savaldebuloa afx. soc. sabW. respublikis mTel teritoriaze.
53.
afx. soc. sabW. respublikis saxalxo komisarTa sabWosTan arsdeba respublikis
ekonomiuri sabWo, romelic moqmedobs gansakuTrebuli debulebis ZaliT da a/k. soc.
federatiuli sabWoTa respublikis umaRlesi ekonomiuri sabWos saerTo
xelmZRvanelobiT warmarTavs afxazeTis soc. sabW. respublikis ekonomiur
politikas.
54.
afxazeTis soc. sabW. respublikis saxalxo komisarTa sabWo Tavis moqmedebisaTvis
pasuxis mgebelia afxazeTis soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli
komitetisa da misi prezidiumis winaSe.
afxazeTis socialisturi
sabWoTa respublikis saxalxo komisariatebi.
55. saxelmwifo
mmarTvelobis im calke dargebis umeSveo xelmZRvanelobisaTvis, rac afx. soc.
sabW. respublikis saxalxo komisariatebi: Sinagan saqmeTa, iusticiis, ganaTlebis
janmrTelobis dacvis miwaT moqmedebis, socialistur uzrunvelyofis da saxalxo
meurneobis umaRlesi sabWo, romelnic moqmedoben Tav Tavisi gansakuTrebuli
debulebis ZaliT.
56. afxazeTis soc. sabW.
respublikis saxalxo komisariatebis saTaveSi dganan saxalxo komisrebi, afxazeTis
soc. sabW. respublikis saxalxo komisarTa sabWos wevrebi.
59. saxalxo komisrebi da
saxalxo komisariatebTan arsebuli kolegiebi Tavisi moqmedebisaTvis pasuxs ageben
saxalxo komisarTa sabWosa da afxazeTis soc. sabW. respublikis centraluri
aRmasrulebeli komitetis da misi prezidiumis winaSe.
60. afxazeTis soc. sabW.
respublikis saxalxo meurneobis umaRlesi sabWos, saqarTvelos socialisturi sabW.
respublikis saxalxo komisariatebis finansTa, Sromis, muSaTa da glexTa
inspeqciis rwmunebulTa afxazeTSi urTierToba saqarTvelos soc. sabW. respublikis
da afx. soc. sabW. respublikis uzenaes organoebTan ganmartebuli aris am
konstituciis 21 muxlSi.
61. afx. soc. sabW.
respublikis saxalxo komisariatebis dadgenilebani SeiZleba gauqmebul iqnes
centraluri aRmasrulebeli komitetis, misi prezidiumis da afx. soc. sabW.
respublikis saxalxo komisarTa sabWos mier.
gankargulebani saxalxo
meurneobis umaRlesi sabWosi, finansTa, Sromis, muSaTa da glexTa inspeqciis
rwmunebulTa SeiZleba gauqmebul iqnas: saxalxo meurneobis umaRlesi sabWosi Tu ki
is ar aris damyarebuli afx. soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli
komitetis, an misi prezidiumis an saxalxo komisarTa sabWos dadgenilebaze da
saqarTvelos soc. sabW. respublikis meurneobis umaRles sabWosgan mowerilobaze:
finansTa, Sromis da muSaTa da glexTa inspeqciis komisariatebis rwmunebulTa
saqarTvelos soc. sabW. respublikis Sesabamis komisariatebTan im pirobiT Tu ki
eseTi gankargulebani ewinaaRmdegebian mocemul direqtivebs an kanonmdeblobas
zogads Tu gaerTianebul mmarTvelobisas.
d) xelisuflebis
adgilobrivi organoebi, mazris sabWoTa yrilobebi, mazris aRmasrulebeli
komitetebi, deputatTa sabWoebi da maTi aRmasrulebeli organoebi.
62. mazris teritoriaze
umaRlesi xelisufleba ekuTvnis mazris sabWoTa yrilobas, misi gamgeblobis
farglebSi, xolo samazro yrilobebs Sua _ mazris aRmasrulebel komitets.
69. mazris teritoriaze
mmarTvelobis im dargebis umeSveo gamgeblobisaTvis, rac samazro xelisuflebis
kompetencias Seadgens, mazris aRmasrulebeli komitetebi aarseben ganyofilebebs,
romelTa organizacias, struqturas da kompetencias sazRvravs afx. soc. sabW.
respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti.
70. mazris aRmasrulebeli
komitetis ganyofilebani umeSveoT emorCilebian ra samazro aRmasrulebeli
komitetebs da maT prezidiumebs valdebulni arian Seasrulon, rogorc Sesaferi
mazris aRmasrulebeli komitetis da misi prezidiumis, agreTve afx. soc. sabW.
respublikis saTanado saxalxo komisariatebisa da saqarTvelos soc. sabW.
respublikis saxalxo komisariatebis rwmunebulTa yvela brZaneba da
gankargulebani.
v) sasamarTlo da
saprokuroro zedamxedveloba.
79. muSaTa da glexTa
saxelmwifosi da mSromelTa samarTlebrivi dacvisaTvis, sazogadoebrivi wesrigis
dacvisa da revolucioneri kanonebis gamtkicebisaTvis da agreTve imisaTvis, rom
uzrunvelyofil iqnes saxelmwifosi da mSromelTa sameurneo interesebi afx. soc.
sabW. respublikaSi moqmedobs erTiani saxalxo sasamarTlo da masTan arsebuli
saprokuroro zedamxedveloba, saxalxo sasamarTlo mowyobili sabWoTa socialisturi respublikebis
kavSiris mier dadgenil safuZvelze da moqmedobs im saproceso wesiT, romlis
ZiriTad safuZvels sazRvravs soc. sabW. respublikebis kavSiri.
80. samosamarTlo
organoebi da saprokuroro zedamxedveloba xelmZRvaneloben afx. soc. sabW.
respublikis samoqalaqo da sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT, xolo Sesafer
SemTxvevebSi am konstituciis Tanaxmad da saqarTvelos soc. sabW. respublikis,
romlis safuZveli dadgenilia sabWoTa soc. respublikis kavSiris mier da afx. soc.
sabW. respublikis teritoriaze moqmed kanonebiT, ukeTu kanoni ar arsebobs an
sruli ar aris sabWoTa kanonmdeblobis saerTo azriT da muSaTa da glexTa
saxelmwifos interesebi.
Tavi VI
afx. soc. sabW. respublikis sabiujeto ufleba
90. afx. soc. sabW.
respublikis yvela saxelmwifo Semosavali da gasavali, gaerTianebulia afx. soc.
sabW. respublikis saxelmwifo biujetad.
91. afx. soc. sabW.
respublikis saxelmwifo biujets saxalxo komisarTa gadasinjvis Semdeg amtkicebs
afx. soc. sabW. respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti.
92. afx. soc. sabW.
respublikis saxelmwifo biujeti afx. soc. sabW. respublikis centraluri
aRmasrulebeli komitetis damtkicebis Semdeg, Sedis Semadgenel nawilad
saqarTvelos soc. sabW. respublikis saerTo saxelmwifoebriv biujetSi da mtkicdeba
sruliad saqarTvelos centraluri aRmasrulebeli komitetis mier, rogorc Semadgeneli
nawili saqarTvelos soc. sabW. respublikis saerTo saxelmwifoebrivi biujetisa.
93. afx. soc. sabW.
respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti, saerTokavSiro da amier kavkasiis
sabiujeto kanonmdeblobis farglebSi, romelnic gamodian gasaviTareblad
ukanaskneli sakanonmdeblo aqtebisa romelTac aqvT Tanaxmad am konstituciisa
savaldebulo Zala afx. soc. sabW. respublikis teritoriaze amtkicebs Sedgenis,
ganxilvis, damtkicebis da Sesrulebis wess afx. soc. sabW. respublikis
saxelmwifo biujetisas.
94. afx. soc. sabW.
respublikis saxelmwifo biujetis, Semosavlis wyaroebi da agreTve gasavlisac,
romelic mikuTvnebulia am biujetze ganisazRvrebian amier kavkasiis
kanonmdeblobis saerTo-sakavSiro sabiujeto kanonis dadgenil farglebSi.
95. afx. soc. sabW.
respublikis teritoriaze yovelgvari gadasaxadi da gamosaRebi wesdeba saerTo
sakavSiro kanonmdeblobis gansazRvruli wesiT.
98. yvela adgilobrivi
Semosaval-gasavali erTiandeba adgilobriv biujetebad saerTo sakavSiro da amier kavkasiis
safederacio ZiriTadi kanonebis wesiT da agreTve ukanasknelis gansaviTareblad
afx. soc. sabW. respublikaSi gamocemuli kanonebis mixedviT. am rigaTve
ganisazRvreba adgilobrivi biujetis Sedgenis, ganxilvis, damtkicebis da
Sesrulebis wesic.
99. am xarjebis
dasafaravad, rac gaweul unda iqnes adgilobriv saxsridan adgilobriv saSemosavlo
wyaroebi _ sagadasaxado da arasagadasaxado miecemaT saerTo sakavSiro da amier
kavkasiis safederacio ZiriTadi kanonmdeblobiT gansazRvruli wesiT da afx. soc.
sabW. respublikaSi mis gasaviTareblaT gamocemul sakanonmdeblo aqtebis mixedviT.
100. afx. soc. sabW.
respublikis biujetis Sesrulebis angariSs amtkicebs afx. soc. sabW. respublikis
centraluri aRmasrulebeli komiteti.
Tavi 7.
afx. soc. sabW.
respublikis Rerbi, droSa da dedaqalaqi.
101. afx. soc. sabW.
respublikis saxelmwifo Rerbi Sesdgeba oqros namgalis da uros gamoxatuleba afx.
peizaJis fonze zeviTa nawilSi gamoxatulia mzis sxivebSi xuT wvetiani varsklavi.
Rerbi dagvirgvinebulia ornamentiT simindi, TuTuni da yurZenisagan gamoxatuli
gvirgviniT da gars Semovlebuli aqvs wiTeli zoli, romelzedac sam enazed aris
warwera _ afxazurad, qarTulaT da rusulad `afx. s. s. r. da proletarebo yvela
qveynisa SeerTdiT~.
102. afx. soc. sabW.
respublikis saxelmwifo droSa Sesdgeba wiTelis an alis feris qsovilisagan,
romelzedac zeviT kuTxeSi xesTan aris oqros namgali da uro gamoxatuli da mas
zeviT ki wiTeli xuTwvetiani varskvlavi, romelic garsSemovlebulia oqros arSiiT,
ris qveviT aris oTxi anbani `a. s. s. r.~ sigrZes siganesTan SeTanxmeba 1 : 2.
103. afx. soc. sabW.
respublikis dedaqalaqi aris q. soxumi.
1926 wlis 27
oqtomberi
(afxazeTis socialisturi sabWoTa
respublikis ZiriTadi kanoni (konstitucia), soxumi, 1926 gv. 4-27)