saqarTvelos
soc. sabW. respublikis konstitucia
(damtkicebulia
sruliad saqarTvelos muSaTa, glexTa da wiTelarmielTa deputatebis sabWoebis I V
yrilobis mier 1927 wlis 3 aprils)
Tavi
pirveli
zogadi
debulebebi
2.
saqarTvelos respublika aris muSebisa da mSromeli glexobis socialisturi
saxelmwifo, romelic Sendeba erovnul sabWoTa respublikebis federaciis
safuZvelze...
3.
saqarTvelos soc sabW. respublikaSi uzenaesi xelisuflebis matarebeli sruliad
saqarTvelos muSaTa, glexTa da wiTelarmielTa deputatebis yrilobaa, xolo
yrilobidan yrilobamde _ sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli
komiteti.
4.
... saqarTvelos soc, sabW. respublika, Tanaxmad sruliad saqarTvelos sabWoTa
me-2 yrilobis dadgenilebisa, nebayofilebiT gaerTianebulia a/k soc. fed. sabW.
respublikis konstituciis safuZvelze azerbaijanisa da somxeTis soc. sabW. respublikebTan;
igi maTTan hqmnis a/k soc. fed. sabW. respublikas, romlis meSveobiTac Sedis
sabWoTa socialistur respublikebis kavSirSi.
5.
saqarTvelos soc. sabW. respublikis suvereniteti
SezRudulia mxolod xelSekrulebebis ZaliT im farglebSi, rac aRniSnulia sabW. soc.
respublikebis kavSiris ZiriTad kanonsa da amierkavkasiis soc. fed. sabW.
respublikis konstituciaSi, da martooden im sakiTxebSi, rac Seadgens
kompetencias am saxelmwifoebriv ganaerTTa, romelnic, Tavis mxriv,
valdebulni arian daicvan saqarTvelos suverenuli uflebani.
6.
saqarTvelos soc. sabW. respublika itovebs uflebas gamovides amier-kavkasiis
soc.-fed. sabW. respublikidan da sabW. soc. respublikebis kavSiridan im wesiT,
rac gaTvaliswinebulia a/k soc. fed. sabW. respublikis konstituciaSi.
7. saqarTvelos
soc. sabW. respublikis teritoria ar SeiZleba Secvlil
iqnes gareSe misi Tanxmobisa.
8. saqarTvelos
soc, sabW. respublikis moqalaqe erTsa da imave dros
aris a/k soc. fed. sabW. respublikisa
da sabW. soc. respublikebis kavSiris moqalaqec.
(...)
9. saqarTvelos
soc, sabW. respublika aRiarebs moqalaqeTa Tanasworobis uflebas, maTi rasisa da
erovnebis damoukideblad, da amitom mas respublikis ZiriTadi kanonebis sruliad
Seufereblad miaCnia raime (pirdapiri anu arapirdapiri) upiratesobis daweseba
da, miT umetes, erovnul umciresobaTa raime Cagvra an maTi Tanasworobis
SezRudva.
saqarTvelos soc. sabW. respublika aRiarebs
agreTve mis teritoriaze mosaxle sxvadasxva xalxis uflebas, saqarTvelos soc.
sabW. respublikis xelisuflebis uzenaesi organos
nebarTviT, gamoiyos avtonomiur soc. sabW. respublikad
an avtonomiur olqad.
saqarTvelos soc. sabW. respublikaSi
zemoaRniSnul safuZvelze Sedian: aWaristanis avtonomiuri soc. sabW. respublika da samxreT-oseTis avtonomiuri olqi, afxazeTis
soc. sabW. respublika Sedis saqarTvelos soc. sabW. respublikaSi maT Soris dadebuli
gansakuTrebuli xelSekrulebis ZaliT.
10. saqarTvelos
soc. sabW. respublikis saxelmwifo ena aris
qarTuli ena.
17. saqarTvelos
soc. sabW. respublikis teritoriaze mosaxle
erovnul umciresobaT miniWebuli aqvT Tavisufali ganviTarebisa da mSobliuri enis
xmarebis ufleba rogorc sakuTar erovnul-kulturulsa, agreTve saxelmwifo
dawesebulebebSi.
18. saqarTvelos
soc. sabW. respublikis teritoriaze mTlad miwa, tye,
wyali, miwis wiaRi, agreTve fabrikebi da qarxnebi, rkinis gzis, wylisa da
sahaero transporti da kavSiris dasaWeri saSualebani Seadgenen muSaTa da glexTa
saxelmwifos qonebas.
Tavi meore
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis xelisuflebis
uzenaes organoTa gamgeblobis sagnebi
19. martooden
sruliad saqarTvelos sabWoTa yrilobis gamgeblobas ekuTvnis:
a) saqarTvelos
soc. sabW. respublikis konstituciis ZiriTadi
safuZvlebis daweseba, Secvla da Sevseba. agreTve am
konstituciis im nawilobrivi cvlilebebis saboloo damtkiceba, rasac sruliad saqarTvelos
sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti miiRebs sruliad saqarTvelos sabWoTa
yrilobebs Sua;
b) saqarTvelos
soc. sabW. respublikis sazRvrebis Secvlis
sakiTxebis gadawyveta im wesiT, rac gaTvaliswinebulia sabW. soc.
respubl. kavSiris ZiriTadi kanoniT;
g) erovnul
umciresobaTavis avtonomiuri soc. sabW. respublikebad
da avtonomiur olqebad gamoyofis nebis darTva, avtonomiur respublikaTa
konstituciebis da avtonomiuri olqebis debulebaTa da agreTve maTi, Secvlisa da
Sevsebis saboloo damtkiceba.
20. sruliad
saqarTvelos sabWoTa yrilobisa da sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri
aRmasrulebeli komitetis gamgeblobas ekuTvnis yvela saerTo saxelmwifoebrivi
mniSvnelobis sakiTxi, ukeTu is sabW. soc. respublikis
kavSiris ziriTadi kanoniT da a/k soc. fed. sabW. respublikis konstituciiT ar aris mikuTvnebuli sakavSiro da
amier-kavkasiis federaciuli xelisuflebis uzenaes organoTa gamgeblobisaTvis.
sruliad saqarTvelos sabWoTa yrilobisa da sruliad saqarTvelos
sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis gamgeblobas ekuTvnis:
a) saqarTvelos
soc. sabW. respublikis mTeli saSinao
politikis da saxalxo meurneobis saerTo xelmZRvaneloba;
b) saqarTvelos
soc. sabW. respublikis teritoriis saerTo
saadministracio dayofa da avtonomiur respublikebisa da olqebis sazRvrebis
daweseba;
g) avtonomiur
respublikaTa konstituciebis da avtonomiuri olqebis debulebaTa, maT cvlilebaTa
da damatebaTa damtkiceba da agreTve avtonomiur respublikebsa da olqebs Soris,
agreTve amaTsa da saqarTvelos soc. sabW. respublikis
sxva organoTa Soris dava-cilobis gadawyveta;
d) saqarTvelos
soc. sabW. respublikis teritoriaze sabW. soc.
respublikebis kavSiris da a/k soc. fed. sabW. respublikis
kanonmdeblobasTan SeTanxmebiT, mTeli saxalxo meurneobis da misi calke dargebis
gegmis daweseba;
e) saqarTvelos soc. sabW.
respublikis biujetis damtkiceba da misi SesrulebisaTvis uzenaesi
zedamxedveloba;
v) saqarTvelos soc. sabW.
respublikis kanonTa kodeqsebis damtkiceba da agreTve saerTo sarespubliko
kanonmdebloba iseTi sakiTxebis Sesaxeb, romelnic ar ekuTvnian sabW. soc.
respublikebis kavSirisa da a/k soc. fed. sabW. respublikebis gamgeblobas;
z) saerTo amnistiisa da
Sewyalebis ufleba im moqalaqeTa mimarT, romelTac msjavri daedoT saqarTvelos soc. sabW.
respublikis samosamarTlo da saadministracio organoebis mier, da agreTve
ufleba respublikis moqalaqeTa politikur uflebaTa aRdgenisa;
T) avtonomiuri soc. sabW.
respublikebisa da avtonomiuri olqebis sabWoTa yrilobis da maTi centraluri
aRmasrulebeli komitetebis, agreTve sabWoTa samazro yrilobebisa da samazro aRmasrulebeli
komitetebis dadgenilebaTa gauqmeba da SeCereba, Tuki isini arRveven saqarTvelos
soc. sabW. respublikis konstitucias da sarespubliko xelisuflebis umaRles
organoTa dadgenilebebs;
i) yvela is sakiTxi, rac
ki sabW. soc. respublikebis kavSiris ZiriTadi kanoniT da a/k soc. fed. sabW.
respublikis konstituciiT ar ekuTvnis maT uzenaes organoTa kompetencias da rasac
sruliad saqarTvelos sabWoTa yriloba an sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri
aRmasrulebeli komiteti Tavis gamgeblobis sagnad cnoben.
21. aRniSnuli sakiTxebis
garda sruliad saqarTvelos sabWoTa yrilobisa da sruliad saqarTvelos sabWoTa
centraluri aRmasrulebeli komitetis gamgeblobas ekuTvnis sxva sakiTxebi,
romlebic gaTvaliswinebulia sabW. soc. resp. kavSiris ZiriTadi kanoniT da
agreTve saerTo-sakavSiro da amierkavkasiis federaciuli kanonmdeblobiT.
22. sabW. soc.
respublikebis kavSirisa da a/k soc. fed. sabW. respublikis uzenaes organoTa
dadgenilebebs im farglebSi, rac gansazRvrulia sabW. soc. respublikebis kavSiris
ZiriTadi kanoniT da a/k soc. fed. sabW. respublikis konstituciiT, da im
sakiTxebis Sesaxeb, rac am saxelmwifoebriv ganaerTTa kompetencias ekuTvnis,
savaldebulo Zala aqvT saqarTvelos soc. sabW. respublikis teritoriaze. araviTar
sxva organos, am gamonakliss gareSe, garda sruliad saqarTvelos sabWoTa
yrilobebisa da sruliad saqarTvelos centraluri aRmasrulebeli komitetisa, xolo
saTanado SemTxvavaSi misi prezidiumis an saxalxo komisarTa sabWosi, ufleba ara
aqvs saqarTvelos soc. sabW. respublikis teritoriaze gamosces saerTo
saxelmwifoebrivi mniSvnelobis sakanonmdeblo aqtebi.
Tavi mesame
sabWoTa xelisuflebis
mowyoba
sruliad saqarTvelos
sabWoTa yriloba
23. sruliad saqarTvelos
sabWoTa yriloba Sesdgeba afxazeTis soc. sabW. respublikis, aWaristanis
avtonomiuri respublikis da samxreT oseTis avtonomiuri olqis sabWoTa yrilobebis
da sabWoTa samazro yrilobebis warmomadgenelTagan im angariSiT, rom iq, sadac
sabWoebs irCeven mosaxleobis raodenobis mixedviT, yovel 10 000 mcxovrebze
modiodes erTi deputati, xolo iq, sadac sabWoebs irCeven amomrCevelTa ricxvis mixedviT,
erTi deputati modiodes yovel 2000 amomrCevelze.
24. sruliad saqarTvelos
sabWoTa yriloba irCevs sruliad saqarTvelos sabWoTa centralur aRmasrulebel
komitets TviT yrilobis mierve gansazRvrul wevrTa ricxvisas.
25. sruliad saqarTvelos
sabWoTa yrilobas iwvevs sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli
komiteti weliwadSi erTxel.
(...)
26. sruliad saqarTvelos
sabWoTa sagangebo yrilobas iwvevs sruliad saqarTvelos centraluri aRmasrulebeli
komiteti rogorc sakuTari TaosnobiT, ise im kuTxis sabWoTa da sabWoTa yrilobebis
moTxovniT, romlis mcxovrebTa ricxvi saqarTvelos socialisturi sabWoTa
respublikis mosaxleobis erT mesamedze naklebi ar aris, agreTve saqarTvelos
sabW. respublikaSi Semaval erT-erTi respublikis sabWoTa yrilobis moTxovniT.
b)
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti da misi
prezidiumi
27.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti aris saqarTvelos
soc. sabW. respublikis uzenaesi sakanonmdeblo, ganmkargulebeli da sakontrolo
organo.
28.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti sakuTari
TaosnobiT gamoscems kodeqsebs, dekretebsa da dadgenilebebs da agreTve
ganixilavs da amtkicebs saxalxo komisarTa sabWos mier wardgenil kanonproeqtebs.
29. yvela
dekreti da dadgenileba, romelic sazRvravs saqarTvelos soc. sabW. respublikis
politikuri da ekonomikuri cxovrebis zogad normebs, saxelmwifo biujeti da
agreTve yvela is aqti, rac arsebiTad cvlis respublikis saxelmwifo organoTa
praqtikas, gansaxilvelad da dasamtkiceblad unda waredginos sruliad saqarTvelos
sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitets.
30.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti saerTo geziT
warmarTavs saqarTvelos socialistur sabWoTa respublikis muSaTa da glexTa
mTavrobis da xelisuflebis yvela organos moqmedebas, aerTianebs da aTanxmebs
muSaobas kanonmdeblobisa da mmarTvelobis dargSi da Tvalyurs adevnebs
saqarTvelos soc. sabW. respublikis konstituciisa da sruliad saqarTelos sabWoTa
yrilobebis dadgenilebaTa cxovrebaSi gatarebas da agreTve sabW. soc.
respublikebis kavSiris da a/k soc. sabW. respublikis xelisuflebis uzenaes
organoTa dadgenilebis ganxorcielebas.
31.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti pasuxismgebelia
sruliad saqarTvelos sabWoTa yrilobis winaSe, romelsac warudgens Tavisi
moqmedebis angariSs da moxsenebas saerTo politikisa da saerTo saxelmwifoebrivi
xasiaTis calke sakiTxebis Sesaxeb.
32.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti iwvevs morig
sesiebze weliwadSi aranakleb sami gzobisa sruliad saqarTvelos sabWoTa
centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi, sruliad saqarTvelos sabWoTa
centraluri aRmasrulebeli komitetis sagangebo sesiebs sruliad saqarTvelos
sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi iwvevs: a) sakuTari
TaosnobiT, b) saxalxo komisarTa sabWos dadgenilebiT, g) sruliad saqarTvelos
sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis wevrTa erTi mesamedis moTxovniT da
d) saqarTvelos soc. sabW. respublikaSi Semavali erT-erTi respublikis centraluri
aRmasrulebeli komitetis moTxovniT.
33.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti irCevs sruliad
saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiums da sazRvravs
misi moqmedebis fargals.
34. afxazeTis
socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti aris
afxazeTis soc. sabW. respublikis uzenaesi sakanonmdeblo, ganmkargulebeli da
sakontrolo organo.
35.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis sesiebs Sua
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis xelisuflebis umaRlesi
sakanonmdeblo, ganmkargulebeli da sakontrolo organo aris sruliad saqarTvelos
sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi.
37.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi
Tvalyurs adevnebs saqarTvelos soc. sabW. respublikis konstituciis cxovrebaSi
gatarebas da agreTve xelisuflebis yvela organos mier sruliad saqarTvelos
sabWoTa yrilobisa da sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli
komitetis yvela dadgenilebis Sesrulebas. igi aris umaRlesi xelmZRvaneli organo
rogorc centrSi, ise adgilze.
38.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis sesiebs Sua
niSnavs, saxalxo komisarTa sabWos wardginebiT, saxalxo komisarT, romelTac
Semdgom dasamtkiceblad warudgens sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri
aRmasrulebeli komitets, niSnavs agreTve sxva umaRlesi Tanamdebobis pirT,
romelTa daniSvna sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis
mier gaTvaliswinebulia kanoniT.
39.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi
ganixilavs Txovnas Sewyalebisa da politikur uflebaTa aRdgenis Sesaxeb.
40.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiums ufleba
aqvs SeaCeros da gaauqmos dadgenilebani da gankargulebani saqarTvelos soc.
sabW. respublikis saxalxo komisarTa sabWosi, saxalxo komisrebis da respublikis
centralur dawesebulebaTa, avtonomiuri respublikebisa da olqebis centraluri
aRmasrulebeli komitetebis da saxalxo komisarTa sabWoebisa da samazro
aRmasrulebeli komitetebisa da agreTve SeaCeros avtonomiuri respublikebisa da
olqebis da samazro sabWoebis yrilobaTa dadgenilebani.
41.
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis prezidiumi sabolood
wyvets xelisuflebis centralur da adgilobriv organoTa Soris urTierTobis niadagze
aRZrul yovelgvar davas.
g)
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisarTa sabWo
43.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisarTa sabWo aris
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis aRmasrulebeli da ganmkargulebeli
organo; saxalxo komisarTa sabWos ekuTvnis saqarTvelos socialisturi sabWoTa
respublikis mmarTveloba.
44.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisarTa sabWo aarsebs
sruliad saqarTvelos saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti
Semdegi SemadgenlobiT: saxalxo komisarTa sabWos Tavmjdomare, misi moadgileni,
saxalxo meurneobis umaRlesi sabWos Tavmjdomare da Sinagan saqmeTa, iusticiis,
ganaTlebis, janmrTelobis dacvis, miwaTmoqmedebis, socialuri uzrunvelyofis,
finansTa, Sromisa da muSaTa da glexTa inspeqciis saxalxo komisrebi, saxalxo
komisarTa sabWoSi Sedis agreTve amierkavkasiis federaciuli kanonmdeblobis wesiT
da romelsac sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis an
misi prezidiumis dadgenilebiT miniWebuli aqvs gadamwyveti an saTaTbiro xmis
ufleba.
45.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisarTa sabWo moqmedebs
saxalxo komisarTa sabWos debulebis ZaliT da sruliad saqarTvelos centraluri
aRmasrulebeli komitetis mier miniWebuli uflebebis farglebSi, gamoscems
dekretebsa da dadgenilebebs, romelTa asruleba savaldebuloa saqarTvelos soc.
sabW. respublikis mTels teritoriaze.
46.
saqarTvelos soc. sabW. respublikis saxalxo komisarTa sabWosTan arsdeba
respublikis ekonomiuri sabWo, romelic moqmedebs gansakuTrebuli debulebis ZaliT
da a/k soc. fed. sabW. respublikis umaRlesi ekonomiuri sabWos saerTo
xelmZRvanelobiT warmarTavs saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis
ekonomiur politikas.
47.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisarTa sabWo Tavisi
moqmedebisaTvis pasuxismgebelia sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri
aRmasrulebeli komitetis da misi prezidiumis winaSe.
49.
saxalxo meurneobis umaRlesi sabWo da finansTa, Sromis da muSaTa da glexTa
inspeqciis saxalxo komisariatebi emorCilebian sruliad saqarTvelos sabWoTa
centraluri aRmasrulebeli komitets da saqarTvelos socialisturi sabWoTa
respublikis saxalxo komisarTa sabWos da asruleben a/k soc. fed. sabW. respublikis
saxalxo meurneobis umaRlesi sabWosi da saTanado saxalxo komisariatebis
direqtivebs.
50.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo komisariatebis saTaveSi
sdganan saxalxo komisrebi _ saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis
saxalxo komisarTa sabWos wevrni.
Tavi
meoTxe
avtonomiuri
socialisturi sabWoTa respublikebi da olqebi
74.
avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikebisa da olqebis centraluri da
adgilobrivi xelisuflebis organoebi mowyobilia am konstituciis safuZvlebis
mixedviT.
75.
avtonomiuri socialistiri sabWoTa respublikebis konstituciebs da avtonomiuri
olqebis debulebebs miiReben maTi sabWoTa yrilobebi, dasamtkiceblad warudgenen
sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis, xolo saboloo
dasamtkiceblad _ sruliad saqarTvelos sabWoTa yrilobas.
76.
avtonomiuri socialisturi respublikebisa da olqebis teritoriis farglebSi
xelisuflebis umaRlesi organoebi arian maTi sabWoebis yrilobebi, xolo yrilobebs
Sua periodSi maT mier arCeuli centraluri aRmasrulebeli komitetebi.
77.
avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikebis da olqebis centraluri
aRmasrulebeli komitetebi Tavis wridan irCeven prezidiumebs, romlebic centrakuri
aRmasrulebeli komitetetebis sesiebis Sua arian avtonomiuri respublikis da olqis
xelisuflebis umaRlesi organoebi.
78.
avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikebis centraluri armasrulebeli
komitetebi aarseben Tavis aRmasrulebel da ganmkargulebel organoebs _ saxalxo
komisarTa sabWoebs, romelnic Sesgebian Tavmjdomarisagan, saxalxo meurneobis umaRlesi
sabWos Tavmjdomarisagan da saxalxo komisariatebis saTaveSi mdgom Semdeg
komisarTagan: Sinagan saqmeTa, iusticiis, ganaTlebis, janmrTelobis dacvis,
miwaTmoqmedebisa da socialuri uzrunvelyofisa.. saxalxo komisarTa sabWos
SemadgenlobaSi Sedian agreTve saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis
finansTa saxalxo komisariatis, Sromis saxalxo komisariatis da muSaTa da glexTa
inspeqciis saxalxo komisariatis rwmunebulni.
avtonomiuri
respublikis saxalxo meurneobis sabWoebi emorCilebian saTanado avtonomiuri
respublikebis centralur aRmasrulebel komitetebs da saxalxo komisarTa sabWoebs
da asruleben saqarTvelos sabWoTa respublikis saxalxo meurneobis umaRles sabWos
direqtivebs, finansTa, Sromis, muSaTa da glexTa inspeqciis saxalxo
komisariatebis rwmunebulni, rogorc saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis
saTanado saxalxo komisariatebis organoebi avtonomiur respublikebSi, umeSveod
emorCilebian maT da Tavisi muSaobis angariSs udgenen avtonomiuri respublikebis
centralur aRmasrulebel komitetebs da saxalxo komisarTa sabWoebs.
79.
avtonomiuri olqis centraluri aRmasrulebeli komitetebi saxalxo komisarTa
sabWoebs ar Seadgenen da olqis mmarTvelobas xelmZRvaneloben saxalxo meurneobis
umaRlesi sabWosi da Semdegi saxalxo komisrebis meSveobiT, romlebic saTaveSi
udganan saxalxo komisariatebs: Sinagan saqmeTa, iusticiisa, ganaTlebisa,
janmrTelobis dacvisa, miwaTmoqmedebisa da socialuri uzrunvelyofisa, finansTa,
Sromisa da muSaTa da glexTa inspeqciis saxalxo komisariatebis organoebi.
avtonomiur olqebSi arian saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikebis
xsenebuli saxalxo komisariatebis rwmunebulni. avtonomiuri olqebis saxalxo
meurneobis sabWoebi umeSveod emorCilebian saqarTvelos socialisturi sabWoTa
respublikis saxalxo meurneobis umaRles sabWos da ukanasknelis RonisZiebas da gankargulebas
axorcieleben Tavisi centraluri aRmasrulebeli komitetetis meSveobiT, finansTa,
Sromis da muSaTa da glexTa inspeqciis saxalxo komisariatebis rwmunebulni
umeSveod emorCilebian saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saTanado
centralur organoebs da Tavisi muSaobis angariSs udgenen avtonomiuri olqis
centralur aRmasrulebel komitetebs.
80.
avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikebis da olqebis centralur
aRmasrulebel komitetebs ufleba aqvT, adgilobrivi pirobebis mixedviT, Seamciron
am konstituciis 77 da 78 muxliT gaTaliswinebuli saxalxo komisariatTa raodenoba.
81.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis xelisuflebis uzenaes organoTa mier
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis mTel teritoriaze gasavrceleblad
gamocemul kodeqsebs, dekretebs da dadgenilebebs savaldebulo Zala aqvT
avtonomiuri respublikebisa da olqebis teritoriaze.
82.
avtonomiuri socialisturi sabWoTa respublikebis centralur aRmasrulebel
komitetebs ufleba aqvT saxelmwifoebrivi mmarTvelobis im dargSi, rasac
avtonomiurad ganageben, da saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis im
kanonmdeblobis gansaviTareblad, rac saqarTvelos socialistur sabWoTa respublikis
mTel teritoriaze vrceldeba, gamoscemen sakanonmdeblo aqtebs, romelTac
savaldebulo Zala aqvT am respublikebis teritoriaze.
SeniSvna:
avtonomiuri olqebis centralur aRmasrulebel komitetebs ufleba aqvT gamoscen
dadgenilebani am muxliT aRniSnul farglebSi, romelTac avtonomiuri olqebis
teritoriaze savaldebulo Zala aqvT sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri
aRmasrulebeli komitetis an misi prezidiumis mier damtkicebis Semdeg.
Tavi
mexuTe
mokavSire
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublika
83.
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublika gansakuTrebuli xelSekrulebis ZaliT
Sedis saqarTvelos socialistur sabWoTa respublikaSi, xolo misi meSveobiT _
amier-kavkasiis socialistur-federaciul sabWoTa respublikaSi.
84.
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis sabWoTa yrilobis warmomadgenelni
monawileobas iReben sruliad saqarTvelos sabWoTa yrilobaSi. yrilobaze gasagzavni
deputatebis ricxvi ganisazRvreba am konstituciis 23 muxliT.
85.
sruliad saqarTvelos sabWoTa yriloba afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis
warmomadgenlebs irCevs, TviT yrilobis mier gansazRvruli ricxviT, sruliad
saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komitetis wevrebad.
86.
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis sabWoTa yriloba, centraluri
aRmasrulebeli komiteti da misi prezidiumi, agreTve, afxazeTis socialisturi
respublikis xelisuflebis adgilobrivi organoebi moewyobian afxazeTis soc. sabW.
respublikis konstituciis safuZvelTa mixedviT.
87.
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis
mier daarsebuli saxalxo komisarTa sabWo Sesdgeba Tavmjdomarisagan da saxalxo
komisarTagan, romelnic saTaveSi udganan saxalxo komisariatebs: Sinagan saqmeTa
iusticiis, ganaTlebis janmrTelobis dacvis, miwaTmoqmedebis da socialuri
uyrunvelyofis, saxalxo komisarTa sabWos SemadgenlobaSi Sedian agreTve
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis finansTa, Sromisa da muSaTa da
glexTa inspeqciis saxalxo komisariatebis rwmunebulni, romelTac afxazeTis
socialisturi sabWoTa respublikis centraluri aRmasrulebeli komitetis
dadgenilebiT mieniWebaT gadamwyveti an saTaTbiro xmis ufleba.
Sinagan
saqmeTa, iusticiis, ganaTlebis, janmrTelobis dacvis, miwaTmoqmedebis da
socialuri uzrunvelyofia saxalxo komisariatebi moqmedeben saqarTvelos
socialisturi sabWoTa respublikis saTanado saxalxo komisariatebisagan
damoukideblad, xolo awvdian erTmaneTs cnobebs Tav-Tavisi muSaobis Sesaxeb
saxalxo
meurneobis umaRlesi sabWo Tavis moqmedebaSi emorCileba afxazeTis socialisturi
sabWoTa respublikis centralur aRmasrulebel komitets da saxalxo komisarTa sabWos
da anxorcieleben saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saxalxo
meurneobis umaRlesi sabWos direqtivebs.
finansTa,
Sromis da muSaTa da glexTa inspeqciis saxalxo komisariatebis rwmunebulni arian
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saTanado saxalxo komisariatebis
organoebi, uSualod emorCilebian maT, xolo Tavisi muSaobis angariSs udgenen
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis centralur aRmasrulebel komitets da
saxalxo komisarTa sabWos.
88.
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis xelisuflebis uzenaes organoT ufleba
aqvT saxelmwifoebrivi mmarTvelobis im dargSi, rac ar aris gaerTianebuli
(Sinagan saqmeTa, iusticiis, ganaTlebis, janmrTelobis dacvis, miwaTmoqmedebis
da socialuri uzrunvelyofis), damoukideblad gamoscemen sakanonmdeblo aqtebs,
romelTac savaldebulo Zala aqvT afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis
teritoriaze.
sruliad
saqarTvelos centraluri aRmasrulebeli komitetis mier saqarTvelos soc. sabW.
respublikis mTels teritoriaze gasavrceleblad gamocemul kodeqsebs, dekretebs da
dadgenilebebs savaldebulo Zala aqvT afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis
teritoriaze, amasTan afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis xelisuflebis
uzenaes organoT ufleba aqvT aRniSnuli aqtebis gansaviTareblad da Sesavsebad
gamoscen sakanonmdeblo aqtebi, romelTac savaldebulo Zala aqvT afxazeTis
socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze.
89.
sruliad saqarTvelos centraluri aRmasrulebeli komitetis, misi prezidiumis da
saxalxo komisarTa sabWos yvela dadgenilebas da gankargulebas, rac ki saerTo
(muSaTa da glexTa inspeqciis; Sromis da finansebis) da gaerTianebuli (saxalxo
meurneobis) saxelmwifoebrivi mmarTvelobis sakiTxebs exeba afxazeTis
socialisturi sabW. respublikis teritoriaze savaldebulo Zala aqvT; amasTan
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis xelisuflebis uzenaes organoT ufleba
aqvT gaerTianebuli saxelmwifoebrivi mmarTvelobis dargSi, saqarTvelos soc. sabW.
respublikis kanonmdeblobis gansaviTareblad gamoscen sakanonmdeblo aqtebi,
romelTac savaldebulo Zala aqvT afxazeTis soc. sabW. respublikis teritoriaze.
90.
sruliad saqarTvelos sabWoTa yrilobas da sruliad saqarTvelos sabWoTa centralur
aRmasrulebel komitets ufleba aqvT gaauqmon afxazeTis socialisturi sabWoTa
respublikis sabWoTa yrilobis, centraluri aRmasrulebeli komitetis da saxalxo
komisarTa sabWos yvela is dadgenileba, rac ki ewinaaRmdegeba am konstitucias.
91.
afxazeTis socialisturi sabWoTa respublikis biujeti mis Semdeg, rodesac mas
daamtkicebs am respublikis centraluri aRmasrulebeli komiteti, Semadgenel
nawilad Sedis saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saerTo-saxelmwifo
biujetSi, romelic mtkicdeba am konstituciis 94 muxlis wesisamebr (unda iyos
104 mux. g. e.).
afxazeTis
socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze yvela adgilobrivi
Semosaval-gasavali erTiandeba adgilobriv biujetad saerTo-sakavSiro da
amierkavkasiis safederacio ZiriTadi kanonmdeblobis wesiT.
Tavi
meSvide
saqarTvelos
socialisturi sabWoTa respublikis sabiujeto ufleba
100.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis yvela saxelmwifo Semosavali da
gasavali, am respublikaSi Semavali avtonomiuri respublikebisa da olqebis
Semosaval-gasavaliTurT, gaerTianebulia saqarTvelos socialisturi sabWoTa
respublikis saerTo-saxelmwifo biujetad.
101.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saerTo-saxelmwifo biujeti Sedis
rogorc Semadgeneli nawili amierkavkasiis socialisturi federaciuli sabWoTa
respublikis erTian sabWoTa biujetSi da ukanasknelTan erTad sabWoTa
respublikebis kavSiris erTian saxelmwifo biujetSi.
104.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saxelmwifo biujetis Sedgenis,
ganxilvis, damtkicebis da Sesrulebis wess sazRvravs sruliad saqarTvelos sabWoTa
centraluri aRmasrulebeli komiteti saerTo sakavSiro da amierkavkasiis safederacio
sabiujeto kanonmdeblobis farglebSi.
105.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis saerTo-saxelmwifo biujetis
Semosavlis wyaroebi da agreTve gasavalic, romelic mikuTvnebulia am biujetzed,
ganisazRvrebian amierkavkasiis kanonmdeblobiT saerTo-sakavSiro sabiujeto
kanoniT dadgenil farglebSi.
106.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis teritoriaze yovelgvari gadasaxadi
da gamosaRebi wesdeba saerTo sakavSiro kanonmdeblobiT gansazRvruli wesiT.
109.
yvela adgilobrivi Semosaval-gasavali erTiandeba adgilobriv biujetad
saerTo-sakavSiro da amierkavkasiis safederacio ZiriTadi kanonmdeblobis wesiT da
agreTve ukanasknelis gansaviTareblad saqarTvelos socialistur sabWoTa
respublikaSi gamocemuli kanonebis mixedviT...
110.
am xarjebis dasafaravad, rac gaweul unda iqnes adgilobrivi saxsridan,
adgilobriv saSemosavlo wyaroebi _ sagadasaxado da arasagadasaxdo _ miecemaT
saerTo sakavSiro da amierkavkasiis safederacio ZiriTadi kanonmdeblobiT
gansazRvruli wesiT da saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikaSi mis gansaviTareblad
gamocemul sakanonmdeblo aqtebis mixedviT
111.
saqarTvelos socialisturi sabWoTa respublikis biujetis Sesrulebis angariSs
amtkicebs sruliad saqarTvelos sabWoTa centraluri aRmasrulebeli komiteti.
(....)
1926
w. 5 ivlisi
(saqarTvelos ssr konstituciuri aqtebis krebuli
(1921-1978). Tb., 1983, gv. 100-124)