saqarTvelos respublikis uzenaesi sabWos prezidiumis gancxadeba

ukanasknel xanebSi ruseTis parlamentSi, axla ki rsfsr saxalxo deputatTa yrilobazec, sul ufro xSirad gaismis muqara saqarTvelos respublikis mimarT. iReben ultimatimur `gadawyvetilebebsa~ da `dadgenilebebs~, mimarTvebs ssr kavSiris centraluri organoebisadmi im mizniT, rom gansakuTrebuli sanqciebi gamoiyenon saqarTvelos mimarT.

sinanuliT unda aRvniSnoT, rom garkveuli wreebi, rogorc rsfsr uzenaes sabWoSi, aseve mis gareT, iyeneben ra yofili ssr kavSiris mTavrobis mier provocirebul konfliqts e. w. samxreT oseTSi, cdiloben zemoqmedeba moaxdinon ruseTis mTavrobasa da prezidentze da arsebiTad aiZulon isini ganagrZon Zveli, tradiciuli imperiulo politika saqarTvelos mimarT.

ruseTisa da msoflios sazogadoebriobis motyuebis mizniT xdeba usafuZvlo Tezisis gazviadeba saqarTvelos respublikis agresiulobis Sesaxeb. amasTan mondomebiT ifareba saqarTveloSi erovnebaTSorisi konfliqtis mTavari damnaSave _ yofili ssr kavSiris mTavroba. sruliad yalbia rsfsr uzenaesi sabWos Tavmjdomaris b-n abdulatipovis cnoba saqarTvelodan CrdiloeT oseTSi asi aTasobiT osi ltolvilis Taobaze. SegaxsenebT, rom mosaxleobis 1989 wlis sakavSiro aRweris monacemebiT mTeli yofili samxreT oseTis avtonomiuri olqis mosaxleoba Seadgenda 98.527 kacs, romelTagan osi erovnebisa iyo 65.238. Tu qarTvel ltolvilebsac CavTvliT am olqidan, romelTa ricxvma 20 aTass miaRwia, e. w. samxreT oseTSi ukve arc erTi mcxovrebi ar unda darCeniliyo. maS viRas `icavs~ iq sabWoTa jari? vis Soris xdeba konfliqti?

cnobilia, rom yofili samxreT oseTis avtonomiuri olqis osi mosaxleobis nawilma, romelmac saqarTvelos sazRvrebis datoveba isurva, miiRo emigraciis nebarTva saqarTvelos respublikis mTavrobisagan kompensaciis gadaxdiT da, maSasadame, es xalxi ltolvilebad ver CaiTvleba. ufro metic, bevri osi ojaxi, romelic midis CrdiloeT oseTSi da iRebs iq ltolvilis statuss Sesabamisi fuladi kompensaciiT, Semdeg brundeba saqarTveloSi, Zvel sacxovrebel adgilze. maT xarjze xom ar gaizarda ase uzomod yofil `ltolvilTa~ ricxvi?

CrdilorT oseTis xelmZRvaneloba, romelic spekulirebas eweva xalxis ubedurebiT, cdilobs miiRos, rsfsr-s uzenaesi sabWo ki cdilobs gaamarTlos damatebiTi fuladi saxsrebis gamoyofa ltolvilTa mozRvavebis gamo, Tumca sinamdvileSi es fuli daixarjeba osi eqstremistebisaTvis samxedro daxmarebasa da saqarTveloSi samxedro moqmedebaTa eskalaciaze, rasac Cven ganvixilavT, xolod da mxolod rogorc ruseTis parlamentis mier damoukidebeli saqarTvelos winaaRmdeg mimarTuli agresiisaTvis xelis Seywobas.

Cven mTeli kategoriulobiT kvlav da kvlav vacxadebT, rom konfliqti e. w. samxreT oseTSi da misi Sedegebi qarTul mxares ki ar Seuqmnia, aramed mTlianad osuri nacionalizmis geopolitikuri interesebidan da ssr kavSiris xelmZRvanelobis imperiuli miswrafebidan momdinareobs.

ramdenadac konfliqti saqarTvelos respublikis teritoriaze mimdinareobs da masSi uSualod sabWoTa kavSiris saokupacio jarebi monawileoben, romlebic os eqstremistebTan erTad moqmedeben, agresori mxolod erT pirs SeiZleba ewodos _ sabWoTa mTavrobas da saqarTvelosTvis, rogorc agresiis msxverplisaTvis, an visTvisac gnebavT, miyenebuli mTeli materialuri zaralis kompensacia, ekisreba ssr kavSiris mTavrobas, anda mas, vinc Tavs mis memkvidred Tvlis.

saqarTvelos respublikis uzenaesi sabWos prezidiumi, mTavrobs mtkice protests gamoTqvamen ruseTis uzenaesi sabWosa da ruseTis saxalxo deputatTa yrilobis pretenziebia gamo saqarTvelos mimarT da im usafuZvlo gadawyvetilebaTa da dadgenilebaTa gamo, romlebic mtrul Zalebs ruseTsa da saqarTvelos Soris urTierTobis gamwvavebis saSualebas aZlevs.

Tavis mxriv saqarTvelos respublikis uzenaesi sabWo eZebs gzebs Seqmnili mdgomareobida gamosasvlelad e. w. samxreT oseTSi konfliqtTan dakavSirebiT da erTaderT gzad miiCnevs gaerTianebuli erebis organizacias mimarTos TxovniT, raTa saqarTveloSi gamoagzavnos saerTaSoriso eqspertebi.

Tbilisi, 1991 wlis 5 noemberi.

(saqarTvelos respublikis uzenaesi sabWos uwyebebi, # 11, 1991, gv. 31-32)