afxazeTis respublikis saxalxo kreba-parlamentis gancxadeba

gavida sam weliwadze meti, rac afxazeTis xalxma gaaTavisufla Tavisi samSoblo saqarTvelos jarebisagan, romelTac okupirebuli hqondaT igi samxedro agresiis Sedegad. gaeros Zalisxmevisa da ruseTis federaciis samSvidobo misiis wyalobiT, romelic uzrunvelyofs mSvidobis SenarCunebas, 1993 wlis dekembridan afxazeTsa da saqarTvelos Soris mimdinareobs molaparakebebi yovlismomcveli mowesrigebis miRwevis mizniT.

molaparakebaTa mimdinareobisas afxazeTi da saqarTvelo SeTanxmdnen aRadginon saxelmwifoebriv-samarTlebrivi urTierTobani Tanasworsubieqtianobis safuZvelze, rac dafiqsirebulia 1994 wlis 4 aprilis @qarTul-afxazuri konfliqtis politikuri mowesrigebis Taobaze RonisZiebaTa Sesaxeb gancxadebaSi@, romelic xelmowerili iyo konfliqtis mxareebis, agreTve gaeros, ruseTis federaciis da euTos warmomadgenlebis mier.

@gancxadebas qarTul-afxazuri konfliqtis politikuri mowesrigebis Taobaze zomebis Sesaxeb@ Tan erTvis oTxmxrivi @SeTanxmeba ltolvilTa da adgilnacval pirTa nebayoflobiTi dabrunebis Sesaxeb@, romelic agreTve, xelmowerili iqna 1994 wlis 4 aprils da romelSic dadasturebulia afxazeTis principuli Tanxmoba ltolvilTa dabrunebaze, amasTan aramarto qarTveli erovnebis. SeTanxmeba aseve varaudobda afxazeTis ekonomikis aRdgenas, rac agreTve xels Seuwyobda Sesabamisi pirobebis Seqmnas ltolvilTa nebayoflobiTi, etapobrivi dabrunebisaTvis.

saqarTvelos mier gaCaRebuli omis tragikuli Sedegebis gaTvaliswinebiT, amgvari nabijebi afxazeTis mxridan unda Sefasdes rogorc keTili nebis gamovlineba da calmxrivi kompromisis Sedegi.

magram SemdgomSi, molaparakebaTa procesis mimdinareobisas, qarTulma mxarem daixia or saxelmwifos Soris politikuri mowesrigebis fuZemdebluri principidan, romelic gaTvaliswinebuli iyo 1994 wlis 4 aprilis gancxadebaSi da SesTavaza urTierTobaTa aRdgenis proeqtebi, romelTa mixedviTac afxazeTi unda iqces saxelmwifoebriv warmonaqmnad qarTuli saxelmwifos SemadgenlobaSi. amas garda, saqarTvelos xelmZRvaneloba dabejiTebiT moiTxovs upirobo da masobrivi wesiT mxolod qarTveli ltolvilebis dabrunebas, rac aseve warmoadgens 1994 wlis 4 aprilis oTxmxrivi SeTanxmebis uxeS darRvevas, rogorc praqtikam aCvena, ltolvilTa masobrivi, ukontrolo dabruneba madestabilizebel faqtorad iqceva saqarTvelos mosazRvre afxazeTis galis raionSi, sadac saqarTvelodan Segzavnili da oficialuri qarTuli xelisuflebis mfarvelobis qveS arsebuli bandformirebebis mier Cadenili teroristuli da diversiuli aqtebis Sedegad iRupeba mSvidobiani mosaxleoba, afxazeTis samarTaldamcavi organoebis, ruseTis samSvidobo Zalebis warmomadgenlebi da gaeros samxedro meTvalyureebi.

saqarTvelos poziciis cvlileba qarTul-afxazuri konfliqtis mowesrigebis mimarT mxardaWerili iqna molaparakebebze Suamavali ruseTis federaciis warmomadgenlebis mier.

ufro meti, ruseTis aRmasrulebelma xelisuflebam, afxazeTis da misi xalxis sasicocxlo interesebis ignorirebiT da neitralitetis principis darRveviT _ rac Suamavlobis umTavres kriteriums warmoadgens, saqarTvelosTan dado rigi saxelmwifoTaSorisi SeTanxmeba. am dokumentebSi aRiarebulia saqarTvelos teritoriuli mTlianoba, rac ar Seesabameba @gancxadebas qarTul-afxazuri konfliqtis politikuri mowesrigebis Taobaze zomebis Sesaxeb@ saqarTvelos dabejiTebuli moTxovniT, ruseTis federaciis mTavrobis 1994 wlis 4 aprilis dadgenilebiT da dsT saxelmwifoTa meTaurebis sabWos 1996 wlis 19 ianvris gadawyvetilebiT afxazeTis mimarT miRebuli iqna ekonomikuri, politikuri da sainformacio izolaciis zomebi, rac arRvevs aramarto qarTul-afxazuri konfliqtis Taobaze miRebul dokumentebs, aramed adamianisa da xalxis uflebaTa dacvis yvela saerTaSoriso-samarTlebriv normas.

ruseTi uwevs politikur daxmarebas saqarTvelos misi samxedro Zlierebis ganmtkicebaSi _ amzadebs misTvis samxedro specialistebs, gadascems mas teqnikas, iaraRs, sabrZolo masalebs, navaraudevia erToblivi sawarmoebis Seqmna samxedro teqnikis warmoebisa da remontisaTvis, maT Soris TviTmfrinavebis, tankebis, saartilerio da cecxlsasroli iaraRis da a.S.

gaognebas iwvevs gaerosa da euTos pozicia, romelnic eyrdnobian ra saqarTvelodan miRebul calmxriv informacias, Rebuloben rezoluciebs, romelnic yovelTvis ar asaxaven realur sinamdviles. magaliTad, euTos da gaeros mier miRebul dokumentebSi afxazuri mxare usamarTlodaa dadanaSaulebuli qarTvelebis mimarT eTnikuri wmendis CatarebaSi, maSin, rodesac amJamad respublikaSi cxovrobs 80 aTasze meti qarTveli. sinamdvileSi utyuars warmoadgens is faqti, rom qarTul-afxazur omSi (1992 -1993 ww.) saxelmwifo sabWos jarebis mier okupirebul afxazeTis teritoriaze qarTuli xelisufleba atarebda afxazi xalxis mizanmimarTul genocids, araqarTuli mosaxleobis (somxebis, rusebis, berZnebis, ebraelebis, ukrainelebis, estonelebis da sxv.) eTnikur wmendas, ganadgurebulia afxazebis kulturul-istoriuli faseulobani _ saxelmwifo arqivi, msoflioSi erTaderTi afxazTmcodneobis samecniero-kvleviTi instituti unikaluri xelnaweri fondiTa da biblioTekiT.

acxadebs ra erTgulebas mSvidobiani mowesrigebis procesisadmi, afxazeTis respublikis saxalxo kreba _ parlaments mizanSewonilad miaCnia:

1. SeCerdes molaparakebaTa procesi saqarTvelosTan da qarTveli ltolvilebis dabruneba manamde, sanam:

a) ar gauqmdeba afxazeTis mimarT dausabuTebeli ekonomikuri sanqciebi, romelnic SemoRebulia ruseTis federaciis mTavrobisa da dsT saxelmwifoTa meTaurebis sabWos mier da agreTve ar dasruldeba afxazeTis mimdinare politikuri da sainformacio izolacia;

b) ar gauqmdeba akrZalva afxazeTis moqalaqeebis respublikis farglebs gareT gasvlisa da Sesvlis Sesaxeb, rac adamianis uflebebis uxeS darRvevas warmoadgens;

g) sruliad ar Sewydeba diversiuli da teritoriuli aqtebi da saqarTvelos mxridan afxazeTze Zalismieri zewolis sxva mcdelobebi;

d) saqarTvelo ar daTanxmdeba aanazRauros SeiaraRebuli agresiis Sedegad afxazeTisaTvis miyenebuli materialuri da moraluri zarali.

2. Tavi Seikavon ruseTis federaciis saSuamavlo misiisagan afxazeTsa da saqarTvelos Soris saxelmwifoebriv-samarTlebriv urTierTobaTa mowesrigebis Taobaze molaparakebebze misi mxridan saqarTvelos calmxrivi politikuri mxardaWeris, agreTve ekonomikuri da samxedro daxmarebis Sewyvetamde.

afxazeTis respublikis saxalxo krebia-parlamentis spikeri

s. jinjolia

17 marti 1997 weli, q. soxumi

(Сборник Законодательных Актов Республики Абхазия. Вып. 16, Сухум, 2001, gv. 102-105)