sa­qar­T­ve­los res­pub­li­kis uze­na­e­si sab­Wos dad­ge­ni­le­ba ssr kav­Si­ris Se­nar­Cu­ne­bis sa­­kiT­x­ze ssrk re­fe­ren­du­mis Ca­ta­re­bis or­ga­ni­za­ci­i­sa da mi­si uz­run­vel­yo­fis Ro­nis­Zi­e­ba­Ta Se­sa­xeb ssrk umaR­le­si sab­Wos dad­ge­ni­le­bis Ta­o­ba­ze

qarTvelma erma TviTgamorkveva sakuTari saxelmwifoebriobis SeqmniT ganaxorciela sul cota 2500 wlis winaT da dRemde ganuwyvetel omebSi icavda da icavs mas.

XIX saukuneSi ruseTis imperiam moaxdina saqarTvelos samefo-samTavroebis okupacia-aneq­sia, xolo 1921 wels rsfsr-m saqarTvelos demokratiuli respublikis okupacia da faq­tob­­rivad xelmeore aneqsia 1919 wlisa da 1990 wlis arGevnebiT  qar­T­vel­ma xal­x­ma me­o­ce sa­u­ku­­ne­Si ukve or­jer da­a­das­tu­ra Ta­vi­si ne­ba _ hqon­des da­mo­u­ki­de­be­li sa­xel­m­wi­fo­eb­ri­o­ba _ ami­­tom sab­Wo­Ta kav­Si­ris Se­nar­Cu­ne­bis sa­kiT­x­ze re­fe­ren­du­mis Ca­ta­re­bis ara­vi­Ta­ri sa­fuZ­ve­li ar ar­se­bobs.

amas­Tan bun­do­va­nia re­fe­ren­du­mis kiT­x­va, ga­ur­k­ve­ve­lia, ras war­mo­ad­gens sab­Wo­Ta so­ci­a­lis­tu­ri res­pub­li­ke­bis kav­Si­ris ga­nax­le­bu­li fe­de­ra­cia, miT ume­tes, rom mi­si sta­tu­si arc er­­Ti iu­ri­di­u­li do­ku­men­tiT ar aris gan­saz­R­v­ru­li. gar­da ami­sa, ar Se­iZ­le­ba ar­se­bob­des su­ve­re­nul sa­xel­m­wi­fo­Ta fe­de­ra­cia. ssrk ka­no­niT re­fe­ren­du­mis Se­sa­xeb ila­xe­ba sa­qar­T­ve­los res­pub­li­kis su­ve­re­ni­te­ti, rad­ga­nac res­pub­li­kis mo­ma­va­li be­di ga­ni­saz­R­v­re­ba ara mi­si mo­qa­­la­qe­e­bis, ara­med ssr kav­Sir­Si Se­ma­va­li sxva “mo­kav­Si­re res­pub­li­ke­bis~ mo­sax­le­o­bis ga­daw­y­ve­­ti­le­biT.

ar­se­bu­li rTu­li po­li­ti­ku­ri si­tu­a­ci­is gaT­va­lis­wi­ne­biT, sa­qar­T­ve­los res­pub­li­kis uze­­na­e­si sab­Wo ad­gens:

1. ar Ca­tar­des sa­qar­T­ve­los res­pub­li­kis te­ri­to­ri­a­ze ssr kav­Si­ris umaR­le­si sab­Wos mi­er 1991 wlis 17 marts da­niS­nu­li re­fe­ren­du­mi.

2. re­fe­ren­du­mis Se­sa­xeb sa­qar­T­ve­los res­pub­li­kis ka­no­nis Se­sa­ba­mi­sad 1991 wlis 31 marts da­i­niS­nos sa­qar­T­ve­los res­pub­li­ka­Si re­fe­ren­du­mi sa­qar­T­ve­los sa­xel­m­wi­fo­eb­ri­vi da­mo­u­ki­­deb­lo­bis aR­d­ge­nis Ta­o­ba­ze er­Ta­der­Ti kiT­x­viT: “Ta­nax­ma xarT Tu ara aR­s­d­ges sa­qar­T­ve­los sa­xel­m­wi­fo­eb­ri­vi da­mo­u­ki­deb­lo­ba 1918 wlis 26 ma­i­sis da­mo­u­ki­deb­lo­bis aq­tis sa­fuZ­vel­ze~.

sa­qar­T­ve­los res­pub­li­kis uze­na­e­si sab­Wos Tav­m­j­do­ma­re z. gam­sa­xur­dia.

1991 wlis 28 Te­ber­va­li.

(sa­qar­T­ve­los res­pub­li­kis uze­na­e­si sab­Wos uw­ye­be­bi, 1991, # 2, gv. 104-105)