saqarTvelos saxelmwifoebrivi damoukideblobis aRdgenis aqti

saqarTvelos saxelmwifoebrioba, romelic saukuneTa siRrmeSi iRebs saTaves, qarTvelma erma me-19 saukuneSi dakarga ruseTis imperiis mier aneqsiisa da saxelmwifoebriobis gauqmebis Se­degad. qarTveli xalxi arasodes Sehguebia Tavisuflebis dakargvas. 1918 wlis 26 maiss da­mo­ukideblobis aqtis gamocxadebiT aRdga saqarTvelos gauqmebuli  saxelmwifoebrioba. Se­iq­mna saqarTvelos demokratiuli respublika mravalpartiulobis safuZvelze arCeuli xe­li­suflebis warmomadgenlobiTi organoebiTa da konstituciiT.

1921 wlis Teberval-martSi sabWoTa ruseTma uxeSad daarRvia saqarTvelo-ruseTis 1920 wlis 7 maisis samSvidobo xelSekruleba da SeiaraRebuli agresiis gziT moaxdina Tavis mierve cno­bili saqarTvelos saxelmwifos okupacia, rasac SemdgomSi mohyva misi faqtobrivi aneqsia.

saqarTvelo sabWoTa kavSiris SemadgenlobaSi nebayoflobiT ar Sesula, xolo misi saxel­mwi­foebrioba dResac arsebobs, damoukideblobis aqti da konstitucia dResac iuridiuli Za­lis mqonea, vinaidan demokratiuli respublikis mTavrobas kapitulaciaze xeli ar mouweria da ganagrZobda moRvaweobas emigraciaSi.

sabWoTa kavSiris SemadgenlobaSi saqarTvelos iZulebiTi yofnis mTeli periodi aRiniSna si­sxliani teroriTa da represiebiT, risi ukanaskneli gamovlinebac iyo 1989 wlis 9 aprilis tra­gedia. faruli omi saqarTvelos winaaRmdeg dResac grZeldeba. misi mizania daabrkolos sa­qarTvelos swrafva Tavisuflebisa da demokratiisaken.

1990 wlis 28 oqtombers mravalpartiuli, demokratiuli gziT arCeuli saqarTvelos res­pub­likis uzenaesi sabWo, eyrdnoba ra 1991 wlis 31 martis referendumiT gamoxatul saqarTve­los mosaxleobis erTsulovan nebas, adgens da saqveynod acxadebs saqarTvelos saxelmwi­fo­eb­rivi damoukideblobis aRdgenas saqarTvelos damoukideblobis 1918 wlis 26 maisis aqtis sa­fuZvelze.

saqarTvelos suverenuli respublikis teritoria erTiania da ganuyofeli, mis te­ri­to­ri­aze uzenaesia mxolod saqarTvelos respublikis konstitucia da xelisufleba. yoveli moq­me­deba, mimarTuli saqarTvelos respublikis xelisuflebis uzenaesobis SezRudvis an teri­to­riuli mTlianobis darRvevisaken, CaiTvleba suverenuli saxelmwifos saSinao saqmeebSi Ca­revad da agresiad, saerTaSoriso samarTlis normebis uxeS darRvevad.

saerTaSoriso samarTlis primati respublikis kanonebis mimarT da misi normebis pir­da­pi­ri moqmedeba saqarTvelos teritoriaze cxaddeba saqarTvelos respublikis erT-erT Zi­ri­Tad konstituciur principad.

saqarTvelos respublika, iswrafvis ra daikavos Rirseuli adgili msoflios saxelmwi­fo­Ta TanamegobrobaSi, aRiarebs da Tanabrad uzrunvelyofs saerTaSoriso samarTliT gaTva­lis­winebul adamianis, erovnuli, eTnikuri, religiuri da enobrivi jgufebis yvela ZiriTad uflebasa da Tavisuflebas, rogorc amas moiTxovs gaerTianebuli erebis organizaciis wes­de­ba, adamianis uflebaTa sayovelTao deklaracia, saerTaSoriso paqtebi da konvenciebi.

saqarTvelos respublikis uzenaesi sabWo acxadebs, rom mtkiced daicavs sxva saxelmwi­fo­ebTan politikuri, ekonomikuri da kulturuli TanamSromlobis sayovelTaod aRiarebul prin­cipebs.

saqarTvelos saxelmwifoebrivi damoukideblobis aRdgena srulad Seesabameba gaerTia­ne­buli erebis organizaciis wesdebas, helsinkisa da venis aqtebs, romlebic aRiareben da ga­nam­tkiceben yvela xalxis uflebas damoukideblad ganagos Tavisi qveynis politikuri bedi.

saqarTvelos respublikis uzenaesi sabWo imedovnebs, rom saxelmwifoTa saerTaSoriso Tanamegobroba ar darCeba gulgrili qarTveli xalxis kanonieri da samarTliani nabijisadmi da aRiarebs saqarTvelos aRorZinebul saxelmwifoebriv damoukideblobas, rac saqarTvelos respublikis uSiSroebis erT-erTi yvelaze mtkice garantia iqneba.

xelmowerilia saqarTvelos respublikis uzenaesi sabWos da mTavrobis wevrebis mier

Tbilisi, 1991 wlis 9 aprili, 12 saaTi da 30 wuTi.

(saqarTvelos respublikis uzenaesi sabWos uwyebebi, # 4, 1991, gv. 26-27)