ssr kavSiris federaciis sabWos wevrTa, respublikebis umaRlesi sabWos warmomadgenelTa gancxadeba

Cven, ssr kavSiris federaciis sabWos wevrebma, Teqvsmeti respublikis _ afxazeTis, baSkireTis, buriatiis, yabardo-balyareTis, yalmuxeTis, kareliis, komis ssr, mareTis ssr, mordovis, CrdiloeTi oseTis, TaTreTis, tuvis, udmurteTis, CeCneT_inguSeTis, CuvaSeTis, iakutia-sahas ssr-s _ xelmZRvanelebma 1991 wlis 7 maisis Sexvedraze ganvixileT ssrk prezidentisa da cxra mokavSire respublikis umaRlesi saxelmwifo organoebis xelmZRvanelTa 1991 wlis 23 aprilis erToblivi gancxadeba “qveynis stabilizaciisa da krizisis daZlevis (gadalaxvis) gadaudebel RonisZiebaTa Sesaxeb” da aucileblad migvaCnia, ganvacxadoT Semdegi:

ssrk prezidentisa da cxra mokavSire respublikis gancxadebas vafasebT, rogorc pozitiur nabijs politikuri Tanxmobis misaRwevad da Rrma krizisidan Cveni qveynis gamosayvanad, rogorc yvela politikuri da sazogadoebrivi organizaciis mowodebas saTanamSromlod. am gadawyvetilebaTa suliskveTebiT vapirebT moqmedebas Cvenc, ssr kavSiris federaciis sabWos wevrebi, romlebic xels vawerT am gancxadebas.

Sexvedris monawileebi eTanxmebian imas, rom axali samokavSireo xelSekrulebis uswrafesad dadeba xels Seuwyobs mdgomareobis stabilizacias ssr kavSirSi da mxars uWeren winadadebas, uaxloes momavalSi mis proeqtze muSaobis dasrulebas. ssr kavSiris federaciis sabWos gadawyvetilebiT a. w. 9 marts gamoqveynebuli axali samokavSireo xelSekruleba asaxavs 27 respublikis sruluflebian warmomadgenelTa TaTbirze SeTanxmebul pozicias. am proeqtSi ar aris sakavSiro da avtonomiur respublikebad dayofa, aRiarebulia saxelmwifoebrivi suverenitetis deklaracia. sakavSiro referendumis dros Cveni qveynis xalxebma xma misces Tanasworuflebiani suverenuli respublikebis kavSirs.

swored amitom Cven ar SegviZlia daveTanxmoT erTobliv gancxadebaSi gadmocemul gadawyvetilebas imis Sesaxeb, rom samokavSireo xelSekrulebas xels moaweren mxolod am Sexvedris monawile respublikebi, agreTve mcdelobas, gadaisinjos samokavSireo xelSekrulebis koncefcia, romelic moiwona ssr kavSiris saxalxo deputatTa yrilobam da ssr kavSiris umaRlesma sabWom.

erToblivi gancxadeba arRvevs 1990 wlis 26 aprilis ssr kavSiris kanons “ssr kavSiris da federaciis subieqtebs Soris uflebamosilebaTa gamijvnis Sesaxeb”, ssrk-is rig sxva kanonebs, romlebiTac arsebiTad ganmtkicebulia Cveni respublikebis, rogorc federaciis _ ssr kavSiris _ subieqtebis saxelmwifoebriv-samarTlebrivi mdgomareoba. yvela es aqti aris yvela respublikis samarTlebrivi safuZveli xelSekrulebiT procesSi da samokavSireo xelSekrulebis xelmowerisas. gancxadeba ewinaaRmdegeba, agreTve, safuZvlad miRebul rsfsr saxalxo deputatTa III riggareSe yrilobis dadgenilebasTan “samokavSireo xelSekrulebisa da misi xelmoweris wesis Sesaxeb”, respublikebis umaRlesi sabWos gadawyvetilebebTan, romlebmac moiwones samokavSireo xelSekrulebis proeqti.

Cven dauSveblad migvaCnia Cveni respublikebis bedisaTvis sasicocxlod mniSvnelovani sakiTxebis gadawyveta CvenTan SeuTanxmeblad. ssr kavSiris subieqtebis sakiTxi ar SeiZleba gadawydes oficialuri struqturebis miRma, ssr kavSiris kanonebis ignorirebis gziT. erToblivi gancxadeba am nawilSi unda Sefasdes, rogorc winaswarganzraxuli miswrafeba, gaWianurdes samokavSireo xelSekrulebis xelmowera.

rac Seexeba sakiTxs, rogor moaweren xels samokavSireo xelSekrulebas respublikebi, romlebsac Cven warmovadgenT, im respublikebis delegaciis SemadgenlobaSi, romelSic Sedian Tu calke, es SeiZleba gadawyviton Tavad respublikebis umaRlesma sabWoebma anu erTaderTi SesaZlebeli sajaro da demokratiuli gziT. mxolod sakiTxis gadawyvetis aseTi gza iqneba rogorc ssr kavSiris, ise ruseTis federaciis politikuri da socialur-ekonomikuri stabilizaciis ganmtkicebis sawindari.

ssr kavSiris federaciis sabWos wevrebi, respublikebis umaRlesi sabWoebis Tavmjdomareebi: baSkireTis ssr _ m. raximovi; buriatiis ssr _ s. budzeri; yabardo-balyareTis ssr _ v. kokovi; yalmuxeTis ssr _ v. basanovi; kareliis assr _ v. stepanovi; komis ssr _ i. spiridonovi; mareTis ssr – v. zotini, afxazeTis ssr _ v. arZinba, mordoviis ssr _ n. biriukovi; CrdiloeTi oseTis ssr _ a. galazovi, TaTreTis ssr _ m. Saimievi; tuvis sabWoTa respublika _ C. ondari; udmurteTis respublika _ v. tubilovi; CeCneT-inguSeTis ssr _ v. zavgaevi; CuvaSeTis ssr _ a. leontievi; iakutia-sahas ssr _ m. nikolaevi.

(gazeTi “Единение”, # 5, 1991 wlis maisi)