kavkasiis mTiel xalxTa konfederaciis mimarTva msoflio sazogadoebriobas, adamianis uflebebisa da erovnul umciresobaTa damcvel organizaciebs, dasavleTisa da dsT-s qveynebis xelmZRvanelobas, islamur saxelmwifoTa ligas

1992 wlis 14 agvistos saqarTvelos saxelmwifo sabWom Caidina muxanaTuri aqti, Seiyvana ra Tavisi SeiaraRebuli Zalebi suverenuli afxazeTis respublikis teritoriaze. efareba ra gamogonil mizezs (zvidistebis opoziciuri jgufebis, bandituri formirebebis da a. S. likvidacias), saqarTvelos arakanonieri xelisufleba saxelmwifo sabWos Tavmjdomaris SevardnaZisa da Tavdacvis ministris kitovanis saxiT Seecada Zaladobis gziT daemxo afxazeTis kanonieri, konstituciuri xelisufleba. es aqcia ewinaaRmdegeba saerTaSoriso samarTlis yvela normas da afxazeTis konstitucias, fexqveS Telavs afaxazi xalxis kanonier uflebebsa da interesebs. saqarTvelos saxelmwifo sabWom kvlav aCvena, rom abuCad igdebs kavkasieli xalxebisaTvis tradiciuli Tanxmobis, keTilmezoblobisa da sxva xalxebis uflebebisa da Rirsebis pativiscemis urTierTobebs. eyrdnobian ra javSanteqnikisa da samxedro-sahaero Zalebis upiratesobas, agreTve afxazeTSi gadmosrolili ruseTis SeiaraRebuli Zalebis sahaero-sadesanto polks, saqarTvelos saxelmwifo sabWos jarebma 1992 wlis 14-17 agvistos ganmavlobaSi Zalmomreobisa da Zarcvis araadamianuri aqtebi Caidines (oCamCireSi, gagraSi, soxumsa da sxva dasaxlebul punqtebSi); samoqalaqo mosaxleobaSi aris 60-ze meti mokluli da asobiT daWrili, maT Soris moxucebi, bavSvebi, qalebi. kitovanis bandebma daangries, gaZarcves da gadawves afxazebis asobiT saxli.

saqarTvelos saxelmwifo sabWos jarebma da rusma medesanteebma aiRes afaxazeTis televizia, akontroleben yvela mniSvnelovan samTavrobo dawesebulebasa da organizacias.

damoukidebeli, suverenuli respublika afxazeTi da misi xelmZRvaneloba aRmoCnda arsebiTad saqarTvelos saxelmwifo sabWosa da ruseTis xelisuflebis mier mowyobili totaluri blokadis (informaciuli, komunikaciuri, politikuri da ekonomikuri) mdgomareobaSi. faqtebi mowmoben: afxazeTSi agresia ruseTis xelmZRvanelobis mxardaWeriT xdeba. es kidev erTxel aCvenebs demokrati SevardnaZis namdvil saxes da ruseTis xelmZRvanelobis WeSmarit ganzraxvas kavkasiis mTieli xalxebisa da erovnul-saxelmwifoebrivi warmonaqmnebis mimarT. “didi” da “patara” (rf da saqarTvelo) imperiebs, eyrdnobian ra dagomisis saidumlo SeTanxmebas da cinikur tyuils Cadenili aqciis TiTqos kanonierebisa da marTlzomierebis Sesaxeb, dabneulobaSi SehyavT msoflio sazogadoebriobac, dasavleTis qveynebisa da dsT-s xelmZRvaneloba. rf-m da saqarTvelom miznad daisaxes moexrCoT Tavisuflebisa da erovnuli saxelmwifoebriobis kunZulebi kavkasiaSi (jer afxazeTi, Semdeg _ CeCneTis respublika) da amiT kavkasiis mTiel xalxTaTvis didi xniT CaeketaT gza Tavisuflebisa da suverenitetisaken. am pirobebSi CrdiloeTi kavkasiis rigi respublikebis (yabardo-balyareTi da yaraCai-CerqezeTi) xelmZRvanelobam, romelTac afxazeTis xelmZRvanelobam daxmarebisTvis mimarTa, moRalaturi pozicia daiWira.

afxazi xalxisaTvis am tragikul dros cxadi gaxda am respublikebis xelisufalTa marionetuli xaiaTi da antixalxuri arsi: ar iyo arc protesti, arc konkretuli nabijebi afxazeTis dasaxmareblad. faqtebi mowmoben: saqarTvelos axlandeli xelisuflebis, agreTve ruseTis federaciisa da CrdiloeTi kavkasiis marionetuli reJimebisaTvis kanoni da samarTali, morali da erTad cxovrebis saerTo kavkasiuri normebi aris is, rac SeiZleba ugulvebelyo, mcdarad gagebuli saxelmwifoebrivi interesebis gamo. afxazi xalxi kvlav (1918-21 wlebis Semdeg) mxardaWeris gareSe, pirispir aRmoCnda Tavisi ufro Zlieri mezoblis winaSe.

afxazeTSi Seqmnili mdgomareobis (saqarTvelos saxelmwifo sabWos jaris mier Cadenili ukanonobisa da Zalmomreobis aqtebi), ruseTis xelmZRvanelobis mxridan saqarTvelos saxelmwifo sabWos politikis mxardaWeris, agreTve afxazeTTan damokidebulebaSi Crdilokavkasiuri respublikebis xelmZRvanelTa gulgrili, uzneo poziciis gaTvaliswinebiT kavkasiis mTiel xalxTa konfederacia mouwodebs msoflio sazogadoebriobas, adamianis uflebebisa da erovnul umciresobaTa damcvel (maT Soris gaeroSi warudgeneli xalxebis _ Stab-bina q. haagaSi, holandia) organizaciebs, gaerTianebuli erebis organizaciasa da euTos, dasavleTisa da islamuri regionis qveynebs, yvelaferi iRonon saqarTvelos agresiis asacileblad da afxazeTis suverenuli uflebebis dasacavad.

dagmobil iqnes saqarTvelos saxelmwifo sabWos ZalmomreobiTi politika da moqmedebebi ruseTis xelisuflebisa, romelic mfarvelobs qarTvel agresorebs.

aRmoeCinos realuri politikuri da ekonomikuri daxmareba suverenul afxazeTis respublikas, gamoecxados politikuri boikoti da finansur-ekonomikuri daxmareba SeuCerdes saqarTvelos.

moewodos euTos farglebSi moqmed struqturebs, uSiSroebis sabWosa da gaerosaTan arsebul adamianis uflebebisa da erovnul umciresobebis komisias, gaeroSi warudgenel xalxTa organizacias, gansakuTrebul kontrolze aiyvanon viTareba afxazeTSi. moewodos msoflios qveynebs, daiwyon politikuri dialogi afxazeTis xelisuflebasTan.

demokratiuli sazogadoeba da msoflios qveynebi, saerTaSoriso organizaciebi ormagi standartiT ar unda udgebodnen sxvadasxva xalxsa da respublikas da dauyovnebliv unda gadadgan konkretuli nabijebi sabWoTa imperiis nangrevebidan wamomdgari afxazeTis, CeCneTisa da TaTreTis msoflio sazogadoebaSi CarTvisa da diplomatiuri aRiarebisaTvis.

miRebulia kavkasiis mTiel xalxTa konfederaciis parlamentis sagangebo (X) gafarToebul sesiaze.

kavkasiis mTiel xalxTa

konfederaciis parlamentis Tavmjdomare i. soslanbekovi

kavkasiis mTiel xalxTa konfederaciis prezidenti m. Sanibovi

q. grozno, 1992 wlis 18 agvisto.

(Конфликты в Абхазии и Южной Осетии. Документы 1989-2006 гг. (Приложение к "Кавказскому Сборнику." Выпуск № 1). Составление и комментарии М. А. Волхонский, В. А. Захаров, Н. Ю. Силаев. m., 2008, gv. 255-256/sakuTari Targmani)