af­xa­ze­Tis res­pub­li­kis sa­xel­m­wi­fo­eb­ri­vi da­mo­u­ki­deb­lo­bis aq­ti

af­xa­ze­Tis sa­xel­m­wi­fo­eb­ri­o­bas 1200 wlis is­to­ria aqvs. sa­u­ku­ne­Ta man­Zil­ze af­xa­zi xal­xi ib­r­Zo­da Ta­vi­si da­mo­u­ki­deb­lo­bi­saT­vis.

ssr kav­Si­ris daS­lis pro­ce­si­is daw­ye­bas­Tan er­Tad af­xa­ze­Tis xal­x­ma ga­aZ­li­e­ra brZo­la da­kar­gu­li sa­xel­m­wi­fo­eb­ri­vi da­mo­u­ki­deb­lo­bis aR­d­ge­ni­saT­vis. 1990 wlis 25 ag­vis­tos af­xa­ze­Tis umaR­les­ma sab­Wom mi­i­Ro “dek­la­ra­cia sa­xel­m­wi­fo su­ve­re­ni­te­tis Se­sa­xeb~, es iyo mi­si xe­l­a­xa­li aR­d­ge­nis gza­ze ga­dad­g­mu­li pir­ve­li na­bi­ji. af­xa­zeT­sa da sa­qar­T­ve­los So­ris sa­xel­m­wi­fo­eb­riv-sa­mar­T­leb­ri­vi ur­Ti­er­To­bis gaw­y­ve­tas, rac mox­da sa­qar­T­ve­los xe­li­su­fal­Ta ini­ci­a­ti­viT, da amis Sem­d­gom af­xaz­Ta da qar­T­vel­Ta 1992-1993 wle­bis oms moh­y­va af­xa­ze­Tis de-iu­re da de-faq­to da­mo­u­ki­deb­lo­ba.

af­xa­ze­Tis res­pub­li­kis umaR­le­si sab­Wos mi­er 1994 wlis 28 no­em­bers mi­Re­bu­li af­xa­ze­Tis res­pub­li­kis kon­s­ti­tu­cia niS­nav­da uk­ve Seq­m­ni­li da­mo­u­ki­de­be­li sa­xel­m­wi­fos _ af­xa­ze­Tis res­pub­li­kis (af­s­nis) sa­mar­T­leb­riv ga­for­me­bas.

1999 wlis 3 oq­tom­bers af­xa­ze­Tis res­pub­li­ka­Si ga­i­mar­Ta re­fe­ren­du­mi imis Se­sa­xeb, Tu ro­gor eki­de­bi­an mo­qa­la­qe­e­bi ax­la moq­med kon­s­ti­tu­ci­as. re­fe­ren­du­mis mow­yo­bis dRes af­xa­ze­Tis te­ri­to­ri­a­ze cxov­rob­da xmis uf­le­bis mqo­ne 219,534 mo­qa­la­qe, ese igi amom­r­Ce­vel­Ta omam­de­li ric­x­vis 58,5 pro­cen­ti. xmis mi­ce­ma­Si mo­na­wi­le­ob­da sa­ar­Cev­no si­eb­Si Se­ta­nil mo­qa­la­qe­Ta 87,6 pro­cen­ti, ra­mac amom­r­Ce­vel­Ta omam­de­li ric­x­vis na­xe­var­ze me­ti Se­ad­gi­na. xmis mim­cem­Ta 97,7 pro­cen­t­ma mo­i­wo­na moq­me­di kon­s­ti­tu­cia.

af­xa­ze­Tis res­pub­li­kis kon­s­ti­tu­ci­i­sa da sa­yo­vel­Tao-sa­xal­xo ken­Wis­y­ris (re­fe­ren­du­mis) Se­sa­xeb ka­no­nis Ta­nax­mad, af­xa­ze­Tis res­pub­li­ka­Si xal­xis xe­li­suf­le­ba sa­xel­m­wi­fo xe­li­suf­le­bis sa­fuZ­ve­lia, xal­xi Ta­vis Za­la­uf­le­bas axor­ci­e­lebs uSu­a­lod re­fe­ren­du­mis gziT an Ta­vis war­mo­mad­ge­nel­Ta meS­ve­o­biT. am­ri­gad, af­xa­ze­Tis xal­x­ma da­a­das­tu­ra Ta­vi­si mtki­ce ga­daw­y­ve­ti­le­ba ga­nag­r­Zos su­ve­re­nu­li, de­mok­ra­ti­u­li, sa­mar­T­leb­ri­vi sa­xel­m­wi­fos _ sa­er­Ta­So­ri­so sa­mar­T­lis su­bi­eq­tis mSe­neb­lo­ba, da mi­aR­wi­os imas, rom igi cnos sa­er­Ta­So­ri­so ga­er­Ti­a­ne­bam.

xal­xis ne­bis gaT­va­lis­wi­ne­biT, Cven ki­dev er­T­xel va­das­tu­rebT da vac­xa­debT af­xa­ze­Tis res­pub­li­kis sa­xel­m­wi­fo­eb­riv da­mo­u­ki­deb­lo­bas.

ada­mi­a­nis uf­le­ba­Ta sa­yo­vel­Tao dek­la­ra­ci­iT, eko­no­mi­ku­ri, so­ci­a­lu­ri da sa­xel­m­wi­fo uf­­le­be­bis, sa­mo­qa­la­qo da po­li­ti­ku­ri uf­le­be­bis Se­sa­xeb sa­er­Ta­So­ri­so paq­te­biT, sxva sa­yo­vel­­Ta­od aRi­a­re­bu­li sa­er­Ta­So­ri­so-sa­mar­T­leb­ri­vi aq­te­biT gan­m­t­ki­ce­bu­li uf­le­be­bi da Ta­vi­­suf­le­be­bi af­xa­ze­Tis res­pub­li­kis kon­s­ti­tu­ci­u­ri wyo­bi­le­bis erT-er­Ti um­Tav­re­si sa­fuZ­ve­­lia.

af­xa­ze­Tis res­pub­li­ka api­rebs sxva sa­xel­m­wi­fo­eb­Tan da­am­ya­ros ur­Ti­er­To­ba Ta­nas­wo­ro­bis, mSvi­do­bis, ke­Til­me­zob­lo­bis, te­ri­to­ri­u­li mTli­a­no­bi­sa da su­ve­re­ni­te­tis pa­ti­vis­ce­mis, sa­Si­nao saq­me­eb­Si Ca­u­rev­lo­bis, sa­xel­m­wi­fo­Ta So­ris po­li­ti­ku­ri, eko­no­mi­ku­ri da kul­tu­ru­li Ta­nam­S­rom­lo­bis, sxva sa­yo­vel­Ta­od aRi­a­re­bu­li prin­ci­pe­bis sa­fuZ­vel­ze.

amis gaT­va­lis­wi­ne­biT, miv­mar­TavT mo­wo­de­biT ga­er­Ti­a­ne­bu­li ere­bis or­ga­ni­za­ci­as, ev­ro­pis uSiS­ro­e­bi­sa da Ta­nam­S­rom­lo­bis or­ga­ni­za­ci­as, yve­la sa­xel­m­wi­fos aRi­a­ron af­xa­ze­Tis xal­xis mi­er er­Ta Ta­vi­su­fa­li TviT­ga­mor­k­ve­vis uf­le­bis sa­fuZ­vel­ze Seq­m­ni­li da­mo­u­ki­de­be­li sa­xel­m­wi­fo.

af­xa­ze­Tis res­pub­li­kis pre­zi­den­ti v. ar­Zin­ba.

af­xa­ze­Tis res­pub­li­kis sa­xal­xo kre­bis spi­ke­ri s. jin­jo­lia.

af­xa­ze­Tis sa­xal­xo kre­bis de­pu­ta­te­bi.

q. so­xu­mi, 1999 wlis 12 oq­tom­be­ri.

(sa­qar­T­ve­lo­Si ga­e­ros ge­ne­ra­lu­ri mdiv­nis spe­ci­a­lu­ri war­mo­mad­gen­lis ofi­sis ar­qi­vi. saku­Ta­ri Tar­g­ma­ni)